ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي در کودکان و راهکارهایی برای رفع آن

ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي، رﻓﺘﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ آزار ﻛﺴﻲ ﻳﺎ آﺳﻴﺐ رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪ ﭼﻴﺰي اﺑﺮاز ﻣﻲﺷﻮد. ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺪﻧﻲ (ﮔﺎز ﮔﺮﻓﺘﻦ، زدن، ﻟﮕﺪ زدن) ﻳﺎ ﻟﻔﻈﻲ (ﻓﺮﻳﺎد زدن) ﻳﺎ ﺑـﻪ ﺻﻮرت ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﺣﻘﻮق دﻳﮕﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ زورﮔﻴﺮي ﺑﺎﺷﺪ. اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻮدﻛﺎن، ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ وﻗﺎﻳﻊ ﺗﻨﺶزا، ﻣﺜﻞ ﺟﺪاﻳﻲ ﭘﺪر و ﻣﺎدر، ﺗﺒﻌﻴﺾ، ﺑـﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪن ﻛﻮدك ﺟﺪﻳﺪ، ﻧﺮﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎ و... روﺑﻪرو ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ اﻣﺎ اﮔﺮ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي ﺷﺪﻳﺪ و ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﺪ اﻏﻠﺐ ﺣﺎﻛﻲ از ﺗـﺪاوم داﺷﺘﻦ اﻳﻦ اﻟﮕﻮي رﻓﺘﺎر اﺳﺖ.

ﻋﻼﺋﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي راﻳﺞ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:

1. ﺳﻌﻲ در ﺑﻬﻢ زدن ﻧﻈﻢ ﻣﺤﻴﻂ
2. ﺧﺮاب ﻛﺮدن اﺷﻴﺎء و وﺳﺎﻳﻞ ﺧﻮد و ﻳﺎ دﻳﮕﺮان
3. ﺳﻌﻲ در ﺗﻤﺴﺨﺮ دﻳﮕﺮان
4. ﺑﻪ ﺟﻨﮓ و ﺳﺘﻴﺰه ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﻛﻮدﻛﺎن
5. ﮔﺮﻳﺰان ﺑﻮدن از ﻣﺪرﺳﻪ
6. دﺳﺖ زدن ﺑﻪ دزدي و دروغﮔﻮﻳﻲ
7. اﻳﺠﺎد ﻣﺰاﺣﻤﺖﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺮاي دﻳﮕﺮان و اﺗﺨﺎذ ﺣﺎﻟﺖ دﻓﺎﻋﻲ

ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ ﻛﻠﻴﺪي در ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي رﻓﺘﺎر ﭘﺮﺧﺎﺷـﮕﺮاﻧﻪ ﻣﻄـﺮح ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ:

1. اﻟﮕﻮﭘﺬﻳﺮي ﻛﻮدك از واﻟﺪﻳﻦ: واﻟﺪﻳﻦ ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻪ ﺷﺪت ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮ، ﺑـﻪ ﻫﻨﮕـﺎم اﻋﻤﺎل ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻗﻮاﻋﺪ، ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﺧﺮج ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد ﭘـﺪر و مادر اﻳﻦ ﺧﺸﻢ را ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻨﺪ.

اﻧﺘﻘﺎدﻫﺎي ﺗﻨـﺪ، ﻧـﻴﺶ و ﻛﻨﺎﻳـﻪ و ﻣﺘﻠـﻚ، ﻧﺎﻓﺮﻣـﺎﻧﻲ، ﻟﺠﺎﺟﺖ ﺟﺰو ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي رﻓﺘﺎر ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ در واﻟﺪﻳﻦ اﺳﺖ. ﻛﻮدك ﻋﻤﻮﻣﺎٌ رﻓﺘـﺎري را اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﺰرﮔﺘﺮﻫﺎ آن رﻓﺘﺎر را اﻧﺠﺎم داده‎اﻧﺪ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﮔﺎﻫﻲ ﻧﺤﻮه ﺗﻌﺎﻣﻞ واﻟﺪﻳﻦ ﺑﺎ ﻛﻮدك ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮد.

 اﮔﺮ واﻟـﺪﻳﻦ و اﻃﺮاﻓﻴـﺎن ﻧﺰدﻳﻚ ﻛـﻮدك، اﻓـﺮادي ﻋﺼـﺒﻲ و ﭘﺮﺧﺎﺷـﮕﺮ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﻛﻮدﻛـﺎن از ﻃﺮﻳـﻖ ﻣﺸـﺎﻫﺪه، رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ آﻧﻬﺎ را ﻳﺎد ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ. ﻣﺸﺎﻫﺪه رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺧﺸﻮﻧﺖﺑﺎر ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺑﺎ اﻓﺮاد دﻳﮕﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻮدك اﻳﻦ رﻓﺘﺎر را ﻓﺮاﮔﻴﺮد.

1. ﺑﺮآورده ﻧﺸﺪن ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻛﻮدك: ﻛﻮدﻛﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎﻳﺸﺎن ﺑـﻪ ﻧﺤـﻮ ﺻـﺤﻴﺤﻲ ﺑﺮآورده ﻧﻤﻲﺷﻮد در ﻃﻮل روز ﻳﺎ ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺪام ﺑﺎ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ و رﻓﺘﺎرﻫـﺎي ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺨﺖﮔﻴـﺮي ﺑـﻲﻣـﻮرد ﺑـﺮاي ﻛـﻮدك ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي ﻛﻮدك ﮔﺮدد.
2. ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺗﻀﺎدﻫﺎي دروﻧﻲ اﺳﺖ: ﮔﺎﻫﻲ ﻛﻮدك در دوﮔﺎﻧﮕﻲ و ﺗﻀـﺎد ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺑﺮ ﺳﺮ دوراﻫﻲ ﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻧﻤﻲداﻧﺪ ﻛﺪام را ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨـﺪ، در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ دﭼﺎر ﺗﻌﺎرض، اﺿﻄﺮاب و ﺧﺸﻢ ﻣﻲﺷـﻮد. ﻣـﺜﻼًﻛـﻮدﻛﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ واﻟـﺪﻳﻦ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻣﺎدر واﺑﺴﺘﮕﻲ دارد و دوﺳﺖ دارد در ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻨـﺎر ﻣـﺎدرش ﺑﺎﺷـﺪ از ﻃﺮﻓـﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻬﺪ ﻳﺎ ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺮود در اﻳﻦ ﺣﺎل دﭼﺎر دوﮔﺎﻧﮕﻲ ﻣﻲﺷﻮد.
3. اﺿﻄﺮاب و ﻋﺪم ﺑﺮﺧـﻮرداري ﻛـﻮدك از آراﻣـﺶ و اﻃﻤﻴﻨـﺎن ﺧـﺎﻃﺮ: ﺑﺮﺧـﻲ از ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل اﺿﻄﺮاب ﺧﻮدﺷﺎن دﺳﺖ ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ ﻣـﻲزﻧﻨـﺪ و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺸﻴﻤﺎن ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و از واﻟﺪﻳﻦ ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. راﺑﻄﻪ ﺑـﻴﻦ اﺿـﻄﺮاب و ﺧﺸﻢ اﺻﻄﻼﺣﺎً واﻛﻨﺶﻫﺎي ﻓﺎﺟﻌﻪآﻣﻴﺰ و ﺑﻼﺧﻴﺰ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد. در اﻳﻦ واﻛـﻨﺶﻫـﺎ ﻛﻮدك ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﺗﻤﺎﻳﻼت ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﺑﻴﻨﺪازد.
4. ﺑﺎزيﻫﺎي راﻳﺎﻧـﻪاي و ﻓـﻴﻠﻢﻫـﺎي ﺧﺸـﻦ: در ﺑﺴـﻴﺎري از ﺑـﺎزيﻫـﺎي راﻳﺎﻧـﻪاي، ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از وﺳﺎﻳﻞ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ و دﻳﺪن ﺻﺤﻨﻪﻫﺎي ﺧﺸﻮﻧﺖآﻣﻴﺰ و رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ ﻋﻼوه ﺑـﺮ اﻓـﺰاﻳﺶ اﺿـﻄﺮاب ﻛﻮدك ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ ﻣﻲﮔﺮدد.
5. ﻛﻤﺒﻮد ﻣﺤﺒﺖ از ﺳﻮي واﻟﺪﻳﻦ و ﻣﺮﺑﻴﺎن، ﺑﺪﺑﻴﻨﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده و ﻣﺮﺑﻴﺎن
6. ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻧﻈﻴﺮ ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎي ﻟﻔﻈﻲ و ﺑﺪﻧﻲ ﻛﻪ در ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺪرﺳﻪ ﻳﺎ ﺧـﺎﻧﻮاده ﺑﺎ ﻛﻮدك اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﺮدد، ﺑﻪ ﺑﺎزي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪن ﻋﻮاﻃﻒ و اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻛﻮدك و ﻣﺤﺮوم ﺷﺪن ﻛﻮدك از ﭼﻴﺰي ﻛﻪ آن را دوﺳﺖ دارد.

1. راﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ واﻟﺪﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي رﻓﻊ ﭘﺮﺧﺎﺷـﮕﺮي ﻛﻮدﻛـﺎنﺷـﺎن اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ:

• برای ﻛــﺎﻫﺶ رﻓﺘﺎرﻫــﺎي ﭘﺮﺧﺎﺷــﮕﺮاﻧﻪ ﻛﻮدﻛــﺎن، ﺑﺎﻳــﺪ ﺑــﻪ ﻋﻠــﻞ اﻳﺠــﺎدﻛﻨﻨــﺪه ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮد و اﻳﻦﻛﻪ ﻫﺪف از درﻣﺎن اﻳﻦ ﻧﺎﺑﻬﻨﺠﺎري ﺑﻪ ﻫـﻴﭻ وﺟـﻪ ﺣـﺬف ﻏﺮﻳﺰه ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي در ﻛﻮدك ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻫـﺪف آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻛـﻮدك ﺑﻴـﺎﻣﻮزد ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﺸﻢ ﺧﻮد را ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي ﻧﺸﻮد.
• ﺳﺎﻋﺎﺗﻲ را ﻛﻪ ﻛﻮدك ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﺧﺸﻮﻧﺖآﻣﻴـﺰ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮﻧﻲ ﻣـﻲﺑﻴﻨـﺪ، ﻣﺤـﺪود کنید.

• در اﻧﺘﺨﺎب ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ، ﻛﺘﺎب و ﻣﺠﻼت ﻛﻮدﻛﺎن ﻧﻬﺎﻳﺖ دﻗﺖ را ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورﻳﺪ.
• با شرکت در کلاس­های مدیریت رفتاری نوجوانان مهارت­های ارتباط با نوجوانان را بیاموزید .
• ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ آﮔﺎﻫﻲ ﻛﻮدك ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻧﺠﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي او در اﻓﺮاد ﻳـﺎ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ،  ﻫﻤﺪﻟﻲ را در او اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻴﺪ.
• رﻓﺘﺎرﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﻣﻐﺎﻳﺮ ﺑﺎ رﻓﺘﺎر ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ اﺳﺖ، ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻴﺪ.
• ﻓﺮﺻﺖ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻫﻴﺠﺎﻧﺎت را ﺑﺮاي ﻛﻮدك ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﻴﺪ.
• ﻣﺒﺎﺣﺚ ﮔﺮوﻫﻲ ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ را ﻛﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ دﻳﮕﺮان دارد، ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮﻳﺪ. ﻫﻤﻜﺎري، ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ و ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ را ﺑـﺎ دادن ﻣﺴـﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑـﻪ ﻛﻮدﻛﺎن آﻣﻮزش دﻫﻴﺪ.
• ﺑﺮاي ﻣﻬﺎر رﻓﺘﺎر ﻛﻮدﻛﺎن، ﻓﻨﻮن ﻣﺤﺮومﺳﺎزي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﻣﻔﻴـﺪ واﻗﻊ ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺴـﻨﺪﻳﺪه را ﺑـﻪ وﺿـﻮح ﺗﺸـﺮﻳﺢ ﻛﻨﻴـﺪ و ﭘـﺎداشﻫـﺎ و ﻛﻴﻔﺮﻫﺎي آﻧﻬﺎ را ﺑﻴﺎن ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ.
• ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺳﺎﻋﺘﻲ او را در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻛـﻮدﻛﻲ دﻳﮕـﺮ ﻃﺮاﺣـﻲ ﻛﻨﻴﺪ.
• از ﺗﻨﺒﻴﻬﺎت ﺑﺪﻧﻲ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﻨﻴﺪ.
• ﻋﻠﺖ رﻓﺘﺎر ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ وي را ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ.
• ﺛﺒﺖ وﻗﺎﻳﻊ روزاﻧﻪ، ﺑﺎزي درﻣﺎﻧﻲ، ﺑﺎزيﻫﺎي ﺟﺎﻟﺐ، ﺟﻤﻠﻪﺳﺎزي و ﮔﻮش دادن ﻓﻌﺎل ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﻤﻜﻲ در ﺟﻬﺖ درك ﻛﻮدﻛـﺎن ﺧﺸـﻦ ﺑـﻪ ﻛـﺎر ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷﻮد.
• از ﻛﻮدك ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻌﺪ از ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي، ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ و درﺑـﺎره آن ﺑـﺎ ﻛﻮدك ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﺪ، ﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ از او ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺑﺎ ﻗﺼﻪ ﻳـﺎ ﻧﻤـﺎﻳﺶ ﺣـﺮﻛﺘﺶ را ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﺪ.
• ﺧﺸﻢ را ﺑﺮاي ﻛﻮدك ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﻴﺪ. ﺧﻴﻠﻲ از ﻛﻮدﻛﺎن ﻗﺎدر ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺧﺸﻢ را ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﻨﺪ. ﻛﺎري ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﻮدك ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﻳﻚ اﺣﺴﺎس ﻣﻨﻔﻲ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻴﺮوﻧﻲ اﺳﺖ.
• ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪﺗﺎن آﻣﻮزش دﻫﻴﺪ ﻋﻼﻳﻢ ﻫﺸـﺪاردﻫﻨـﺪه ﺧﺸـﻢ را ﺑﻔﻬﻤـﺪ، ﻋﻼﻳـﻢ ﻓﻜﺮي ﭼﻮن"از ﺧﻮدم ﻣﺘﻨﻔﺮم"، "ﻣﻲﺧـﻮاﻫﻢ ﺑـﺰﻧﻤﺶ" و.... ﻋﻼﻳـﻢ ﺟﺴـﻤﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ، ﺗﻌﺮﻳﻖ، ﺳﺮخ ﺷﺪن، ﺳﻔﺖ ﺷﺪن ﻋﻀﻼت و ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻤﻠـﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻟﺮزﻳﺪن، ﺑﻲﻗﺮاري، ﮔﻮﺷﻪﮔﻴﺮي و داد زدن.
• ﻗﺼﻪ ﮔﻮﻳﻲ ﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن، ﭼﺮا ﻛﻪ ﻗﺼﻪ ﮔـﻮﻳﻲ در ﻛـﺎﻫﺶ ﭘﺮﺧﺎﺷـﮕﺮي تاثیر مثبتی دارد.
• با یک مشاور کودک و نوجوان صحبت کرده و مشورت بگیرید .