ردیابی تورم بنزینی در مزد99 کارگران

با اجرای طرح بنزینی دولت و سرریز آثار تورمی این طرح در بازار کالا و خدمات، اعضای کارگری شورای‌عالی کار، خواستار ارزیابی هزینه سبد معیشت با قیمت‌های جدید شده‌اند و کمیته دستمزد شورای‌عالی کار نیز امروز برای بررسی نتایج این ارزیابی‌ها تشکیل جلسه می‌دهد.
به گزارش همشهری، پیش از اجرای طرح بنزینی دولت، اعضای کارگری شورای‌عالی کار محاسبات سبد معیشت کارگران را انجام داده و منتظر حصول توافق با شرکای اجتماعی بودند تا ارقام نهایی را منتشر کنند اما تغییر یک‌شبه قیمت بنزین، مبنای بخش عمده این محاسبات را تغییر داد و باعث شد نمایندگان کارگری ارزیابی‌های خود را حداقل به‌مدت یک ‌ماه و تا زمان آشکار‌شدن اثرات تورمی گرانی بنزین در نرخ تورم و تثبیت قیمت جدید کالا و خدمات متوقف کنند. حالا قرار است محاسبات نمایندگان کارگری شورای‌عالی کار که بر مبنای ردیابی تورم بنزینی در هزینه کارگران به‌روزرسانی شده در کمیته دستمزد شورای‌عالی بررسی شود و پایه استخراج رقم سبد معیشت کارگران باشد.

تغییرات قیمتی به روایت آمار
بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد در محاسبات جدید سبد معیشت کارگران، در بهترین حالت باید افزایشی معادل نرخ تورم آذرماه منعکس شده باشد اما ازآنجا ‌که بخش عمده خانوارهای کارگری در دهک‌های پایین درآمدی قرار دارند و شیب تورم در این دهک‌ها بیشتر است، احتمال افزایش قابل‌توجه رقم سبد معیشت کارگران نیز دور از انتظار نیست.
 مرکز آمار ایران میانگین نرخ تورم ماهانه آذرماه را 3.2درصد اعلام کرده، در بهترین حالت گرانی بنزین به همین میزان روی رقم سبد معیشت کارگران نیز تأثیر داشته؛ اما نکته قابل‌تأمل در محاسبات تورمی آذرماه این است که اقشار ضعیف به‌مراتب تورم بالاتری را احساس کرده‌اند و نرخ تورم این‌ماه از 4.1درصد برای دهک‌های کم‌درآمد تا 3.1درصد برای طبقات ثروتمند متغیر بوده. روی دیگر ماجرا این است که در آذرماه 2زیرشاخص حمل‌ونقل و خوراکی و آشامیدنی به شارژ نرخ تورم دامن زده‌اند که اتفاقا سهم آنها در سبد هزینه دهک‌های کم‌درآمد و اقشار ضعیف بالاتر است. طبق اعلام مرکز آمار ایران در آذرماه، نرخ تورم ماهانه سبد کالاهای خوراکی و آشامیدنی برای دهک فقیر جامعه 6.9درصد و برای دهک ثروتمند فقط 2.9درصد بوده، یعنی فقرا بیش از دوبرابر اغنیا طعم تورم بنزینی خوراکی‌ها را چشیده‌اند. همچنین تورم زیرشاخص حمل‌ونقل در این‌ماه با رشد خیره‌کننده 14.7درصدی مواجه بوده که البته میزان آن به‌تناسب دهک‌های درآمدی مشخص نشده اما به‌واسطه کوچک‌شدن سبد مصرفی اقشار کم‌درآمد، باید سهم این حوزه در سبد هزینه دهک‌های کم‌درآمد و متوسط به‌مراتب بیشتر باشد.

محاسبه هزینه معیشت کارگران
در دی‌ماه سال گذشته، شرکای اجتماعی روی رقم 3میلیون و 752هزار تومان برای سبد معیشت یک خانوار 3.3نفره کارگری به توافق رسیدند که 3برابر حداقل حقوق پرداختی در سال97 بود. البته به‌واسطه ملاحظاتی که برای حمایت از تولید وجود داشت، متناسب‌سازی دستمزد و هزینه معیشت برای سومین‌سال به تعویق افتاد و توافق روی این رقم فقط توانست قدرت چانه‌زنی کارگران در مطرح‌کردن تضعیف قدرت خرید جامعه کارگری را افزایش دهد. در ادامه به‌واسطه تداوم تورم سرکش در اقتصاد ایران، رقم سبد معیشت کارگران در میانه تابستان امسال به مرز 6میلیون تومان رسید و حالا این رقم براساس محاسبات غیررسمی به محدوده 8میلیون تومان برای یک خانوار 3.3نفره رسیده است.
به گزارش همشهری، با استناد به محاسبات آماری و روند تغییر قیمت‌ها در اقتصاد ایران، تورم 40درصدی برای یک‌ساله منتهی به پایان آذر‌ماه امسال دور از تصور نیست و می‌توان استنباط کرد در این دوره یک‌ساله، رقم سبد معیشت مورد توافق شرکای اجتماعی در دی‌ماه‌97 نیز حداقل به همین میزان افزایش یافته و از 3میلیون و 752هزار تومان به 5میلیون و 252هزار تومان رسیده باشد. با درنظر گرفتن این رقم برای سبد معیشت کارگران و با فرض افزایش 3.2درصدی تورم ناشی از گرانی بنزین، باید محاسبات سبد معیشت کارگران 168هزار تومان دیگر افزایش پیدا کند که در این صورت رقم سبد معیشت به 5میلیون و 420هزار تومان می‌رسد و اگر محاسبات تابستانی سبد معیشت با رقم 6میلیون تومان مدنظر قرار بگیرد، تأثیر تورم بنزین به مرز 200هزار تومان می‌رسد. همچنین اگر رقم 8میلیون تومانی سبد معیشت مدنظر باشد، میانگین تأثیر تورم بنزین در آن به 250هزار تومان خواهد رسید. البته این ارقام مشروط به این است که سبد معیشت خانوارهای کارگری، به‌اندازه میانگین نرخ تورم رشد کرده باشد؛ در غیر این صورت اگر تورم 4.1درصدی دهک‌های کم‌درآمد ملاک محاسبات قرار گیرد، میزان اثرگذاری تورم بنزینی در رقم سبد معیشت در سناریوهای سه‌گانه از 215تا 330هزار تومان خواهد بود.

فشار تورم خوراکی‌ها روی دستمزد 99
3سال از رسمیت‌یافتن محاسبه رقم سبد معیشت خانوارهای کارگری در شورای‌عالی کار می‌گذرد و هرچند در طول این سال‌ها، باوجود پیگیری نمایندگی کارگری، کمترین تلاشی برای نزدیک‌کردن دستمزد کارگران به ارقام هزینه معیشت وجود نداشته، اما نفس این کار توانسته ابعادی از وضعیت معیشتی قشر کارگر را روشن کند. محاسبه سبد معیشت، از ابتدا با استخراج هزینه سبد غذایی کارگران آغاز شد و در این وضعیت مابقی هزینه‌های معیشت براساس میانگین آمارهای رسمی محاسبه می‌شد که به‌مراتب کمتر از تورم واقعی این اقلام برای دهک‌های کارگری بود. حالا قرار است در کنار محاسبه تورم ناشی از گرانی بنزین، محاسبه تورم اقلام غیرخوراکی نیز با ارزیابی‌های میدانی و منحصر به سبد مصرفی کارگران انجام شود تا به واقعیت نزدیک‌تر باشد. نکته قابل‌توجه این است که در جریان محاسبه سبد معیشت، همواره یک‌سوم کل هزینه‌های این سبد به تأمین خوراکی‌ها و نیازهای اولیه معیشت اختصاص داشت و با توجه به اینکه حداقل حقوق کارگری معادل یک‌سوم رقم سبد معیشت بود، طبیعتا تمام یا بخش عمده دستمزد به تأمین سبد غذایی اختصاص پیدا می‌کرد. حالا با توجه به تورم 55.7درصدی گروه خوراکی‌ها در یک سال منتهی به آذرماه امسال، میانگین سبد معیشت خوراکی کارگران نیز به همین میزان رشد کرده و حداقل حقوق کارگری برای پوشش این هزینه‌ها باید معادل نرخ تورم این گروه (55.7درصد) افزایش پیدا کند.



ـ رقم سبد معیشت در دی ماه 97معادل 3میلیون و 752هزار تومان برای یک خانوار 3.3نفره کارگری محاسبه شد که 3برابر حداقل حقوق پرداختی در آن دوره بود

ـ به‌واسطه تداوم تورم سرکش در اقتصاد ایران، رقم سبد معیشت کارگران در میانه تابستان 98به مرز 6میلیون تومان رسید و حالا این رقم براساس محاسبات غیررسمی به محدوده 8میلیون تومان برای یک خانوار 3.3نفره رسیده است