چه کسانی بیشترین دلار ۴۲۰۰ تومانی را گرفتند؟
بانک مرکزی ایران امروز یکشنبه (دهم تیر ماه) فهرست ۱۵۰۰ شرکت و فرد را که با ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی کالا وارد کردهاند، منتشر کرده است.
هدف از این اقدام "شفافسازی و دسترسی آزاد شهروندان به اطلاعات" اعلام شده است.
این فهرست شامل ارز مسافرتی، دانشجویی، بیماران و نیز خدمات ثبت سفارش شده نیست.
روابط عمومی بانک مرکزی همچنین گفته است که این افراد و شرکتها در برگیرنده تمام کالاهایی که به آنها ارز دولتی تعلق میگرفته نیستند.
براساس فهرستی که بانک مرکزی امروز منتشر کرده شرکتهای مختلفی دریافت کننده ارز دولتی بودهاند؛ از واردکنندگان لاستیک گرفته تا مواد خوراکی نظیر کره یا اقلامی مانند یخچال.
در فهرست بانک مرکزی میزان ارز دریافتی به یورو اعلام شده و به تفکیک ارز دریافتی از بانک و سامانه نیما (نظام یکپارچه معاملات ارزی) اعلام شده است.
هفته پیش، محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت از ابتدای سال جاری (۱۳۹۷) تا ۲۵ خرداد امسال ۹ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی در کشور توزیع شده است.
موارد عجیب در فهرست واردکنندگان کالا با ارز دولتی
در فهرستی که بانک مرکزی منتشر کرده موارد عجیبی به چشم میخورد.
یکی از این موارد شرکت خودروسازی "ماموت خودرو" ست که با تعرفه چای ساز و قهوه ساز ارز دولتی گرفته است؛ این شرکت نماینده فولکسواگن در ایران است.
براساس اعلام بانک مرکزی "ماموت خودرو" ۳۶۴۱ یورو ارز دولتی دریافت کرده است.
یکی از مدیران شرکت ماموت خودرو به خبرگزاری دانشجویان ایران -ایسنا- گفته که "واردات چایساز و قهوهساز از سوی این شرکت برای عرضه به عنوان لوازم جانبی خودروهای وارداتی صورت گرفته است که در صورت درخواست خریداران خودرو به آنها ارائه میشود".
یکی دیگر از مواردی از این قبیل باشگاه فوتبال البدر هرمزگان است که در فهرست بانک مرکزی از آن به عنوان "شرکت موسسه ورزشی البدربندرکنگ" یاد شده است.
بر اساس اعلام بانک مرکزی این باشگاه ورزشی یک میلیون و ۶۸۲ هزار یورو برای دریافت واردات "تایر خودروی سواری" و حدود ۷۱۷ هزار یورو ارز دولتی برای واردات "تایر کامیون و اتوبوس" دریافت کرده است.
یکی دیگر از موارد هم شرکت "رهروران خودرو پیشگامان نگین جنوب" است که برای واردات چای بیش از ۱۳۴ هزار یورو ارز دولتی گرفته است.
بعضی رسانههای دولتی در ایران گزارش دادهاند که بعضی از شرکتها مدتی قبل از اعلام نرخ جدید دلار توسط دولت (۴۲۰۰ تومان) اساسنامه خود را تغییر دادند.
شرکتهایی که بیشترین ارز دولتی را گرفتند
طبق اعلام بانک مرکزی "شرکت مجتمع کشت و صنعت و روغن نبانی ماهیدشت کرمانشاه" بیشترین تخصیص ارز دولتی را برای واردات دانه سویا به خود اختصاص داده است.
بر همین اساس، میزان ارز دریافتی این شرکت بیش از ۱۴۹ میلیون یورو اعلام شده؛ که تمام آن از بانک (و نه از سامانه نیما) تامین شده است.
عمده فعالیت این شرکت تولید روغن خوراکی است اما محصولاتی نظیر آبهای معدنی و آشامیدنی، سسهای خوراکی و قند را هم تولید میکند.
از دیگر شرکتهایی که بر اساس اعلام بانک مرکزی بیشترین ارز دولتی را گرفتند میتوان شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران نام برد که برای "واردات برنج سفید قابل مصرف" بیش از ۱۲۸ میلیون یورو دریافت کرده است.
دو شرکت کلهر دانه جنوب و شرکت سهامی پشتیبانی امورد دام ایران که برای واردات ذرت برای خوراک دام ارز گرفتهاند در رتبههای بعدی فهرست ارز بگیران بانک مرکزی هستند.
شرکت "طبیعت سبز میهن" هم که برای واردات برنج سفید ارز "ارزان" دریافت کرده پنجمین ارز بگیر بزرگ دولتی است.
بررسی آمار ارائه شده توسط بانک مرکزی همچنین نشان میدهد که مواد خوراکی برنج،گوشت، جو، چای، دانه سویا، روعن خام آفتابگردان و ذرت برای خوراک دام هم مقدار قابل توجهی از ارز دولتی را به خود اختصاص دادهاند.
بانک مرکزی همچنین ارز قابل توجهی در اخیتار شرکتهای وارد کننده خمیر کاغذ و کاغذ A۴ قرار داده است.
بعضی از بزرگترین دریافت کنندههای ارز دولتی در حوزههای بزرگ در جدول زیر آورده شده است.
بانک مرکزی ایران اخیرا در بازنگری سیاست ارزی خود لیست کالاهای وارداتی که تماما مشمول دلار ۴۲۰۰ تومانی میشدند را تغییر داده است.
- گروه اول کالاهای "اساسی و حیاتی" مانند ارزاق عمومی و داروست که ارز مورد نیاز آنها از محل فروش نفت با دلار ۴۲۰۰ تومانی تامین میشود(با احتساب ۴۰۰ تومان یارانه نرخ هر دلار برای این گروه کالاها ۳۸۰۰ تومان است.
- گروه دوم کالاهای "ضروری" هستند که ارز مورد نیاز آنها از محل ۸۰ درصد صادرات غیرنفتی - شرکت های پتروشیمی فولاد و معدنی تامین میشود. بانک مرکزی نیاز ارزی این گروه کالاها را ۲۴ میلیارد دلار برآورد کرده است
- اولویت سوم، کالاهایی هستند که از محل ۲۰ درصد صادرات کالاهای غیرنفتی تامین میشوند؛ در این گروه عموما صادرکنندگان خرد و بخش خصوصی قرار دارند. ارز توافقی برای این گروه تعریف شده است. بانک مرکزی نیاز ارزی این گروه را ۵.۶ میلیارد دلار برآورد کرده است.
- و گروه چهارم، کالاهای ممنوع الورود هستند که ارزی به آنها تعلق نمیگیرد
حدود دو هفته پیش بود که حسن روحانی، رئیس جمهور ایران از "سوءاستفاده" عدهای از تخصیص دلار ۴۲۰۰ تومانی انتقاده کرده بود.
او گفته بود: "پذیرفتنی نیست که افرادی، از دولت ارز ۴۲۰۰ تومانی بگیرند و با سودجویی در بازار با قیمت بالا و اجحاف به مردم بفروشند."
دولت ایران میگوید بعضی از شرکتها با وجود تخصیص ارز "ارزان" اقدام به گرانفروشی کردهاند؛ اولین مورد انتشار لیست "ارزبگیران" هفته پیش و پس ازتعطیلی و اعتراض کسبه پاساژ علاءالدین و چارسو به افزایش نرخ ارز بود.
نرخ دلار در بازار آزاد هفته پیش به بیش از ۹۰۰۰ تومان رسید.