علائم و نشانه های خرابی شیر انبساط چیست

شیر انبساط یکی از چهار جزء اصلی سیکل تبرید تراکمی ( کمپرسور، کندانسور، اواپراتور و شیر انبساط) است؛ وظیفه‌ی کاهش فشار مبرد را در سیکل تبرید دارد و به واسطه‌ی آن، دما در اواپراتور کاهش می‌یابد. سیکل یا چرخه‌ی تبرید یک فرآیند خنک‌سازی است که در آن سیالی مانند هوا یا آب به وسیله  مبرد سرد یا گرم شده و برای سرمایش و گرمایش محیط استفاده می‌شود.

به دلیل این‌که شیر انبساط کولرگازی در عملکرد صحیح آن نقش مهمی دارد، هر گونه آسیب یا خرابیِ احتمالی مشکلات بسیاری در فرآیند سرمایش یا گرمایش کولرگازی ایجاد کرده و کاهش شدید کارآیی آن را در پی خواهد داشت. در ادامه به بررسی دلایل احتمالی خراب شدن شیر انبساط می‌پردازیم، بنابراین تا پایان مقاله همراه ما باشید.

انتخاب شیر انبساط تأثیر مستقیم بر کارکرد دستگاه تهویه‌ی مطبوع دارد. ظرفیت اسمی و ظرفیت عملیاتی شیرهای انبساط معمولاً تفاوت دارند و ظرفیت اسمی آن همواره بالاتر از ظرفیت عملیاتی درج می‌شود. شیرهای انبساط معمولاً در دو نوع ترموستاتیک و الکترونیکی طراحی و تولید می‌شوند.

شیر انبساط تقریباً در همه‌ی سیستم‌های تهویه (حتی کولر خودرو)، وجود دارد. نشانه‌های عملکرد نامناسب شیر انبساط در بیشتر دستگاه‌هایی که از آن استفاده می‌کنند، یکسان است؛ به همین دلیل در صورت روبه‌رو شدن با این نشانه‌ها می‌توانید حدس بزنید شیر انبساط دستگاه تهویه‌ی مطبوع شما کارکرد نادرستی دارد و اقدامات لازم را  برای بررسی و در صورت لزوم، تعمیرِ آن، انجام دهید.

یخ‌زدگی یا انجماد کویل

این یکی از متداول‌ترین آسیب‌دیدگی‌های شیر انبساط است و می‌تواند به دلایل گوناگونی اتفاق بیفتد. مبرد در دستگاه تهویه‌ی مطبوع در کویل‌های فلزی تحت فشار قرار می‌گیرد. این مایع بسیار سرد است، فن‌ها هوا را روی کویل می‌دمند، سرمای مایع داخلِ کویل، هوای دمیده شده را خنک و از طریق سیستم توزیع، در فضای ساختمان پخش می‌کند. در این میان، شیر انبساط به تنظیم عملکرد سیستم مشغول است و اگر هر ایرادی داشته باشد، جریان را قطع نخواهد کرد و این باعث یخ‌زدگی کویل می‌شود.

اندازه‌گیری دهانه‌ی ورود و خروج جریان مبرد بسیار مهم است؛ هر چیزی که این جریان را محدود کند بر تمام فرآیند اثر می‌گذارد. با سرد شدنِ ناگهانیِ بخشِ سرد شده توسط اواپراتور، نیاز انتقال حرارت نیز کاهش می‌یابد. در این صورت اگر شیر انبساط به اندازه‌ی قبل، مبرد به اواپراتور بفرستد، کویل سردتر می‌شود و در نهایت یخ زده، سپس جریان هوا را متوقف می‌کند.

دلایل یخ زدن شیر انبساط

１.کاهش دِبی سیال خنک‌شونده: یکی از شایع‌ترین دلایل یخ‌زدگی شیر انبساط، کاهش دبی سیال خنک‌شونده است که کارکرد ناقص سیکل تبرید را در پی خواهد داشت. کاهش دِبی در بیشتر موارد به خاطر کثیف بودن کویل‌ها، گرفتگی در داخل کویل و خراب شدن فنِ اواپراتور رخ می‌دهد.

２.کمبود مبرد و شارژ مبرد: کمبود مبرد باعث افزایش سوپرهیت (افزایش دمای بخار، بالاتر از دمای جوش خود)، کاهش دمای اواپراتور و افزایش سابکول (سرد شدن مایع مبرد تا زیر دمای چگالش خود) می‌شود. مهم‌ترین تفاوت در کمبود شارژ و کاهش دبی عبوری، تفاوت در سوپرهیت و سابکول است.

در کمبود مبرد، افزایش سوپرهیت رخ می‌دهد، ولی در کاهش دبی عبوری به دلیل وجود مبرد در اواپراتور، سوپرهیت کاهش می‌یابد.داده‌های این جدول، نشانه‌های کمبود مبرد در سیکل تبرید چیلر یا سردخانه را نشان می‌دهند.

3.گرفتگی در خط مایع: هر انسداد یا گرفتگی در مسیر جریان مایع مانند گرفتگی فیلتر درایر، یا شیر برقی، موجب بروز پدیده فلَش گَس (پاشش گاز به اطراف) و تبخیر در بالای مسیر مایع می شود. این پدیده به یخ زدنِ نقطه‌ی مسدود شده در مسیر تا شیر انبساط می‌انجامد.

4. گرفتگی در شیر انبساط: به دلیل آلودگی و رطوبت در سیکل تبرید، اتفاق می‌افتد و باعث خوردگی فلزات در سیکل تبرید می‌شود. این آلودگی‌ها باعث گرفتگی و در نهایت یخ زدنِ شیر انبساط می‌شوند.

کار کردن مداوم کولرگازی

سیستم تهویه مطبوع چند بخش داخلی دارد که دمای داخل و خارج از آن را تشخیص می‌دهند. این بخش (ترموستات داخلی) وقتی به درجه حرارت خاصی می‌رسد، به صورت خودکار خاموش می‌شود. بنابراین، اگر دستگاه هرگز خاموش نشود، عملکرد آن در تشخیص دمای واحد، نامناسب خواهد بود. درست کار نکردن ترموستات داخلی دستگاه، معمولاً به دلیل خراب شدنِ شیر انبساط اتفاق می‌افتد.

صداهای عجیب و غریب

شیر انبساط ِ آسیب‌دیده باعث ایجاد صداهای گوناگونی می‌شود. البته صدا می‌تواند نشانگر مشکلات در بخش‌های دیگر نیز باشد، ولی صدای جیرجیر و بعضی صداهای منظم، مربوط به شیر انبساط آسیب‌دیده است. اگر از کولر گازی خود صداهای عجیب و غریبی می‌شنوید، بهتر است با کارشناس دستگاه‌های تهویه تماس بگیرید.شما می‌توانید برای بازدید دوره‌ای، بررسی وضعیت و سرویس دستگاه‌های تهویه‌ی مطبوع در منزل، محل کار یا کارگاه صنعتی خود، با کارشناسان ما در هومت شاپ تماس بگیرید.