فصلنامه «الزّبیر» از سوی «آکادمیِ اردو بَهاوَلپور» در شهر بَهاوَلپور، پاکستان منتشر میشود. شماره 11 این مجله که در سال 1967 میلای منتشر شد «ویژهنامه کتابخانهها» بود. مقالهها عبارتند از: اهمیت و نقشِ تاریخی کتابخانه در پیشرفت ملت/ [آقایِ] انیس خورشید؛ کتابخانههای عهدِ اسلامی/ محمد حفیظ الله پَلواری؛ کتابخانههایِ شاهان در شبهقاره/ حنیف شاهد؛ کتابخانههای ازبینرفته در شبه قاره/ اشرف علی؛ کتابخانه شاهان مغول/ سعید احمد رفیق؛ کتابخانه تیپو سلطان در هندوستان/ حکیم محمود احمد برکاتی؛ کتابخانه شاهانِ سرزمین اَوَد در هندوستان/ سبط الحسن؛ کتابخانه رضا رامپور در هندوستان/ عابد رضا بیدار؛ چند نوادرِ کتابخانه وزیرالدوله در شهر تونک در هندوستان/ حکیم محمود احمد برکاتی؛ نسخههای خطی کتابخانه معینالدوله در هندوستان/ محمد انصارالله نظر؛ کتابخانه دانشگاه عثمانیه در حیدرآباد دکّن در هندوستان/ سیدمحمد بیدَری؛ موزه سالار جنگ در هندوستان/ محمد حسن؛ برخی از کتابخانههای قدیمی شهرستان پَتنا در ایالتِ بیهار در هندوستان/ محمد حفیظ الله پَلواری؛ کتابخانه خدابخش در هندوستان/ محمد حفیظ الله پَلواری؛ کتابخانه ملی کلکتّه در هندوستان/ محمد حفیظ الله پَلواری؛ سیری در نسخههای خطی دانشگاه اسلامی عَلیگَر/ رشید احمد صدیقی؛ کتابخانه دانشگاه اسلامی عَلیگَر/ الحاج محمد زُبیر؛ کتابخانههای شهر دهلی/ سیدرشید احمد ارشد؛ کتابخانه نذیریه در شهر دهلی/ [آقای] نصیب اختر؛ کتابهای چاپیِ نایاب کتابخانه یحیی/ سید یحیی امام؛ کمی سیر در کتابخانه عمر یافعی در هندوستان/ سخاوت مرزا؛ کتابخانه دارالعلوم احمدیه سلفیه در هندوستان/ مولوی عبدالرحمان سلفی؛ مرحوم کتابخانه دِیسنا در هندوستان/ سید شهاب الدین دِسنَوی؛ کتابهای چاپشده نایاب به زبان اردو در کتابخانه عبدالرشید خان در کانپور در هندوستان/ محمد انصار الله نظر؛ کتابخانه ملی پاکستان/ اشرف علی؛ کتابخانههای دینی در سرزمین سِند در پاکستان/ رحمت فرّخ آبادی؛ کتابخانههای شهر سَکّر در پاکستان/ رحمت فرّخ آبادی؛ نوادرات علمی ناحیة اوچِ شریف در پاکستان/ مسعود حسن شهاب؛ کتابخانه محمدحسین آزاد در لاهور در پاکستان/ آغا محمد باقر؛ کتابخانه عمومی پَنجاب در پاکستان/ سید اسرار زیدی؛ کتابخانه دَیال سینگ در لاهور در پاکستان/ قادر حسن؛ کتابخانه کالج اسلامیه در شهر پیشاور در پاکستان/ کِی.بی.نسیم؛ کتابخانه مرکزی بَهاوَلپور در پاکستان/ علی احمد رفعت؛ کتابخانه دانشگاه کراچی در پاکستان/ محمد عثمان؛ چند کتاب چاپشده قدیمی به زبان ادو/ فضل الله قادری؛ چند کتاب چاپشده کمیاب در کتابخانه انجمن تاریخ در کراچی در پاکستان/ فضل الله قادری؛ گنیجنههای نسخههای خطی در کتابخانه وان میانه شریف در پاکستان/ محمد شفیع؛ دو کتابخانه شخصی در کراچی در پاکستان/ ثناء الحق؛ نسخههای خطی کتابخانه مظهر العلوم در کراچی در پاکستان/ عبدالرشید نعمانی؛ ذخیره نادری از نسخههای خطی/ عبدالعلیم چشتی؛ ذخیره نادری از هنر خوشنویسی/ محمد ایوب قادری؛ ذخیره خان مرحوم بهادر مولوی ظفر حسن / محمد ایوب قادری؛ من و کتابخانهام/ عبدالمجید قریشی؛ ذوق کتباندوزیِ من/ سید زاهد حسین؛ کتابخانه مُبارک اردو در محمدآباد در پاکستان/ سید زاهد حسین؛ کتابخانه حضرت شیخ الجامع/ حافظ غلام نصیرالدین شبلی مِهری؛ کتابخانه من/ بذل حق محمود؛ کتابخانه ایوان هند در لندن/ عاشق حسین بَتالوی؛ برخی از نسخههای خطی کتابخانه مانچستر در انگلستان/ مختارالدین راشدی؛ چند ساعت در موزه قاهره/ سید حسام الدین راشدی؛ کتاب، رفیقی مخلص و بیمنتّی در زندگی؛ مطالعاتِ من/ محمد ناظم نَدوی؛ چمن زندگی من کتاب است/ عبدالمجید قریشی؛ نویسندگان و تاجرانِ کتاب در دوره اسلامی؛ کتابخانه کودکان/ خالده شیخ؛ ترجمههای لاتینی و انگلیسی قرآن کریم/ عبدالماجد دریابادی؛ بررسیِ حشراتِ کتابها/ وقار بن الهی؛ کتابخانههای حرمین در عربستان/ مولانا نور احمد فریدی؛ کتابخانه عمومی پَنجاب در پاکستان/ عرفان چغتایی؛ کتابخانههای پاکستان شرقی (بنگلادش امروزی)/ و معرفی چند کتاب.
کتابی که ترجمه آن اینک از نظر شما میگذرد رساله مختصری است که بیشتر برای تدریس در مدارس نوشته شده است. فلیسین شاله، درین رساله موجز سعی کرده است چنانکه شیوه اوست تمام مسائل مهم متافیزیک را با بیان ساده و دلپذیری مطرح و تقریر کند. بیان او در مورد مباحث فلسفی بیان یک فیلسوف نیست بیان یک معلم است. بیان او در مورد انتقاد، معتدل و در قضاوت، محتاط جلوه می کند. اقوال و آراء را با بیان ساده و موجزی تقریر می نماید و در همه حال سعی دارد تمام مطالبی را که درباره هر کدام از مسائل متافیزیک گفته اند، تا حدامکان جمع و نقل نماید. معذلک بدون سابقه ذهنی درک مطالب او دشوار خواهد بود. خواننده این کتاب وقتی به خوبی می تواند این مسائل مهم و دقیق و مبهم را درک کند که با جمال از تاریخ فلسفه را می توان توصیه کرد. خواننده ایرانی در چنین مواردی می تواند به کتاب نفیس "سیر حکمت در اروپا" مراجعه نماید.
مطالبی که در این دفتر جمع آوری شده است مقالات و نقدهایی است که در طی دوازده سال گذشته به مرور نوشته و در مجله های مختلف، به خصوص در نشر دانش چاپ شده است. سه مقاله و نقد قبل از انقلاب و مابقی بعد از انقلاب نوشته شده است، بعضی مقاله است، بعضی مطالبی است که به مناسبتهایی به عنوان سرمقاله نوشته و در نشر دانش چاپ شده است بعضی دیگر نقدهایی است که بر کتابهای فارسی و انگلیسی نوشته شده است. همه مقالات و نقدها تالیفی است به استثنای یک مقاله که از انگلیسی ترجمه شده است و آن مقاله "نزاع دیوانگان با خدا" نوشته هلموت ریتر است. (تاریخ و محل اولین چاپ مقالات و نقدها در انتهای هر مقاله ذکر شده است)
آبنوس مطالبی است از موریس کرانستون درباره هربرت مارکوز و نگرشی به فروید و فلسفه اجتماع؛ برانیمیر اسکپانویچ (مرگ آقای گلوزا)؛ شاهراه از ری برادبری؛ دیر شما را نمی بینم از رد برادبری؛ تجدید دیدار از جان چی ور؛ کاریکاتور از داود شهیدی؛ اندیشه های پراکنده از آلبر کامو و ....
کتاب حاضر دارای سه بخش است. در بخش نخست پنج مقاله از احمد شاملو (خاش "تابوئی" در پایتخت عطش)؛ منوچهر هزارخانی (یادداشت هایی درباره خصوصیات یک فرهنگ دلال)؛ باقر مومنی (میرزای علوی)؛ علی اکبر اکبری (شرکت های تجاری و مساله عرضه سهام به مردم)؛ خسرو گلسرخی (فرهنگ پویا و فرهنگ مومیایی شده)؛ کار شده است. در بخش دوم با نام شعر شعرهایی از سیاوش کسرایی، شفیعی کدکنی، خسرو گلسرخی و .... آمده است و در قسمت آخر که قصه نام دارد به قصه هایی از احمد محمود، اصغر الهی، نسیم خاکسار و فریدون تنکابنی پرداخته است