فضایی آناتومیک داخل ریشه دندان را کانال ریشه دندان می‌گویند. که شامل مغز دندان، کانال‌های اصلی و کانال‌های فرعی است که ممکن است کانال‌های ریشه را به هم یا به سطح دندان متصل کنند. شما درباره کانال ریشه چه می دانید؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا همه چیز را درباره کانال ریشه دندان با هم بررسی کنیم.
کانال ریشه دندان
در مرکز هر دندان حفره‌ای به نام مغز دندان وجود دارد. که متشکل از بافت‌های نرم مانند اعصاب، رگ‌های خونی و بافت‌های همبند است. مغز دندان توسط پوششی از مینا و عاج پوشیده می‌شود.
آناتومی کانال ریشه از اتاق مغز دندان و کانال‌های ریشه تشکیل می‌شود. کانال‌های فرعی ریشه که به صورت انشعابات کوچکتر هستند بیشتر در قسمت انتهایی ریشه دیده می‌شوند. اما ممکن است در هر قسمتی از ریشه وجود داشته باشند.
تعداد کانال‌های ریشه در هر دندان بستگی به تعداد ریشه‌های آن دندان دارد. تعداد کانال‌های ریشه وابسته به نوع دندان، از یک تا چهار عدد متغیر است. در بعضی موارد می‌تواند پنج عدد یا بیشتر نیز باشد. به عنوان مثال دندان نیش تک کاناله است ولی دندان آسیا سه الی چهار کانال دارد.
درمان ریشه دندان
پالپ دندان به بافت نرم و زنده‌ای گفته می‌شود که در مرکز دندان قرار دارد و به داخل ریشه‌های دندان نیز امتداد می‌یابد. پالپ دندان حاوی عصب دندان است و اگر شکستگی، پوسیدگی و یا عفونت‌های دندانی به موقع درمان نشود، پیشرفت می‌کند و به پالپ دندان می‌رسد.
در این شرایط دندان فرد به شدت در مقابل سرما و گرما و هنگام جویدن غذا حساس و دردناک می‌شود. در طول درمان ریشه دندان که تحت عنوان روت کانال تراپی نیز شناخته می‌شود، مواد عفونی و عصب موجود در مغز دندان تخلیه می‌شود تا درد دندان فرد بهبود یابد و همچنین فرد در آینده دچار عفونت دندان نشود.
چه وقتی به عصب کشی دندان نیاز است؟
عصب کشی دندان فقط زمانی نیاز است که شخص بافت نرم مرکز دندان که نامش پالپ است عفونی شده است در این حالت باید عکس رادیولوژی از دندان خراب تهیه کرد برای تشخیص پوسیدگی دندان خراب. علایم ایجاد عفونت دندان در دهان شامل :
1- درد دندان هنگام میل کردن غذا یا نوشیدنی سرد و گرم
2- درد در زمان گاز گرفتن یا جویدن
3- لق شدن دندان و سیاه شدن دندان با پیشرفت عفونت ایجاد شده است. این علائم اغلب با مردن دندان از بین می رود. عفونت به کانال ریشه دندان گسترش پیدا کرده و در ادامه درد آزار دهنده ای به وجود می آید.
مراحل درمان
اولین گام برای درمان ریشه دندان بی حسی موضعی است. پس از اینکه ناحیه مورد نظر در دهان و لثه بیمار بی حس شد دندان مورد نظر به وسیله یک ورقه از جنس لاستیک بسیار نازک به نام (Rubber Dam) از سایر دندان‌ها و بافت‌های دهان جدا می‌شود. علت این که دندان مورد درمان را از سایر دندان‌ها جدا می‌شود، این است که از ورود بزاق و باکتری‌های موجود در دهان به داخل دندان مورد نظر جلوگیری شود.
در مرحله بعد دندانپزشک تمام پوسیدگی‌ها، ترمیم‌ها و شکستگی‌ها را توسط ابزار دندانپزشکی بر می‌دارد. بعد از برداشتن این موارد دندانپزشک به ریشه دندان دسترسی پیدا می‌کند. وی تمام پالپ ملتهب به همراه باکتری‌ها و سایر محتویات کانال، از داخل کانال ریشه خارج می‌شود. در این مرحله برای از بین بردن میکروب‌ها و بقایای سلولی آنها از محلول‌های ضد میکروبی استفاده می‌شود. بعد در مرحله بعد کانال‌های موجود در هر دندان با مواد مخصوصی که برای پر کردن ریشه دندان است پر می‌شود. مواد مورد استفاده برای پر کردن دندان گوتاپرکا نام دارد. در نهایت مسیر دسترسی به کانال در تاج دندان پر شده و در اکثر موارد دندان مورد نظر روکش می‌شود.
مراقبت‌های بعد از درمان ریشه
- بعد از درمان ریشه دندان، در محل تاج دندان پانسمان گذاشته می‌شود. در یک ساعت اولی که پانسمان در دندانتان قرار دارد، سعی کنید از خوردن و جویدن با استفاده از آن، اجتناب کنید. همچنین در طول مدتی که پانسمان را دارید، بهتر است غذاهای سفتی که نیاز به جویدن زیادی دارند، نخورید. اگر بخشی و یا تمام پانسمانتان خارج شد، بهتر است به دندانپزشکتان مراجعه کنید. زیرا در این شرایط دندانتان در معرض عفونت قرار می‌گیرد.
- معمولاً تا دو هفته بعد از درمان ریشه دندان، دچار التهاب و درد در ناحیه درمان خواهید بود. این درد به مرور و به طور خودبه خودی بهبود خواهد یافت. برای کنترل درد بعد از درمان ریشه دندان که البته خفیف و موقت خواهد بود، دندانپزشکتان داروهای مسکن تجویز خواهد کرد. در صورتی که درد شدید دارید، هر 4 ساعت از ایبوپروفن و استامینوفن استفاده نمایید. در صورتی که این عوارض بیش از زمان ذکرشده، شما را درگیر کرد، حتماً با دندانپزشکتان در میان بگذارید.
- در دندان‌هایی که عفونت داشته‌اند، ممکن است در محل درمان، تورم ایجاد گردد. در این موارد لازم است که به دندانپزشکتان مراجعه نمایید.
- دندان عصب کشی شده بعلت نداشتن عصب حساسیت خود را نسبت به پوسیدگی ، سرما و گرما از دست می‌دهد و درصورت عدم رعایت و یا نامناسب بودن بهداشت دهان و دندان ، به راحتی پوسیده می گردد. همچنین به علت خارج کردن عصب و محتویات پالپ، دندان دیگر کارکرد یك دندان زنده و محكم را ندارد و باید از خوردن غذاهای سفت و شكننده اجتناب کرد. چنانچه پر کردگی‌های تاج وسیع باشد حتما بایستی از روکش دندان استفاده کنید تا احتمال شکستگی کاهش یابد.
درمان ریشه دندان در دوران بارداري
ممکن است برخی از زنان نیاز به درمان ریشه دندان در دوران بارداری داشته باشند. به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری، تورم و خونریزی لثه و همچنین عفونت پالپ دندان شایع است؛ بنابراین ممکن است نیاز باشد برای پیشگیری از عفونت‌های دهانی و بیماری‌های لثه به دندانپزشکی مراجعه کنید. خصوصاً که ممکن است این عفونت‌ها تأثیراتی نیز بر جنین داشته باشد.
سخن پایانی
در این مقاله درباره چیستی کانال ریشه دندان خواندیم. درمان ریشه دندان و مراحل آن را مرور کردیم. فراموش نکنید که پیشگیری بهتر از درمان است. بهترین راه آن است که همواره بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید تا پلاک ها فرصت رشد و عفونت در دندانتان پیدا نکنند. شما هم تجربیات و نظرات خود را در کامنت بنویسید.
اگر این مطلب برای شما مفید بود آن را با دوستان خود نیز به اشتراک بگذارید:
| https://bit.ly/3bpTy0r | https://b2n.ir/f60172 |
| https://cutt.ly/NRXkJfE | yun.ir/rss4o9 |
| https://1ea.ir/pACRCb | http://iwo.ir/oav7z |
