بیماری شقاق مقعد، علائم و نشانه ها و درمان

بیماری شقاق مقعد، علائم و نشانه ها و درمان

بی شک می توان گفت یکی از دردناک ترین بیماری های عصر حاضر شقاق مقعد است. شقاق مقعد زخم عمیقی است که عضله مقعد را به دو نیم تقسیم می‌کند. از طرفی مقعد ناحیه ای به شدت حساس، و مملو از گیرنده های عصبی است. بنابراین بیماران به محض به وجود آمدن شقاق دردی شدید و طاقت فرسا را احساس می کنند و به دنبال راهی فوری برای تسکین این درد هستند. اگر شما یا یکی از عزیزانتان به این بیماری دچار شده و به دنبال راهی برای درمان قطعی این بیماری هستید، پیشنهاد می کنم تا انتهای این مطلب را با دقت مطالعه کنید.

بیماری شقاق چیست؟

به زبان ساده می‌توان گفت شقاق یا همان فیشر (fissure) یک زخم، بریدگی یا ترک عمیق است که می‌تواند در هر جایی از بدن ایجاد شود. حتماً شما هم تا به حال دچار شقاق روی لب شده اید! یکی از شایعترین انواع این بیماری شقاق مقعد است، در این مورد در اثر اعمال فشار شدید روی عضله مقعد زخمی عمیق ایجاد می‌شود که ترمیم آن نیاز به جراحی دارد. زیرا اسپاسم شدید عضله، سرعت گردش خون در این ناحیه را به شدت کاهش داده است و مانع ترمیم زخم می‌شود.

انواع شقاق مقعد

انواع این بیماری بسته به شدت آن دسته بندی می شود. در صورتی که سریع و فوری برای درمان این بیماری اقدامات موثر  را انجام دهید. بیماری شما در همان مرحله اولیه و با عوارض کمتر درمان میشود. به طور کلی این بیماری بدون و حاد و مزمن تقسیم می شود؛

• شقاق حاد؛از زمان شروع علائم تا ۲ هفته شقاق از نوع حاد تلقی می شود، در این حالت زخم کمتر و علائم بیماری هم خفیف تر است، ولی در صورت درمان به موقع امکان رفع شقاق با روش های خانگی وجود دارد.
• شقاق مزمن،در صورتی که بیشتر از دو هفته شروع بیماری بگذرد،شقاق از نوع مزمن تلقی می شود. در این حالت علائم بیماری به اوج خود می رسد و عمق زخم نیز بیشتر می شود. شقاق های مزمن نیاز به جراحی دارند.

چرا به شقاق مقعد دچار میشویم؟

همانطور که اشاره کردیم و فشار و اسپاسم شدید عضله عامل این بیماری است. از جمله مواردی که می‌تواند خطر ابتلا به شقاق را افزایش دهند، می توانیم به این موارد اشاره کنیم؛

• بارداری
•  زایمان
•  رابطه جنسی مقعدی
•  چاقی
•  اسهال و یبوست مزمن
•  بی تحرکی
• جا به جایی اشیا سنگین
• استرس و اضطراب

این بیماری در هم در زنان و هم در مردان قابل مشاهده است اما زنان بیشتر در معرض این بیماری قرار میگیرند. به علاوه شقاق میتواند در هر گروه سنی از کودکان و نوزادان تا سالمندان مشاهده شود.

علائم و نشانه‌های شقاق مقعد

آشنایی با علائم این بیماری می‌تواند به شما در تشخیص سریع تر این عارضه کمک ویژه ای نماید.  نشانه های بیماری ممکن است در افراد مختلف با یک شدت نباشد و یا همه افراد تمام این علائم را نداشته باشند.

برخی از مهمترین نشانه ها و علائم این بیماری عبارتند از؛

• درد مقعد (این درد معمولا در تمام طول روز احساس می شود و با دفع مدفوع شدت می‌گیرد.)
• خونریزی (می‌توانید به شکل قطره های خون روی مدفوع، لباس زیر و یا کاسه توالت باشد. خونریزی ناشی از شقاق به رنگ قرمز روشن است. )
• سوزش و خارش
• مشاهده زخم طولی بر روی دریچه مقعد

تشخیص

تشخیص این بیماری معمولًا با معاینه مقعد انجام می‌شود. از آنجایی که معمولا بیماران درد شدیدی را احساس می کنند، ممکن است به پزشک اجازه معاینه ندهند. به همین علت معمولاً قبل از اقدام به معاینه به بیمار بی حسی موضعی تزریق شده و یا از اسپری های بی حسی استفاده می‌شود.

در صورتی که پزشک صلاح بدانند، ممکن است آزمایشات دیگری مثل کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی نیز انجام شود. جهت تشخیص دقیق‌تر لازم است، هنگام مراجعه به پزشک تمامی علائم و انواع داروها مکمل هایی که مصرف می‌کنید، را به پزشک یادآوری کنید.

برای درمان شقاق باید به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

جهت تشخیص بیماری می‌توانید به هر  پزشکی در دسترس شما است مثل پزشک عمومی و یا داخلی مراجعه کنید.  اما جهت درمان  این بیماری بهترین گزینه متخصص جراح عمومی است. از آنجایی که معمولا شقاق برای درمان نیاز به جراحی دارد، پزشک متخصص جراح می‌تواند به شما در این مورد کمک کند.

درمان شقاق مقعد

خط اول درمان شقاق انجام روشهای خانگی است. اما در صورت عدم درمان با این روش، در طی 2 هفته می بایست بیماران برای جراحی به روش های سنتی یا لیزر اقدام کنند. در ادامه به بررسی هر یک از این روشهای می پردازیم:

درمان شقاق با لیزر

در حال حاضر بهترین روش درمان شقاق با لیزر است. با لیزر می توانید در یک جلسه سرپایی در کمتر از ۲۰ دقیقه بدون درد و خونریزی بیماری را درمان کنید.

در این روش تنها با تابش اشعه لیزر اسپاسم عضله رفع می شود. در روش قطعی بدون برش و ایجاد زخم بخشی از عضله را قطع کرده و با رفع اسپاسم فشار به ترمیم زخم شقاق کمک می کنند. در این روش معمولاً بیماران بعد از انجام لیزر ، به جهت کاهش فوری درد اعلام رضایت می‌کنند.

از سایر مزایای درمان فیشر با لیزر می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• درمان فوری سریع و سرپایی
• درمان قطعی شقاق با یک جلسه لیزر
• کاهش هزینه های درمان
• بدون نیاز به استراحت در منزل یا مرخصی
• برنامه برش و زخم عوارضی مثل بی اختیاری یا خونریزی

جراحی شقاق (اسفنکتروتومی)

جراحی شقاق یکی از رایج ترین و قدیمی ترین روش های درمان این بیماری است‌. برای انجام جراحی باید به بیمارستان مراجعه کنید. مراحل جراحی در طی بیهوشی کامل انجام می شود و بعد از جراحی نیز باید حداقل‌ یک شب را در بیمارستان بستری شوید.

در این روش با استفاده از تیغ جراحی بخشی از عضله اسفنکتر به همراه پوست اطراف آن قطع می شود. هدف از انجام این جراحی کاهش فشار وارده و رفع اسپاسم عضله است. جراحی به این روش به دو روش زیر انجام میشود:

• اسفنکتروتومی باز : در این روش بعد از جراحی زخم را بخیه نمی زنند و باز رها می‌کنند تا خود به خود ترمیم شود.
• اسفنکتروتومی بسته : در این روش بعد از جراحی زخم را بخیه می زنند. در صورت قرار گیری شقاق در ناحیه ی حساس زخم را بخیه می کنند تا از عفونت زخم جلوگیری شود.

فیشرکتومی

فیشرکتومی یکی دیگر از روشهای قدیمی درمان این بیماری است. در این روش فقط یک برش روی عضله ایجاد میکنند. این عمل به جهت کاهش فشار و اسپاسم عضله انجام میشود. در مواردی که فیشر در ناحیه ای حساس قرار گرفته و احتمال آسیب عضله و یا بی اختیاری در کنترل مدفوع و گاز روده وجود داشته باشد، از فیشرکتومی استفاده می کنند.

درمان خانگی شقاق

معمولا پزشک وقتی شقاق را تشخیص میدهند، یکسری درمان های خانگی را توصیه میکنند. درمان های خانگی ممکن است در مرحله بیماری موثر باشد اما اگر علائم شما با این روش های خانگی برطرف نشد لازم است جهت انجام جراحی اقدام نمایید. بهترین روش های خانگی درمان این بیماری عبارتند از:

• مصرف فیبر؛همه پزشکان توصیه می‌کنند حداقل در روز ۳۰ گرم فیبر مصرف کنید. فیبر ماده غیر قابل هضم است که در روده تجمع کرده و حجم مدفوع را افزایش می دهد به این ترتیب می توان یبوست و شقاق را به سادگی درمان کرد. فیبر در انواع میوه ها و سبزیجات یافت می شود.
• نوشیدن ۸ لیوان آب؛نوشیدن آب و مایعات کافی به جهت نرم کردن مدفوع و دفع راحت آن می تواند به درمان یبوست و شقاق کمک نماید. سعی کنید حداقل در طول روز ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشید
• ورزش و تحرک کافی: انجام ورزش‌های سبک مثل پیاده‌روی می تواند با تنظیم حرکات روده به درمان یبوست کمک نماید. برای این منظور حداقل ۳۰ دقیقه در طول روز را به ورزش اختصاص دهید.
• نشستن در آب گرم؛ این یک روش درمان درد شقاق است. برای این منظور یک لگن را از آب گرم پر کنید. دمای آب باید به حدی گرم شود، که پوست نسوزد. برای حداکثر ۳۰ دقیقه در آب گرم بنشینید. برای افزایش تاثیرگذاری به آب نمک اپسوم، سرکه سیب و … اضافه کنید.
• همچنین رعایت نکات زیر نیز می تواند به تسریع روند درمان کمک کند.
• از زور زدن برای دفع پرهیز کنید.
• از دستمال توالت های نرم برای پاک کردن خشک کردن مقعد استفاده کنید.
• پماد های بدون نسخه؛مصرف برخی از پماد های بدون نسخه مثل پماد آنتی فیشر، ام جی و … می‌تواند در کاهش علائم و کنترل آنها موثر باشد.
• از لباس های نخی و گشاد تر استفاده کنید.
• وزنه خود را تا حالت تعادل کاهش دهید.

منبع : https://jarah.clinic/?p=1367