دروانا:

آنالیز ادرار تستی است که بر روی نمونه ادرار انجام می شود. آنالیز ادرار برای تشخیص و کنترل محدوده وسیعی از اختلالات مانند عفونت های ادراری، بیماری کلیوی و دیابت به کار می رود. آنالیز ادرار شامل بررسی ظاهر، غلظت و محتوای ادرار است. غیر عادی بودن نتایج آنالیز ادرار ممکن است نشان دهنده یک بیماری یا مشکل باشد.

برای مثال، عفونت مجاری ادراری موجب کدر شدن ظاهر ادرار می گردد. افزایش سطح پروتئین در ادرار می تواند نشانه ای از بیماری کلیوی باشد. نتایج غیر عادی آنالیز ادرار به انجام تست های بیشتری نیاز دارد تا منشا مشکل مشخص گردد.

آنالیز ادرار: علت انجام

تست آنالیز ادرار عموما به چند دلیل انجام می گیرد:

• بررسی وضعیت کلی سلامتی. پزشک ممکن است آزمایش آنالیز ادرار را به عنوان بخشی از معاینه روتین پزشکی، چکاپ بارداری، آمادگی قبل از جراحی یا پذیرش در بیمارستان برای بررسی اختلالات مختلف مانند دیابت، بیماری کلیوی و بیماری کبدی توصیه کند.
• تشخیص یک وضعیت پزشکی. اگر شما دچار درد شکمی، درد پشت، ادرار دردناک یا تکرر ادرار، خون در ادرار یا سایر مشکلات ادراری می شوید، پزشک ممکن است انجام آزمایش آنالیز ادرار را توصیه کند. آنالیز ادرار در تشخیص علت این علائم کمک کننده است.
• تحت نظر داشتن یک مشکل پزشکی. اگر یک مشکل پزشکی برای مثال بیماری کلیوی یا بیماری مجاری ادراری در شما تشخیص داده شود، پزشک ممکن است آزمایش آنالیز ادرار را برای تحت نظر گرفتن وضعیت و روند درمان توصیه کند.

سایر تست ها مانند تست بارداری یا غربالگری دارویی نیز بر روی نمونه ادرار انجام می گیرد اما این تست ها موادی را مورد بررسی قرار می دهند که در یک تست آنالیز ادرار معمول وجود ندارد. برای مثال، تست بارداری سطح هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی را اندازه گیری می کند. غربالگری دارویی برخی داروها و فرآورده های متابولیک آن ها را در خون شناسایی می کند.

آنالیز ادرار: آمادگی

اگر می خواهید تست آنالیز ادرار انجام دهید، شما می توانید به خوردن و آشامیدن طبیعی خود قبل از تست ادامه دهید. اگر می خواهید تست های دیگری به طور هم زمان با آنالیز ادرار انجام دهید، شما باید برای مدتی قبل از آن ناشتا باشید. پزشک دستوالعمل های خاصی را به شما ارائه می دهد.

بسیاری از داروها شامل داروهای غیر نسخه ای و مکمل ها می توانند نتایج آنالیز ادرار را تحت تاثیر قرار دهند. قبل از آزمایش آنالیز ادرار، پزشک را از داروها، ویتامین ها یا سایر مکمل های مصرفی خود آگاه سازید.

آنالیز ادرار: نتایج

در آنالیز ادرار، نمونه ادرار به سه طریق مورد ارزیابی قرار می گیرد:

ارزیابی بصری

تکنسین آزمایشگاه در آنالیز ادرار ظاهر آن را بررسی می کند. ادرار معمولا شفاف است. کدر بودن یا بوی ادرار می تواند نشان دهند یک مشکل برای مثال عفونت باشد.

وجود خون در ادرار ممکن است آن را قرمز یا قهوه ای کند. رنگ ادرار تحت تاثیر موادی است که شما می خورید.

تست دیپ استیک

دیپ استیک یک نوار پلاستیکی نازک همراه با نوارهایی از مواد شیمیایی بر روی آن است که در آنالیز ادرار برای تشخیص ناهنجاری ها روی ادرار قرار می گیرد. در صورت وجود مواد خاص یا بالا بودن سطح برخی مواد از حالت نرمال، نوارهای شیمیایی دچار تغییر رنگ می شوند. تست دیپ استیک در آنالیز ادرار برای بررسی موارد زیر انجام می شود:

• اسیدیته. سطح PH نشان دهنده مقدار اسید موجود در ادرار است. سطح غیر طبیعی PH در آنالیز ادرار نشان دهنده اختلال کلیه یا مجاری ادراری می باشد.
• غلظت. اندازه گیری غلظت یا وزن مخصوص نشان دهنده مقدار وجود ذرات در ادرار است. در صورتی که غلظت در آنالیز ادرار بالا تر از حد نرمال باشد اغلب نشان دهنده عدم نوشیدن مایعات کافی است.
• پروتئین. در آزمایش آنالیز ادرار سطح پایین پروتئین طبیعی است. افرایش اندک در پروتئین ادرار معمولا نگران کننده نیست اما افزایش زیاد پروتئین در آنالیز ادرار می تواند نشان دهنده یک مشکل کلیوی باشد.
• قند. به طور طبیعی مقدار قند موجود در ادرار بسیار کم است. اگر این تست آنالیز ادرار نشان دهنده وجود قند باشد، عموما تست های دیگر باید برای تشخیص دیابت انجام گیرد.
• کتون. همانند قند، وجود کتون در ادرار می تواند نشان دهنده دیابت و نیاز به انجام تست های بیشتر باشد.
• بیلی روبین. بیلی روبین یک ماده تولیده شده در اثر شکست گلبول های قرمز است. به طور طبیعی، بیلی روبین از طریق خون به کبد حمل می شود و در آن جا به عنوان بخشی از صفرا دفع می گردد. تشخیص بیلی روبین در آنالیز ادرار نشان دهنده آسیب یا بیماری کبدی است.
• شواهد عفونت. اگر نیترات ها یا لوکوسیت استراز (ماده تولید شده از گلبول های سفید) در آنالیز ادراری تشخیص داده شود، می توانند نشانه ای از عفونت ادراری باشند.
• خون. در صورتی که آنالیز ادراری نشان دهنده وجود خون در ادرار باشد به انجام تست های بیشتری نیاز است؛ این ممکن است نشانه ای از آسیب کلیوی، عفونت، سنگ کلیه یا مثانه، سرطان کلیه یا مثانه یا اختلالات خونی باشد.

ارزیابی میکروسکوپیک

در این روش برای ارزیابی نتایج آنالیز ادرار، چندین قطره از ادرار در زیر میکروسکوپ مورد مشاهده قرار می گیرد. اگر هر یک از موارد زیر در آنالیز ادرار بالای میزان میانگین مشاهده شوند، انجام تست های بیشتر ضرورت دارد:

• گلبول های سفید که نشانه ای از عفونت هستند.
• گلبول های قرمز که نشانه ای از بیماری کلیوی، یک اختلال خونی یا بیماری زمینه ای دیگری مانند سرطان مثانه می باشد
• باکتری ها یا مخمرها نشان دهنده عفونت هستند.
• کست ها (پروتئین های لوله ای شکل) ممکن است در اثر اختلالات کلیوی ایجاد شوند.
• کریستال ها که از مواد شیمیایی در ادرار تولید می شوند ممکن است نشانه ای از سنگ های کلیه باشند.