به گزارش پایگاه خبری صنعت زنبورداری ایران، اولین قسمت از مجموعه گفتگوهای زنده خبری با موضوع بررسی عملکرد صندوق حمایت از توسعه صنعت زنبورداری، سه‌شنبه، دوم شهریور با حضور مهندس «بهزاد بانکی پور» و میزبانی سردبیر عسلنا، از ساعت 21، در صفحه اینستاگرام عسلنا و صندوق حمایت به‌طور هم‌زمان برگزار شد.
به گزارش عسلنا، این رویداد بی‌سابقه، سرفصل و الگویی جدید برای اطلاع‌رسانی، شفاف‌سازی و پاسخگویی در صنعت زنبورداری ایران، برای سایر مدیران و متصدیان صنعت زنبورداری ایجاد خواهد کرد.
برای مشاهده ویدئو این لایو در اینستاگرام عسلنا کلیک کنید
در این نشست زنده خبری تحلیلی با مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه زنبورداری کشور، به‌صورت پراکنده به موضوعات مختلفی ازجمله؛ تاریخچه تأسیس، ماهیت، اختیارات و وظایف صندوق و بحث اولویت‌های سرمایه‌گذاری و راهکارهای عبور از مشکلات فعلی صنعت زنبورداری پرداخته شد که در گزارش زیر بخشی از این گفتگوی زنده مکتوب شده است:
برخی می‌گفتند صنعت زنبورداری ظرفیت تشکیل صندوق ندارد
مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه صنعت زنبورداری، اظهار کرد: در ابتدا به تأسیس صندوق در آن برهه تاریخی، باور و اعتمادی برای تشکیل صندوق وجود نداشت و یادم هست برخی افراد عنوان می‌کردند که صنعت زنبورداری ظرفیت تشکیل چنین صندوقی را ندارد و این صندوق باید در دل صندوق طیور قرار گیرد.
بهزاد بانکی پور افزود: در آن مقطع باید یاد کنیم از سرکار خانم‌رئیسی،آقای مهندس جمشیدی، آقای مهندس عباسی معاون وقت امور دام جهاد کشاورزی و حاج‌آقای رضوی و هیئت‌مدیره محترم شرکت مادر تخصصی صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری کشاورزی و همه عزیزانی که تلاش کردند تا این صندوق شکل بگیرد و کسی باور نمی‌کرد این صندوق در یک بازه زمانی بسیار کوتاه، بتواند در جمع صندوق‌های با سرمایه برتر قرار گیرد.
و ی تصریح کرد: نکته مهمی که باید زنبورداران عزیز بدانند و این همیشه یک چالش بوده ، نوع نگاهی است که به حیطه وظایف و اختیارات صندوق وجود دارد و متأسفانه در باور عموم، صندوق را صرفاً یک‌نهاد پرداخت‌کننده تسهیلات یا نهادی که وام پرداخت می‌کند، می‌دانند که این برداشت ظلم بزرگی در حق صندوقی است که می‌تواند اثرگذاری بسیار بیشتری در این صنعت داشته باشد.
مبنای تشکیل صندوق‌ها ایجاد سازمان توسعه‌ای بوده نه صرفاً نهاد مالی
بانکی پور بابیان اینکه،درست است که از دهه 80 تا اوایل دهه 90 صندوق‌های حمایتی بخش کشاورزی با این رویکرد تشکیل شدند و فعالیت می‌کردند و در آن مقطع بیشتر فعالیت‌های آن‌ها پرداخت وام بود، اضافه کرد: ولی بعدها قانون‌گذار در قوانین متعددی ازجمله ماده17 قانون افزایش بهره‌وری در برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه و نیز در برنامه ششم و مفاد قانونی متعدد دیگر، مجموعه‌ای از وظایف قانونی جدید را بر عهده صندوق‌ها گذاشت.
وی ادامه داد: در حقیقت وقتی هدف قانون‌گذار را در تراز استانداردهای جهانی و سازمان‌های توسعه‌ای جهانی قرار دهیم، متوجه می‌شویم که مبنای تشکیل صندوق‌ها ایجاد سازمان‌های توسعه‌ای بوده است نه صرفاً نهاد اعتباری و پشتیانی مالی.
مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه زنبورداری، با اشاره به اینکه در دنیا صنایعی رشد و پیشرفت بیشتری داشتند که یک‌نهاد توسعه‌ای به‌عنوان لوکوموتیو و پیشران آن صنعت به وجود آمده و درست عمل کرده است، گفت: این نهادهای توسعه‌ای باید فعالیت‌هایی را انجام دهند که عمدتاً بانک‌ها، سسیستم دولتی و بخش خصوصی عمدتاً وارد آن نمی‌شوند و ما نیز این حلقه گمشده را سال‌ها در صنعت زنبورداری داشتیم و می‌بینیم که در طی سال‌ها ،ما به‌جز توسعه کمی، رخداد و تحول کیفی مهمی در صنعت زنبورداری نداشتیم.
قوانین جدید حوزه وظایف و اختیارات صندوق‌ها را متحول کرده است
وی عنوان کرد: با تصویب قوانین جدید ساختار عملکردی و اختیارات صندوق‌ها نیز دگرگون‌شده و هشت محور را قانون‌گذار بر عهده صندوق‌ها گذاشته که یکی پرداخت تسهیلات مالی و ریالی ارزان‌قیمت و سهل‌الوصول هست، بخش دیگر هم کمک‌های کالایی و تأمین نهاده‌هاست، بخش دیگر کمک به فنّاوری ، نوآوری و تکنیک‌های جدید تولیدی است، همچنین کمک به آموزش و توانمندسازی و کمک به توسعه سرمایه‌گذاری و ایجاد تسهیل در توسعه بازار و بهبود صادرات هم در وظایف صندوق‌های توسعه‌ای لحاظ شده است .
بانکی پور با اذعان به اینکه در بخش توسعه مدیریت و ارتقای استانداردها نیز باید صندوق مداخله کند و درنهایت می‌تواند فعالیت‌های بیمه گری هم داشته باشد، ابراز کرد: این موارد علاوه بر وظایف و اختیارات به‌عنوان مدل ارائه خدمت صندوق حمایت از توسعه به تصویب مجمع صاحبان سهام و دولت رسیده است.
بانکی پور در بخشی از این گفتگوی زنده با اشاره به نحوه تأسیس و سرمایه اولیه صندوق، گفت : اجحاف بزرگی که در حق صندوق حمایت از توسعه و صنعت زنبورداری شد این بود که از سال 93 به بعد افزایش سرمایه‌ای در صندوق نداشتیم و اگرچه در وهله اول جزو صندوق‌های برتر ازنظر سرمایه بودیم، ولی در سال‌های عدم توجه دولت در تأمین سهم خود که در سطح کلان ناشی از کمبود توجه به این صنعت بود را داشتیم و البته کوتاهی‌های هم از جانب صندوق به لحاظ پیگیری و از جانب اتحادیه سراسری زنبورداران به دلیل عدم افزایش سرمایه‌گذاری و همکاری ضعیفی که وجود داشت، کوششی برای افزایش سرمایه گذاری نداشتند.
بخش اعظم سرمایه صندوق در نهاده‌ها و تسهیلات به زنبورداران هزینه می‌شود
بانکی پور،در پاسخ به این سؤال سردبیر عسلنا، که آیا رسالت انباشت سرمایه و افزایش سرمایه برای صندوق در اولویت است و به هر روشی باید تنها به افزایش سرمایه توجه داشت یا فعالیت‌های توسعه‌ای و تحول‌آفرینی در صنعت زنبورداری مهم‌تر است، پاسخ داد: یکی از تعارضات جدی ما در صندوق همین است ، که ما به‌عنوان یک صندوق باید در پی افزایش تراز مالی سالیانه خود باشیم و حداکثر سود سهام را به سهامداران خود بدهیم یا اینکه به دنبال سودآوری کلی صنعت و ثروت آفرینی برای زنبوردار باشیم.
وی تشریح کرد:ما از نهاد توسعه‌ای حرف می‌زنیم و سودآوری را در تراز اقتصادی صندوق دنبال نمی‌کنیم. البته که ما نباید زیان ده باشیم و حداقلی از سودآوری را داشته باشیم و در طی این سال‌ها ما 5 میلیارد تومان هم، سود سهام پرداخت کردیم ولی اگر در فعالیت‌های توسعه‌ای قوی عمل نمی‌کردیم و هزینه نمی‌کردیم، می‌توانستیم مبلغ چند برابری سود به سهام‌دار بدهیم ، ولی آیا اگر ما به دنبال سودآوری صندوق فقط می‌رفتیم، می‌توانستیم که خدماتی که این سال‌ها به زنبورداران دادیم را داشته باشیم؟
وی یادآور شد: ما وقتی در فنّاوری در تحقیقات و آموزش فعالیت می‌کنیم قطعاً این از سود صندوق کم می‌کند و هزینه ایجاد می‌شود، ولی این در بلندمدت برای جامعه زنبورداری سود ایجاد می‌کند اگرچه زودبازده نیست.
70 تا 80 درصد سرمایه صندوق در بخش حمایت از زنبورداران مصروف شده است
بانکی پور، افزود: در حوزه پرداخت تسهیلات ، نزدیک به 35 درصد سرمایه صندوق در این سال‌ها و رقمی حدود 70 میلیارد تومان مصروف شده و به تسهیلات ارزان‌قیمت که سود 5 درصدش در این سال‌ها افزایش نداشته، اختصاص‌یافته است که این با هزینه‌های جاری مطابقت ندارد و ما انتظار درآمدزایی در حوزه تسهیلات نباید داشته باشیم، ولی بهره‌برداری و سود آن را زنبورداران می‌برند و اثربخشی آن در کاهش هزینه تولید و بهبود سرمایه در گردش نصیب زنبوردار می‌شود.
وی در ادامه، بیان کرد: در بخش تأمین نهاده که 45 درصد منابع صندوق را در برگرفته و حدود 90 میلیارد تومان به آن اختصاص‌یافته، نرخ کارمزد ما فقط 2/5 درصد به‌طور میانگین بوده است.
مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه زنبورداری بابیان اینکه، کل منابع در اختیار صندوق در این مدت حدود 240 میلیارد تومان بوده که 95 میلیارد تومان در حوزه تأمین نهاده صرف شده و حدود 80-70 میلیارد تومان هم مصروف در بخش پرداخت تسهیلات بوده، توضیح داد که این دو حوزه که حدود 70 درصد منابع ما را به خود اختصاص داده ، نمی‌تواند سودآوری خاصی در تراز مالی صندوق ایجاد کند و تنها 2/5 تا 5 درصد در بهترین شرایط بازپرداخت می‌تواند برای صندوق سود داشته باشد.
توسعه بازار ، سودآورترین و مهم‌ترین بخش سرمایه‌گذاری صندوق است
وی اذعان کرد: در حوزه توسعه بازار هست که ما می‌توانیم درآمدزایی برای صندوق داشته باشیم و در فرصتی واکاوی می‌کنیم که چرا صندوق روی برند سازی و توسعه بازار تمرکز کرده است و دلیل اصلی آن‌هم همین ظرفیت سودآوری است. درجایی که دولت کمکی به صندوق ندارد و از سویی بخش اعظم سرمایه صندوق در خدمت‌رسانی به زنبورداران مصروف می‌شود که سود زیادی ازنظر مالی برای صندوق ندارد و صندوق باید از این یگانه راه ایجاد سودآوری یعنی توسعه بازار فعالیت خود را گسترش دهد و درحالی‌که تنها 5 درصد سرمایه صندوق یعنی حدود 10 میلیارد تومان در این بخش سرمایه‌گذاری شده ولی به‌اندازه بخش تسهیلات و کمک‌های کالایی( وام‌های اعطایی و توزیع نهاده) برای صندوق سودآوری داشته و مهم است که این فعالیت در توسعه بازار مستمر شود.
حمایت از زنبوردار را فدای سودآوری صندوق نکردیم
وی با ذکر این مطلب که به ما ایرادمی گیرند که چرا صندوق در این 8 ساله فعالیت سودآوری کافی نداشته ولی متأسفانه به این نکات دقیقی که اشاره شد توجه نمی‌کنند، خاطرنشان کرد: باید منتقدین به این پرسش پاسخ دهند که اگر ما صرفاً در روال سودآوری صندوق فعالیت می‌کردیم ، چگونه می‌توانستیم به زنبورداران خدمات تسهیلاتی ارزان بدهیم و در بخش نهاده کمک کنیم؟
وی ادامه داد: در توسعه ژل رویال وقتی ما صد میلیون تومان هزینه می‌کنیم این مبلغ به ما برنمی‌گردد ولی سبب می‌شود صدها خانوار زنبوردار به ارتقای معیشت برسند و ده‌ها شغل ایجاد شود و امید و اعتماد اهالی صنعت تقویت شود.
هدف صندوق سودآوری در تراز مالی نیست
بانکی پور تأکید کرد: واقعاً باید جامعه زنبورداری، یک‌بار برای همیشه تصمیم بگیرد که در قبال صندوق، توسعه این صنعت و کمک و تسهیل برای زنبوردار را می‌خواهد یا صرفاً سودآوری برای سهامداران را.
وی در خصوص پیگیری مسائل معیشتی و بیمه‌ای زنبورداران گفت: تجربه نشان داده تقریباً مشکلات پایه‌ای و معیشتی و حمایتی صنعت زنبورداری همان مشکلات همه فعالین بخش‌های دیگر کشاورزی است و متأسفانه فقط مطالبه گری در سطح ابتدایی بر روی همین مشکلات نظیر بیمه و مناسب نبودن قیمت‌های فروش و عدم تعادل در دادوستد بازار و ازاین‌دست مشکلات متمرکزشده است و جالب این است که این مشکلات هیچ‌وقت حل‌نشده و من باور دارم حل این مسائل تنها از دست دولت ساخته نیست و اینکه فقط از دولت مطالبه کردیم سبب ناکام ماندن حل این مشکلات شده است. حل این‌ها در دست دولت و مجلس نیست و ما مسیر را اشتباه رفتیم، اگر هم دولت و مجلس کارساز باشند تنها 10 درصد در این راه مؤثر خواهند بود.
وی افزود: حل این مسائل تنها از خود صنعت و بخش تشکل‌ها ساخته است و ما باید نگاه مدیریتی کلان و علمی به مسائل این صنعت داشته باشیم یک مشکل اهالی صنعت این است که محصول روی دستشان مانده و به قیمت خوب خریداری نمی‌شود که این ناشی از پایین بودن قدرت چانه‌زنی زنبورداران در برابر فعالان بازار است.
با طرح مسئله و نامه نگاری و صرفا مطالبه از دیگران کاری حل نمی شود
این مقام مسئول اضافه کرد: عرضه زیاد است و دسترسی و اشراف زنبوردار بر بازار کم است ولی در مقابل فعال بازار قدرت انتخاب و چانه‌زنی دارد و قیمت پایینی را در نظر می‌گیرد، راهکار حل این مشکل مطالبه از دولت نیست و در این راستا کاری از دولت و مجلس ساخته نیست، مگر در بهترین حالت دولت چقدر می‌تواند عسل به‌صورت تضمینی بخرد؟
بانکی پور در تکمیل صحبت‌های خود، ادامه داد: راهکار درست مدیریتی در دنیا این است که تشکل‌ها و تعاونی‌ها حداقل 30 تا 35درصد تولیدات سهامداران را می‌خرند و در بازار عرضه می‌کنند و این حتی تا 100 درصد در برخی کشورها وجود داشته و باید از طریق ایجاد برندهای قوی این بازاریابی و فروش توسعه یابد مثل کاری که در بخش صنعت، صندوق با ایجاد برند ملی اکسیر انجام داده است.
این مدیر ارشد صنعت زنبورداری، با اشاره به اینکه، تشکل‌ها ، تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها باید با ایجاد برند و اعتبار و اعتمادآفرینی برای زنبوردار سهم بازار و قدرت چانه‌زنی بالا ایجاد کنند، یادآور شد: جنبه روانی این عمل در بازار بسیار مهم است و ما در بحث ژل رویال و برند اکسیر این‌ها را در عمل اثبات کردیم و با خرید تضمینی ژل رویال، اشتیاق و اعتماد ایجاد کردیم و برای زنبوردار سهم بازار فراهم کردیم.
وی تأکید کرد: این موفقیت ناشی از بازارسازی و عملکرد درست بود و تنها راهکار بهبود بازار فروش برای زنبورداران نیز همین مسیر یادشده است.
زنبورداران باید برای تسریع حمایت‌ها رتبه‌بندی شوند
مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه زنبورداری کشور، در بخش دیگری از سخنان خود،در بحث بیمه، این مشکل را چالش دو دهه اخیر زنبورداران دانست و گفت: چون این مشکل از مسیر درست توسط موظفین دنبال نشده، این مسئله ناکام مانده است و چندین بار عنوان کردیم که راه موفقیت برای بیمه کردن زنبورداران، رتبه‌بندی و داشتن یک جامعه آماری دقیق و علمی است.
وی در تشریح رتبه‌بندی زنبورداران، اظهار کرد: نمی‌شود بدون اطلاع دقیق و رتبه‌بندی دقیق این کار را انجام داد و مثلاً گفت 80 هزار زنبوردار داریم، باید زنبوردارانی که این حرفه، شغل دوم یا سوم آن‌هاست تفکیک شوند و اولویت‌بندی صورت بگیرد تا نخست زنبورداران باسابقه و حرفه‌ای که واقعاً نیازمند بیمه هستند ،مشخص شوند تا کار ساده‌تر و عملیاتی کردنش تسهیل شود.
در صنعت زنبورداری اگر درست عمل شود حتی می‌توان به دولت وام داد
بانکی پور با تأکید بر این نکته که اگر مشکل بیمه ، قیمت‌گذاری ، بازار و قاچاق وجود دارد، صرفاً از طریق بیان و طرح مسئله، نامه‌نگاری و مطالبه از مجلس و دولت حل نمی‌شود ، خاطرنشان کرد: تشکل‌ها باید برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری مدیریتی و علمی برای آن داشته باشند و راهکارهای دیگر را دنبال کنند و خودش هم در راستای حل مشکلات برنامه‌ریزی و تلاش داشته و صرفاً از دولت و دیگران مطالبه نکنند.
وی ادامه داد: ما معتقدیم و شعار هم ندادیم و عمل کردیم که این صنعت توانایی دارد اگر از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌هایش درست استفاده شود حتی به دولت وام بدهد و نیازمند خارج از صنعت نباشد.
بانکی پور، گفت: دولت و مجلس تاکنون به اهمیت این صنعت واقف نشدند و بودجه و کمک شایانی نکردند ولی ما نباید از ظرفیت‌های درون‌زای این صنعت غفلت کنیم و فقط بر مطالبه از دیگران متمرکز باشیم. تنها طرح این مشکلات و مطالبه از بخش‌های دیگر و نامه‌نگاری دردی را دوا نمی‌کند و از طریق مطالبه از دولت این مشکلات حل نمی‌شود، و نباید صنعت زنبورداری و حل این مسائل متوقف دولت و مجلس بشود.
تشکل‌ها باید برند سازی و ابزارسازی کنند
وی در بیان رهیافت‌های مبارزه با این چالش، تصریح کرد: ما راه‌های زیادی داریم ، تشکل‌ها و اتحادیه و تعاونی‌ها باید بر بازار سازی و برند سازی و ظرفیت‌های داخلی و درون‌زای صنعت با مدیریتی علمی و برنامه‌ریزی دقیق متمرکز شوند.
وی اضافه کرد: همین‌که سازمان صداوسیما حاضرشده و پیشنهاد داده که 82 هزار میلیارد تومان (ارزش ریالی) تبلیغات برای صنعت زنبورداری داشته باشد و تنها صد میلیارد تومان در 6 سال آینده دریافت کند، این ظرفیتی است که به وجود آمده و از این فرصت‌ها باید استفاده کرد.
این مدیر ارشد زنبورداری کشور در پایان خاطرنشان کرد: به لحاظ مدیریتی و ساختار اگر این ظرفیت‌ها استفاده شود، ما نیازی به دولت نداریم، اگرچه قطعاً نیاز اصلی و مشکل اصلی همین نداشتن جایگاه صنعت زنبورداری نزد دولت و سیاست‌گذاری‌های کلان است ولی ما متأسفانه دولت‌هایمان اهمیتی نمی‌دهیم و باید به خود صنعت متکی بوده و با مدیریت و استراتژی درست مشکلاتمان را خودمان حل کنیم.
