چکیده:
بیتوجهی مدیریت شهری به مراکز شهری در جریان رشد شتابان شهرنشینی،این مراکز را با مشکلات و مسائل متعددی روبهرو کرده که باعث کاهش کیفیت محیط زندگی در آنها شده است.برونرفت از این مسائل و چالشها نیازمند جامعنگری در برنامهریزی،یکپارچگی در مدیریت شهری و مهمتر از همه، مشارکت گروههای ذینفع و متنفذ در جریان توسعهء شهر و ضرورت توجه برنامهریزی و طراحی شهری به معیارهای کیفیت زندگی شهری است.مقالهء حاضر نیز در وهلهء اول به دنبال تعریف و شاخصسازی مفهوم«کیفیت زندگی شهری»و در وهلهء دوم تعیین نقش و وظیفهای است که برنامهریزی شهری میتواند و میباید در راستای ارتقا و اعتلای کیفیت زندگی شهری در این مراکز انجام دهد.
خلاصه ماشینی:
"بر ایناساس شاید بتوان تعریف زیر از کیفیت زندگی شهری را مبنای مطالعه و استنتاج قرارداد:«منظور از کیفیت زندگی شهری توجه به شاخصهای اجتماعی،فرهنگی،محیطی و روانی در دو وجه عینی(کمی)و ذهنی(کیفی)در روند برنامهریزی کیفیت زندگی شهری است،بدینمعنا که علاوهبر اندازهگیری شاخصها به صورت مشخص و عینی میباید ذهنیت و نوع نگاه شهروندان به این شاخصها نیز مورد توجه قرارگیرد(مثل شرایط تحصیل بهتر،کیفیت دسترسی،کیفیت مسکن،فضاهای گذران اوقات فراغت،ایجاد فرصتهایی برای کنش متقابل اجتماعی،فرصتهای اجتماعی،اشتغال،رفاه،مشارکت اجتماعی و غیره).
این شاخصها عبارتاند از: الف-شاخصهای اجتماعی و زیباییشناختی ب-شاخصهای اقتصادی ج-شاخصهای کالبدی د-شاخصهای ارتباطی و حمل و نقل جدول 2-شاخصهای کیفیت زندگی شهری و متغیرهای اصلی تشکیلدهندهء آنها ردیف/شاخصها/متغیرها /1اجتماعی و زیباییشناختی/امنیت اجتماعی یا عمومی فضاهای گذران اوقات فراغت فضاهای پیاده فضاهای باز و سبز نظم فضایی توالی منظر خوانایی نمایانی ادراک فضایی /2اقتصادی/تأمین منابع اولیه قدرت خرید ارزش زمین مسکونی رضایت شغلی /3کالبدی/فضای قابل سکونت تسهیلات عمدهء مسکن مالکیت مسکن تعداد اتاقها چیدمان ساختمانها /4ارتباطی و حمل و نقل/وسایل ارتباطات وسایل حمل و نقل عمومی جریان ترافیک رضایت از سفرهای درونشهری تأثیر متقابل کیفیت زندگی شهری و برنامهریزی تحت تأثیر رواج و گسترش مفاهیم کیفی و اجتماعی توسعه از جمله کیفیت زندگی شهری،مباحث و موضوعات جدیدی (توسعهء دانش و فنون طراحی شهری،برنامهریزی به منظور ارتقای کیفیت مسکن،برنامهریز گردشگری،جلب مشارکت مردم و...
از طرف دیگر،امروزه مراکز شهری علاوهبر کارکرد اصلی خود،به عنوان نماد و عرصهء اصلی تعاملات اجتماعی و هویت اجتماعی شهروندان رابطهء مستقیم و تنگاتنگی با فعالیتهای گذران اوقات فراغت دارند که تحقق این مهم در مراکز شهری مستلزم توجه برنامهریزی شهری به اهداف و ارزشهای اجتماعی،اقتصادی، روانی و زیباییشناختی در چارچوب مفهوم کیفیت زندگی شهری است."