بیماری شقاق (فیشر) شایع ترین علت خونریزی مقعدی
خونریزی مقعد، دفع خون یا خون در مدفوع یکی از مهمترین اختلالات مقعدی است که باید جدی گرفته شود، خونریزی هشداری از جانب بیماری های مقعدی است. البته خوشبختانه در اکثر موارد علت خونریزی بیماری های خوش خیم مثل شقاق یا بواسیر است. در موارد نادر علت خونریزی بیماری سرطان است. در ادامه این صفحه قصد داریم به بررسی شایع ترین علت خونریزی مقعدی یعنی همان شقاق بپردازیم:
فهرست مطالب
شقاق چیست؟
بیماری شقاق یا فیشر به عنوان شایع ترین بیماری مقعدی شناخته میشود. شقاق ترک، بریدگی یا زخم عمیقی است که در عضله ی خارجی مقعدی ایجاد میشود.
بسته به مدت زمان شروع علائم و پیشرفت بیماری، شقاق به دو نوع حاد و مزمن تقسیم میشود. در نوع حاد عمق شقاق کمتر است و پوست مقعد را برش داده، بنابراین احتمال ترمیم زخم بیشتر است. اما وقتی بیماری در طی 2 هفته درمان نشود،عمق زخم به عضله ی آن می رسد و احتمال ترمیم زخم بسیار کمتر میشود. در این حالت شقاق مزمن شده است و باید فوراً برای درمان آن با پزشک مشورت کنید.
علائم شقاق
از مهمترین علائم این بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- خونریزی یا مشاهده خون در مدفوع
- درد مقعد
- خارش و سوزش
- التهاب و قرمزی مقعد
- مشاهده زخم در اطراف دریچه مقعد
- گوشت اضافه مقعد
علت شقاق چیست؟
علت شقاق فشار و اسپاسم شدید عضله ی مقعدی است. در برخی موارد هم بیماریهای زمینه ای علت این بیماری به شمار میروند.
از مهمترین علل این بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- بارداری
- زایمان
- رابطه جنسی مقعدی
- یبوست یا اسهال مزمن
- بیماری های زمینه ای مثل کرون یا کولیت روده
- بیماری های مقاربتی
- تنگی مقعد
- کم تحرکی
برای درمان شقاق به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
شقاق در دسته بیماری های مقعدی است و برای تشخیص آن می توانید به پزشک عمومی و یا کولورکتال مراجعه کنید. اما درمان این بیماری شامل روشهای جراحی میشود و باید درمان توسط متخصص جراح عمومی انجام شود. این پزشک در جراحی بخش های مختلف بدن مهارت ویژه ای دارد.
برای مشاوره با دکتر متخصص شقاق و یا رزرو نوبت ویزیت می توانید به سایت کلینیک نوین مراجعه نمایید.
زمان مراجعه به پزشک
در صورت تجربه هر یک از علائم این بیماری مثل درد مقعد، خونریزی یا خارش مقعد برای بررسی علت و تشخیص بیماری با پزشک مشورت کنید.
عوارض
بهتر است در اولین فرصت در مورد درمان شقاق با پزشک مشورت کنید. تعلل در درمان این بیماری می تواند عوارض مختلفی را به همراه داشته باشد. مهمترین عوارضی که در اثر درمان نکردن این بیماری ایجاد می شود، عبارتند از :
- درد شدید، بی توجهی به درمان این بیماری می تواند باعث ایجاد درد شدید شود.
- عفونت : زخم شقاق در ناحیه ای حساس و مملو از عفونت واقع شده است، بی توجهی به درمان این بیماری می تواند موجب التهاب و عفونت شدید شود.
- خونریزی : اگر خونریزی شقاق به سرعت درمان نشود، این خونریزی ممکن است موجب کم خونی شود.
پیشگیری
از مهمترین روشهای پیشگیری از این بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم :
- مصرف فیبر بیشتر برای درمان و جلوگیری از یبوست
- رعایت بهداشت مقعد
- نوشیدن حداقل 8 لیوان آب در طول روز، برای پیشگیری از یبوست
- ورزش و تحرک بدنی برای تعادل حرکات روده
- پرهیز زور زدن در توالت
- پرهیز از رابطه جنسی مقعدی
- پرهیز از به تاخیر انداختن در دفع مدفوع (این عمل باعث یبوست شده و یا آن را تشدید می کند.)
روش های تشخیص
بیماری شقاق روش تشخیص پیچیده ای ندارد و معمولاً پزشک با معاینه مقعد می تواند این بیماری را تشخیص دهد. اما از آنجایی که شقاق درد شدیدی را ایجاد میکند. پزشک برای معاینه مقعد از بی حسی موضعی استفاده می کند.
درمان شقاق
درمان شقاق بستگی به نوع شقاق دارد. پزشک معمولاً در ابتدا برای درمان شقاق حاد، درمان های خانگی و مصرف پماد را توصیه می کند. اما در اغلب موارد اسپاسم عضله به قدری شدید است که با این روشها رفع نمیشود. اگر با این روشها شقاق در طی 2 هفته بهبود نیافت، پزشک انجام روشهای جراحی را توصیه می کند.
جراحی شقاق با دو روش لیزر و جراحی سنتی انجام میشود. هر یک از این روش ها عوارض و مزایای مختلفی دارند. در ادامه به بررسی این دو روش می پردازیم:
درمان شقاق با لیزر
بهترین و سریع ترین روش درمان شقاق، لیزر درمانی است. برای درمان شقاق با لیزر، توسط نور و قدرت لیزر برشی در عضله مقعدی ایجاد کرده و یا در مواردی بخشی از زخم شقاق با لیزر حذف میشود. تمامی مراحل این جراحی تحت بی حسی موضعی و بدون درد یا خونریزی انجام میشود.
مهمترین مزیت لیزر شقاق در مقایسه با دیگر روشها این است که انجام لیزر خطر آسیب به عضله و بی اختیاری را ندارد و بیماری بدون ایجاد هیچ عوارضی از بین می رود.
بعد از انجام لیزر نیازی به بستری در بیمارستان و یا طی کردن دوره نقاهت در منزل نیست و بیماران می توانند زندگی روزمره را از سر گیرند.
از مزایای لیزر درمانی می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- درمان سرپایی، بدون نیاز به بستری در بیمارستان
- درمان سریع در کمتر از نیم ساعت
- بدون نیاز به دوران نقاهت
- هزینه مناسب
- درمان قطعی با یک بار لیزر درمانی
جراحی شقاق
عمل جراحی شقاق باید در بیمارستان و تحت بیهوشی انجام دهید، در طی این جراحی بخشی از عضله ی مقعد با تیغ جراحی قطع میشود و به این ترتیب از فشار و اسپاسم شدید عضله کاسته میشود. مهمترین عیب یان جراحی خطر آسیب دیدن عضله ی مقعدی است که در نتیجه ی آن ممکن است بیمار به بی اختیاری دائمی یا موقتی در کنترل مدفوع و گاز روده مبتلا شود. از دیگر معایب این جراحی میتوانیم به این موارد اشاره کنیم :
- درد و خونریزی
- بستری در بیمارستان
- خطر عفونت و یا بی اختیاری در کنترل مدفوع و گاز روده
- هزینه های بیشتر ( هزینه جراحی+دستمزد پزشک+هزینه بستری در بیمارستان+طی کردن دوره نقاهت و از کارافتادگی)
- دوره نقاهت طولانی ( حداقل 2 هفته استراحت در منزل)
- احتمال عود مجدد بیماری
درمان خانگی
با انجام این درمان خانگی میتوانید فرایند درمان شقاق را سرعت بخشید. درمان خانگی و دارویی با مجوز پزشک می تواند به عنوان مکمل سایر درمان ها انجام شود. برخی از مهمترین روشهای درمان عبارتند از :
- مصرف فیبر : فیبر می تواند از یبوست جلوگیری و آن را درمان کند. حداقل در طول روز 30 گرم فیبر بخورید. فیبر در انواع میوه ، سبزیجات و غلات یافت میشود.
- نوشیدن آب : آب می تواند در نرم کردن مدفوع موثر باشد. حداقل در طول روز 8 لیوان آب بنوشید.
- ورزش : یکی از علت های یبوست بی تحرکی است. ورزش می تواند حرکات روده را تنظیم کند. در طول روز 30 دقیقه ورزش کنید.
- داروها : مصرف داروهای لیدوکائین، تتراسایکلین، رکتول می تواند در رفع این بیماری موثر باشد. اما همان طور که توضیح دادیم اگر بیماری با مصرف پماد رفع نشد، باید برای انجام روشهای جراحی آماده شوید.
- حمام سیتز : نشستن در آب گرم می تواند درد و التهاب مقعد را کاهش دهد. یک لگن را از آب گرم پر کنید و برای حداقل 20 دقیقه در آن بنشینید.