به گزارش پایگاه اطلاع رسانی احناف خواف، صبح چهارشنبه 6 مهرماه 1401 نشست صمیمی اساتید با دانش‌آموختگان استان خراسان جنوبی و شهرستان‌های تایباد و باخرز در محل حوزه علمیه احناف خواف برگزار شد. این نشست که با هدف تبیین و تجدید میثاق قشر علما و مسؤلیت خطیر آنان انجام گرفت به دلیل تعداد بالای دانش آموختگان، تصمیم بر آن شد تا به صورت منطقه‌ای برگزار شود.
دیدار مزبور با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید توسط مولوی عبدالغفور جوهرچی استاد دارالحفظ حوزه علمیه انوارالعلوم خیرآباد آغاز شد.
در ابتدای این نشست مولوی حبیب الرحمن قهستانی، مدرس حوزه علمیه احناف خواف، ضمن خیر مقدم به ارائه گزارش کوتاهی از فعالیت های حوزه علمیه احناف خواف پرداخت و بیان کرد: اثرات این حوزه در سراسر ایران جاری است. این حوزه در سال ۱۳۲۵ ه.ش توسط مولانا شمس الدین مطهری(رحمه الله) تاسیس شد.
ایشان افزود: مرحوم مولانا مطهری(رحمه الله) ابتدا در مسجد جامع قدیم شروع به کار کردند تا این‌که در سال ۱۳۲۷ ه.ش مدرسه قدیمی در مسجد حضرت بلال(رض) تاسیس شد و علمای زیادی در آن‌جا مشغول تحصیل شدند. در سال ۱۳۵۹ ه.ش حوزه علمیه به مکان فعلی منتقل شد و فعالیت خود را ادامه داد.
مولوی قهستانی در ادامه سخنان خود به معرفی بخش‌های مختلف پرداخت و گفت: در حوزه علمیه احناف خواف بخش‌های متعددی در حال فعالیت هستند که مهترین آن‌ها: درالحفظ، دروس نظامی، تخصصات فقه و تفسیر، دارالافتاء، دارالتحکیم، دارالتحقیق، امورمکاتب، اموردانشجویی، دفتر تبلیغ، دفتر ائمه جمعه و جماعات، کتابخانه و امور فرهنگی است. همچنین در بخش خواهران این حوزه بیش از ۴۰۰ نفر طلبه خواهر در بخش دارالحفظ و حدود ۳۰۰ نفر به صورت شبانه روزی در بخش دروس نظامی مشغول تحصیل می‌باشند.
سخنرانی چند تن از دانش آموختگان حوزه علمیه احناف خواف
اگر علم سازنده است، سوزنده هم هست
در ادامه مراسم مولوی غلام‌نبی نعمتی، مدرس حوزه علمیه انوارالعلوم خیرآباد پیرامون فضائل علم گفت: فضیلت علم، در آیات و احادیث بسیار است و کسی که در این راه قدم می‌گذارد، لطف پروردگار نسبت به این شخص می‌باشد. مقام علم و علما بسیار بالا است و باید حواسمان باشد که دچار آفات علم هم نشویم. علم مانند تیغ دو دم است که گاهی دسته‌ی خود را هم می‌برد. اگر علم سازنده است، سوزنده هم هست. اگر تقوای انسان در کنار علم بیشتر نشود، انسان از خدا دور می‌شود. اگر ما از گنج علم برخورداریم، از مار نفس و شیطان هم نباید غافل شویم. اگر به تعهدات عالم بودن خود پایبند باشیم، درجات رفیع برای ما خواهد بود.
ایشان افزود: علما سه دسته‌اند: گروهی که مرگ آنان مرگ عالَم است. دوم کسانی که مرگ آنان مرگ یک شهر، روستا یا یک منطقه محدود است و قشر بعدی کسانی هستند که با مرگ آن‌ها عالَم از شر آن‌ها خلاص می‌شود. دسته سوم کسانی هستند که برای مال دنیا عقیده خود را زیر پا می گذارند. اگر ما امروز به عنوان عالم عزتی داریم، به برکت مجاهدت‌های علمای بزرگ ما است. اگر نمی‌توانیم برای دین مایه افتخار باشیم، حداقل مایه ننگ هم نباشیم. کسانی که دنبال پست و مقام هستند، مجبورند که حق را کتمان کنند، پس به دنبال پست و مقام دنیایی نباید باشیم.
مقام و مرتبه اهل ایمان و علم
سخنران دیگر این مراسم مولوی عبدالرحیم خواجه اسماعیلی، امام جمعه روستای کاریز بود که پیرامون مقام و مرتبه اهل ایمان و علم بیان کرد: خداوند در بین مخلوقات، کرامت و برتری را برای انسان عطا کرده است و به دلیل همین کرامت، تمام جهان را مسخر برای انسان کرد. گروهی وحدانیت خدا را قبول نکردند و به آن‌ها کفار گفته می‌شود اما وجود دنیا به برکت گروه دیگر که اهل ایمان است می‌باشد و به خصوص افرادی که خدای متعال به آنان فضیلت علم را داده است. اولین برتری در دنیا ایمان است و بعد بین اهل ایمان درجات مختلف است که بالاترین درجه علم می‌باشد. اگر اهل علم مجاهد و متقی بودند، مقام آن‌ها بالاتر نیز می‌باشد. باید در رفتار خود بنگریم و ببینیم مالی را که به دست می‌آوریم از کجا آمده است. اهل ایمان نباید از کسی و چیزی بترسند. اگر امروزه می‌بینیم در خواف، حوزه علمیه این همه خدمات انجام داده است، از برکت اخلاص مولانا شمس الدین مطهری(رحمه الله) است. اگر در زاهدان دارالعلوم مکی این همه خدمات انجام می‌دهد، از برکت اخلاص علما است. باید ببینیم سرچشمه این اخلاص کجاست و آن دارالعلوم دیوبند است. ما باید همیشه مواظب دشمنان باشیم و کاری خلاف شریعت به هیچ عنوان انجام ندهیم؛ چون این ننگ برای خود عالِم نیست؛ بلکه برای تمام جامعه مسلمین است.
گزارشی از وضعیت مراکز دینی اهل سنت خراسان جنوبی
مولوی عبدالاحد پارسا امام جمعه‌ی روستای طاغان که از دیگر سخنرانان این مراسم بود، به ارائه گزارشی از وضعیت مراکز دینی اهل سنت خراسان جنوبی پرداخت و گفت: در منطقه خراسان جنوبی دو مرکز دینی مشهور بوده است، یکی حوزه علمیه بجد که علامه عبدالعلی قهستانی، فقیه، منجم و دانشمند بزرگ جهان اسلام در آن‌جا بودند و بعد از آن حوزه علمیه گزیک که علمای گذشته‌ی ما در آن‌جا تحصیل کردند. در خراسان جنوبی علمای برجسته‌ای چون مولانا عبدالعزیز اللهیاری(رح، مولانا برفی(رح) مولانا محمد صدیق و مولانا اسماعیل مرتضوی به خدمت دین پرداختند و مهمترین مراکز دینی این منطقه در حال حاضر حوزه علی بن ابیطالب(رض) در طبس مسینا، حوزه الصدیق در بیرجند، حوزه علامه ندوی در آبگرم و حوزه علمیه ماخونیک هستند. تعداد زیادی از علمای منطقه بیرجند که تعداد آن‌ها حدود ۶۰ تا ۷۰ نفر است، دانش آموختگان حوزه علمیه احناف خواف‌اند. همچنین در بیرجند نشست فقهی اهل سنت نیز به همّت مولانا مرتضوی و دیگر علمای منطقه برگزار می‌شود.
ارشاداتی پیرامون وظایف و رفتار علما
در پایان بخش اول این نشست مولانا مطهری نیز ارشاداتی پیرامون وظایف و رفتار علما داشتند و فرمودند: برای بشری که خدای متعال به او حکمت، نبوت و علم داده است مناسب نیست که مردم را دعوت کند که شما بندگان من باشید نه خدا، ولی شما ربانی باشید. ربانی دو تفسیر دارد: یک تفسیر این است که امام بخاری(رحمه‌الله) فرموده‌اند:«کونوا حکما، فقها و علماء» یعنی شما حکیم باشید و با حکمت کار کنید. حال نگاه کنیم که کار باحکمت چگونه است و چگونه به مردم قرآن و احادیث را برسانیم. گاهی اوقات، انسان برخلاف حکمت کار می‌کند، روش درست را انتخاب نمی‌کند و نتیجه نمی‌دهد. علما باید حکیم باشند. نبض مردم و منطقه دست علما باشد و نگاه کنند که به چه صورت باید قرآن و احادیث را به مردم تفهیم کنند. فقها فقیه باشید و عاقلانه کار کنید، و نیز عالِم باشید. اگر می‌خواهیم داعی الی الله باشیم باید حتما مطالعه کنیم. اگر شخصی می‌خواهد در یک مسئله اظهار نظر کند و بر تمام زوایای آن اشراف نداشته باشد، چگونه می‌تواند آن مسئله را به خوبی بیان کند.
مولانا مطهری افزودند: معنای دیگر ربانی این است که مسائل کوچک و بزرگ را به مردم برساند. نباید ما تکبر کنیم که چون ما مولوی و مولانا هستیم دیگر نباید روخوانی قرآن درس بدهیم. کار مرحوم مولانا شمس‌الدین مطهری(رحمه‌الله) از همان ابتدا که به خواف تشریف آوردند، تعلیم قرآن بود. در مسجدی که معروف به مسجد حضرت بلال(رض) است، ایشان تعلیم قرآن داشتند و به بچه‌ها قرآن می‌آموختند. بعد از آن، تعدادی از بزرگان و معتمدین خواف نزد ایشان می‌آمدند و از درس تفسیر و ترجمه قرآن ایشان فیض می‌بردند. این‌گونه بود که طلاب کم‌کم آمدند و علوم دیگر شروع شد. ربانی را بعضی به این صورت بیان کردند که شخص باید مسائل کوچک را به مردم بیاموزد تا به مقام‌های بزرگ برسد. عزیزان! ما باید ایمان مردم را حفظ کنیم. دیگران نزد ما نمی‌آیند یا کم می‌آیند، بلکه ما باید نزد آنان برویم و این وظیفه‌ی اهل علم است. پیامبر اکرم(ص) صحابه را برای تعلیم قرآن می‌فرستاندند. نزدیک ۷۰ صحابه برای همین تعلیم قرآن شهید شدند. ایشان حضرت معاذ(رض) را به عنوان استاندار و معلم قرآن به یمن می‌فرستند.
بهترین الگوی اخلاقی برای ما، اخلاق رسول اکرم(ص) است
مدیریت حوزه علمیه احناف خواف خاطرنشان کردند: سعی و تلاش بر این باید باشد که اهل علم با همه اقشار مردم ملاقات کنند و این فکر در ذهن نباید باشد که دیگران برای دست‌بوسی نزد آنان بیایند، یا از مردم توقعات بی‌جا داشته باشند. بهترین الگوی اخلاقی برای ما، اخلاق رسول اکرم(ص) است که مشرکین، شال را به دور گردن ایشان قرار می‌دادند تا این‌که گردن مبارک سرخ می‌شد، ولی عکس‌العملی نشان نمی‌دادند. یا آن یهودی که حق و حقوق خود را تقاضا کرد و سخنانی توهین‌آمیز گفت و صحابه خواستند به او حمله کنند اما ایشان نگذاشتند و گفتند: صاحب حق می‌تواند تقاضای حق کند. علما باید داعی باشند و امر به معروف و نهی از منکر کنند و نسبت به مردم اخلاق داشته باشند. اگر برخورد علما ناپسند باشد، شاید مردم از دین و نماز برگردند.
ریاست نشست فقهی اهل‌سنت خراسان تصریح کردند: علما مشوره را در دستور کار خود قرار دهند. گاهی در برخی مسائل اختلافاتی پیش می‌آید که این اختلافات برای اهل علم مناسب نیست نباید در میان یکدیگر اختلاف داشته باشند و اگر اختلافی باشد با مشوره حل می‌شود. اگر ما وحدت و اتحاد داشته باشیم، آن موقع است که روی ما حساب باز می‌کنند. بهترین راه برای وحدت، مشوره است. توقعات زیادی الان وجود دارد، هم توقعات مردمی و هم توقعات دولتی و با مشوره علما خیلی از مسائل حل می‌شود. تا جایی که شریعت و فقه به ما اجازه داده است می‌توانیم پیش برویم ولی اگر به خط قرمز رسیدیم دیگر ما معذور و محدودیم.
تحمل سختی‌ها و مشکلات در راه دعوت و تبلیغ دین
پس از اقامه‌ی نماز ظهر، مولانا عبدالله موحدی استاد حدیث حوزه علمیه احناف خواف دقایقی کوتاه پیرامون تحمل سختی‌ها و مشکلات در راه دعوت و تبلیغ دین توصیه‌هایی ارشاد فرمودند.
ایشان با اشاره به حدیث «العلماء ورثة الأنبياء» بیان کردند: وراثت انبیا تنها در عزت و علم نیست، همانطور که پیامبران سختی‌های زیادی را برداشت نمودند، ما نیز باید برای تحمل هرگونه مشقت خود را آماده کنیم.
استاد حدیث حوزه‌ی احناف با تاکید بر علم‌آموزی و دوری از کبر و غرور، برای دوری از خودبزرگ بینی به تلاش‌ها و علم علمای سلف از جمله امام فخر رازی(رحمه‌الله) اشاره فرمودند.
اجرای سرود، طرح ریزی و مشورت در امور تبلیغ و نشست با طلاب و فضلا از دیگر فعالیت‌هایی بود که تا مغرب ادامه داشت.
تریبون آزاد از دیگر بخش‌های این نشست بود که بعد از مغرب به کار خود ادامه داد. در این فضا که طلاب نیز حضور داشتند، تریبون در اختیار همگی قرار گرفت تا خاطرات، پیشنهادات، انتقادات و داستان‌های چندین ساله‌ی خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. از اساتید گفتند؛ سخن از دو اسطوره‌ی علم و تقوا، شاگرد و استادی بی‌بدیل از میان کلمات مشهود بود. حق‌طلبی حضرت مولانا خواجه شمس الدین مطهری(رحمه‌الله) و شفقت آنان نسبت به طلاب شنیدنی بود. کافی بود از توانایی علمی شیخ‌الحدیث مولانا سید شهاب الدین شهیدی(رحمه‌الله) حرفی به میان آید، دیگر از چشم‌هاشان بی‌خود اشک جاری می‌شد، و هرکس سعی می‌کرد بیشتر ارادت خود را نسبت به این دو بزرگوار بیان کند.
پایان بخش این نشست یک روزه، سخنرانی مولانا مطهری در کلاس درس تحفه العلما بود که ماهیانه در دارالحفظ حوزه علمیه احناف خواف(مسجد جامع) با حضور اکثر علمای خراسان‌های رضوی و جنوبی برگزار می‌شود.
