ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
مبعث حضرت رسول اکرم (ص) مبارک و تهنیت باد
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
بعثت آغاز حاکمیت اسلام بر گستره جهان انقلاب اسلامی استمرار مضمون بعثت نبوی
دکتر محمدمهدی تسخیری
معاون بین‌الملل و ارتباطات دانشگاه ادیان و مذاهب قم
اى مردم، در حقیقت براى شما از جانب پروردگارتان برهانى آمده است و ما به سوى شما نورى تابناک فرو فرستاده‌ایم.(۱۷۴-نساء)
٢٧ ماه رجب، یادآور یکى از روزهاى تاریخى کم‌نظیراست و بحق، نقطه عطف تاریخ بشری است. بدون شک اصل وجود پیامبر خدا(ص) رحمتی برای جهان بشریت در همه دوران است. خاتم‌الاولیا والاوصیا حضرت امام مهدی(عج) مى‌فرماید: «خداوند محمد را برانگیخت تا رحمتی برای جهانیان باشد و نعمت خود را تمام کند.» (بحار الأنوار، ج ۵۳، ص۱۹۴).
1 جامعه‌هاى بشرى معاصر تشنه مبادى اخلاق عملى است و نبود آن آسیب‌هاى غیرقابل جبرانى را تحمیل کرده است. درک مبعث نبوی، دریافت اخلاق متعالی انسان وحیانی است که خود پیامبر(ص) فرموده است: «من مبعوث شدم تا بزرگواری‌های اخلاقی را کامل کنم.» (بحار‌الأنوار، ج ۱۶، ص۲۱۰)
در اینجا کافی است، به توصیف شرایط زمانه بعثت نبوی از زبان امیرمؤمنان گوش فرا دهیم تا جایگاه تأثیرگذار این بعثت نبوی هویدا شود. حضرت علی(ع) زمانه پیامبر را اینگونه به نمایش گذارد: «خداوند، پیامبر را در زمانی فرستاد که روزگاری بود پیامبری برانگیخته نشده بود و مردم در خوابی طولانی بسر می‌بردند و فتنه‌‌ها بالا گرفته و کارها پریشان شده بود و آتش جنگ‌ها شعله می‌کشید و دنیا بی‌فروغ و پر از مکر و فریب گشته، برگ‌های درخت زندگی به زردی گراییده و از به بار نشستن آن قطع امید شده بود.» (نهج‌البلاغه، خطبه ۸۹)
از این رو، پرداختن به چرایی گرامیداشت این روز به معنای آن است که میتوان بشریت معاصر را با آموزه‌های وحیانی از فساد و ظلم روزافزون امروز نجات داد، همانگونه که انسان‌های زمان بعثت با پیام‌های رسول خدا(ص) از بت‌پرستی و جهل و ظلم زمان‌های دور رهایی یافتند.اهداف بعثت انبیا و خاتم پیامبران الهی یکتاپرستی، رویگردانی از طاغوت، تبیین آیات و خواندن پیام‌های الهی بر مردم، پاکسازی و تزکیه مردم، آموزش، دعوت مردم بخوبی‌ها، بازداشتن آنان از بدی‌ها، آزادسازی نعمت‌های پاکیزه و مطبوع و تحریم هر چیز پلید و منفور، برداشتن زنجیر از گردن مردم مستضعف و ستمدیده است.
«و در حقیقت، در میان هر امتى فرستاده‌اى برانگیختیم [تا بگوید:] «خدا را بپرستید و از طاغوت [فریبگر] بپرهیزید.» پس، از ایشان کسى است که خدا [او را] هدایت کرده و از ایشان کسى است که گمراهى بر او سزاوار است. بنا بر این در زمین بگردید و ببینید فرجام تکذیب‌کنندگان چگونه بوده است.» (۳۶-نحل)
امیرمؤمنان، حضرت علی(ع)، در نخستین خطبه نهج‌البلاغه، هدف از بعثت انبیا را چنین عنوان میکند:خداوند سبحان پیامبرانى از فرزندان آدم برگزید که در برنامه وحى و امانتدارى در ابلاغ رسالت از آنان پیمان گرفت، آن زمان که اکثر انسان‌ها عهد خدا را به امور باطل تبدیل نموده و به حق او جهل ورزیدند و براى او از بتان همتا گرفتند و شیاطین آنان را از معرفت به خداوند بازداشتند و رابطه بندگى ایشان را با حق بریدند. پس خداوند رسولانش را برانگیخت و پیامبرانش را به‌دنبال هم به سوى آنان گسیل داشت، تا اداى عهد فطرت الهى را از مردم بخواهند و نعمت‌هاى فراموش شده او را به یادشان آرند و با ارائه دلایل بر آنان اتمام حجت کنند و نیروهاى پنهان عقول آنان را برانگیزانند و نشانههاى الهى را به آنان بنمایانند: از این بلند آسمان که بر بالاى سرشان افراشته و زمین که گهواره زیرپایشان نهاده و معیشت‌هایى که آنان را زنده مى‌‌دارد و اجل‌هایى که ایشان را به دست مرگ مى‌‌سپارد و ناگواری‌هایى که آنان را به پیرى مى‌‌نشاند و حوادثى که به‌دنبال هم بر آنان هجوم مى آورد. خداوند سبحان بندگانش را بدون پیامبر، یا کتاب آسمانى، یا حجتى لازم، یا نشان دادن راه روشن رها نساخت. پیامبرانى که کمى عددشان و کثرت تکذیب‌کنندگان‌شان آنان را از تبلیغ بازنداشت، از پیامبر گذشتهاى که او را از نام پیامبر آینده خبر دادند و پیامبر آیندهاى که پیامبر گذشته او را معرفى کرد.
2شاید ارزش این روز به این باشد که ما را به روز تولد اسلام پیوند میدهد، زیرا اسلام به‌عنوان یک پیام، یک درخواست درونی، یک حرکت و یک روش، در واقعیت مردم، در این روز متولد شد. یادآوری مبعث برای ما فقط یادآوری تاریخ نیست، بلکه بیدارکردن مسئولیتی است که بر عهده هر زن و مرد مسلمان و جامعه‌ای است که در آن زندگی میکند، تا اسلام را با تمام وجود باور کند و در تمام لحظه‌ها با او زندگی کند و خدا را در اندیشه و گفتار و کردار خود به یاد داشته باشد. همان راه خدا را طی کند، که رسول خدا(ص) پیمود و مسلمانان مؤمن از آنجا گذر کردند، انسان‌های مسلمان، قرآن را آنگونه که رسول خدا(ص) بیان کرده به کار گیرند و به اسلام ایمان آورند. رسول خدا(ص)، اسلام را وابستگی اندیشه‌ای، عاطفی، روحی و حرکتی می‌دانست، زیرا تلاش وجدانی فرد مسلمان با باور اسلام در شخصیت او مرتبط است.
بنابراین، زندگینامه پاک نبوی، به ما یادآور میشود که هر مسلمانی که به اسلام روی می‌آورد، الگو بودن برای سایر انسان‌ها در زندگی را برای خود انتخاب کرده است، یعنی خود، پیامبر زمانه خود است و در برابر خداوند و همه انسان‌ها پاسخگو خواهد بود. بزرگداشت این روز به معنای آن است که هر مسلمان وظیفه پیام‌رسانی از سوی فرستاده خدا دارد. مهم‌ترین پیام مبعث این است که خودمان، الگوی کرداری پیام‌های وحیانی باشیم، همانگونه که در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است: «ای مفضل به شیعیان ما بگو: با پرهیز از گناهان و نافرمانی خدا و پیروی از رضای او، دعوت‌کننده ما باشند، اگر آنان چنین بودند، مردم به سوی ما می‌شتابند»مرد و زن در این تکلیف یکسانند، هر کدام در جایگاه خود، در جامعه بشری یک پیام‌رسان مسلمان هستند. معنای حقیقی مبعث همین است که همه احساس پیامبرگونه داشته باشند؛ خواسته قرآن همین است: «قطعاً براى شما در الگوگیری از رسول خدا(ص) سرمشقى نیکو است: براى آن کس که به خدا و روز بازپسین امید دارد و خدا را فراوان یاد مى‌کند.» (۲۱-احزاب)
و این همان چیزی است که ما باید بدانیم و فلسفه حقیقی بقای اسلام در بیش از چهارده قرن، وجود انسان‌های پیامبرگونه مسلمان و تجلی‌بخش حقیقت وحیانی و نمایانگر زندگی سعادتمند دنیوی و اخروی انسانی است.
و نیز باید بدانیم که مسئولیت در حال حاضر بر عهده ماست، ما مسلمانانی که در یکی از سخت‌ترین مراحل تاریخ اسلام زندگی میکنیم، زیرا چالش‌های عمده‌ای که امروزه مسلمانان با آن مواجه هستند، چالش‌های «ضعف فرهنگ وحیانی» است که در بیشتر مراکز علمی جهانی ریشه دوانده است.
3 شاید بتوان گفت در طول تاریخ گذشته و نیز معاصر، مهم‌ترین چالش فراروی انسان، هجمه‌های فرهنگی (اتحاد، استکبار و انحراف نظام سلطه) برای سرکوب اندیشه‌های فرهنگی وحیانی در پرتو پوشش مفاهیم ظریف و جذاب است؛ مفاهیم و واژه‌هایی که به‌طور عمده برگرفته از تعالیم آسمانی است. واژه‌های آزادی، حقوق بشر، کرامت انسانی، حقوق بشردوستانه، سیادت و استقلال، برابری و برادری، انسان‌دوستی، ظلم‌ستیزی، عدالت‌خواهی و گسترش عدالت، نوع‌دوستی، مبارزه با افراط گری و خشونت و نژادپرستی و زندگی طبقاتی و ده‌ها واژه و مفهوم دیگر، که همه برگرفته از روح پیام‌های آسمانی است، اما متأسفانه این واژه‌ها، با رندی و به ظاهر اهداف اصلاح‌خواهانه مورد تعدی اندیشه‌های استکبارخواهی قرار گرفته است. روز مبعث روز رهایی این واژه‌ها و بازگشت به جایگاه وحیانی و انسانی خود و روز رهایی انسان است. «ای پیامبر! ما تو را گواه و نوید دهنده و هشدار دهنده فرستادیم که به فرمان خدا به سوی او دعوت کنی و چراغی روشنی‌بخش باشی.» (احزاب، آیه ۴۶ - ۴۵).
معاون بین‌الملل و ارتباطات دانشگاه ادیان و مذاهب قم
اى مردم، در حقیقت براى شما از جانب پروردگارتان برهانى آمده است و ما به سوى شما نورى تابناک فرو فرستاده‌ایم.(۱۷۴-نساء)
٢٧ ماه رجب، یادآور یکى از روزهاى تاریخى کم‌نظیراست و بحق، نقطه عطف تاریخ بشری است. بدون شک اصل وجود پیامبر خدا(ص) رحمتی برای جهان بشریت در همه دوران است. خاتم‌الاولیا والاوصیا حضرت امام مهدی(عج) مى‌فرماید: «خداوند محمد را برانگیخت تا رحمتی برای جهانیان باشد و نعمت خود را تمام کند.» (بحار الأنوار، ج ۵۳، ص۱۹۴).
1 جامعه‌هاى بشرى معاصر تشنه مبادى اخلاق عملى است و نبود آن آسیب‌هاى غیرقابل جبرانى را تحمیل کرده است. درک مبعث نبوی، دریافت اخلاق متعالی انسان وحیانی است که خود پیامبر(ص) فرموده است: «من مبعوث شدم تا بزرگواری‌های اخلاقی را کامل کنم.» (بحار‌الأنوار، ج ۱۶، ص۲۱۰)
در اینجا کافی است، به توصیف شرایط زمانه بعثت نبوی از زبان امیرمؤمنان گوش فرا دهیم تا جایگاه تأثیرگذار این بعثت نبوی هویدا شود. حضرت علی(ع) زمانه پیامبر را اینگونه به نمایش گذارد: «خداوند، پیامبر را در زمانی فرستاد که روزگاری بود پیامبری برانگیخته نشده بود و مردم در خوابی طولانی بسر می‌بردند و فتنه‌‌ها بالا گرفته و کارها پریشان شده بود و آتش جنگ‌ها شعله می‌کشید و دنیا بی‌فروغ و پر از مکر و فریب گشته، برگ‌های درخت زندگی به زردی گراییده و از به بار نشستن آن قطع امید شده بود.» (نهج‌البلاغه، خطبه ۸۹)
از این رو، پرداختن به چرایی گرامیداشت این روز به معنای آن است که میتوان بشریت معاصر را با آموزه‌های وحیانی از فساد و ظلم روزافزون امروز نجات داد، همانگونه که انسان‌های زمان بعثت با پیام‌های رسول خدا(ص) از بت‌پرستی و جهل و ظلم زمان‌های دور رهایی یافتند.اهداف بعثت انبیا و خاتم پیامبران الهی یکتاپرستی، رویگردانی از طاغوت، تبیین آیات و خواندن پیام‌های الهی بر مردم، پاکسازی و تزکیه مردم، آموزش، دعوت مردم بخوبی‌ها، بازداشتن آنان از بدی‌ها، آزادسازی نعمت‌های پاکیزه و مطبوع و تحریم هر چیز پلید و منفور، برداشتن زنجیر از گردن مردم مستضعف و ستمدیده است.
«و در حقیقت، در میان هر امتى فرستاده‌اى برانگیختیم [تا بگوید:] «خدا را بپرستید و از طاغوت [فریبگر] بپرهیزید.» پس، از ایشان کسى است که خدا [او را] هدایت کرده و از ایشان کسى است که گمراهى بر او سزاوار است. بنا بر این در زمین بگردید و ببینید فرجام تکذیب‌کنندگان چگونه بوده است.» (۳۶-نحل)
امیرمؤمنان، حضرت علی(ع)، در نخستین خطبه نهج‌البلاغه، هدف از بعثت انبیا را چنین عنوان میکند:خداوند سبحان پیامبرانى از فرزندان آدم برگزید که در برنامه وحى و امانتدارى در ابلاغ رسالت از آنان پیمان گرفت، آن زمان که اکثر انسان‌ها عهد خدا را به امور باطل تبدیل نموده و به حق او جهل ورزیدند و براى او از بتان همتا گرفتند و شیاطین آنان را از معرفت به خداوند بازداشتند و رابطه بندگى ایشان را با حق بریدند. پس خداوند رسولانش را برانگیخت و پیامبرانش را به‌دنبال هم به سوى آنان گسیل داشت، تا اداى عهد فطرت الهى را از مردم بخواهند و نعمت‌هاى فراموش شده او را به یادشان آرند و با ارائه دلایل بر آنان اتمام حجت کنند و نیروهاى پنهان عقول آنان را برانگیزانند و نشانههاى الهى را به آنان بنمایانند: از این بلند آسمان که بر بالاى سرشان افراشته و زمین که گهواره زیرپایشان نهاده و معیشت‌هایى که آنان را زنده مى‌‌دارد و اجل‌هایى که ایشان را به دست مرگ مى‌‌سپارد و ناگواری‌هایى که آنان را به پیرى مى‌‌نشاند و حوادثى که به‌دنبال هم بر آنان هجوم مى آورد. خداوند سبحان بندگانش را بدون پیامبر، یا کتاب آسمانى، یا حجتى لازم، یا نشان دادن راه روشن رها نساخت. پیامبرانى که کمى عددشان و کثرت تکذیب‌کنندگان‌شان آنان را از تبلیغ بازنداشت، از پیامبر گذشتهاى که او را از نام پیامبر آینده خبر دادند و پیامبر آیندهاى که پیامبر گذشته او را معرفى کرد.
2شاید ارزش این روز به این باشد که ما را به روز تولد اسلام پیوند میدهد، زیرا اسلام به‌عنوان یک پیام، یک درخواست درونی، یک حرکت و یک روش، در واقعیت مردم، در این روز متولد شد. یادآوری مبعث برای ما فقط یادآوری تاریخ نیست، بلکه بیدارکردن مسئولیتی است که بر عهده هر زن و مرد مسلمان و جامعه‌ای است که در آن زندگی میکند، تا اسلام را با تمام وجود باور کند و در تمام لحظه‌ها با او زندگی کند و خدا را در اندیشه و گفتار و کردار خود به یاد داشته باشد. همان راه خدا را طی کند، که رسول خدا(ص) پیمود و مسلمانان مؤمن از آنجا گذر کردند، انسان‌های مسلمان، قرآن را آنگونه که رسول خدا(ص) بیان کرده به کار گیرند و به اسلام ایمان آورند. رسول خدا(ص)، اسلام را وابستگی اندیشه‌ای، عاطفی، روحی و حرکتی می‌دانست، زیرا تلاش وجدانی فرد مسلمان با باور اسلام در شخصیت او مرتبط است.
بنابراین، زندگینامه پاک نبوی، به ما یادآور میشود که هر مسلمانی که به اسلام روی می‌آورد، الگو بودن برای سایر انسان‌ها در زندگی را برای خود انتخاب کرده است، یعنی خود، پیامبر زمانه خود است و در برابر خداوند و همه انسان‌ها پاسخگو خواهد بود. بزرگداشت این روز به معنای آن است که هر مسلمان وظیفه پیام‌رسانی از سوی فرستاده خدا دارد. مهم‌ترین پیام مبعث این است که خودمان، الگوی کرداری پیام‌های وحیانی باشیم، همانگونه که در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است: «ای مفضل به شیعیان ما بگو: با پرهیز از گناهان و نافرمانی خدا و پیروی از رضای او، دعوت‌کننده ما باشند، اگر آنان چنین بودند، مردم به سوی ما می‌شتابند»مرد و زن در این تکلیف یکسانند، هر کدام در جایگاه خود، در جامعه بشری یک پیام‌رسان مسلمان هستند. معنای حقیقی مبعث همین است که همه احساس پیامبرگونه داشته باشند؛ خواسته قرآن همین است: «قطعاً براى شما در الگوگیری از رسول خدا(ص) سرمشقى نیکو است: براى آن کس که به خدا و روز بازپسین امید دارد و خدا را فراوان یاد مى‌کند.» (۲۱-احزاب)
و این همان چیزی است که ما باید بدانیم و فلسفه حقیقی بقای اسلام در بیش از چهارده قرن، وجود انسان‌های پیامبرگونه مسلمان و تجلی‌بخش حقیقت وحیانی و نمایانگر زندگی سعادتمند دنیوی و اخروی انسانی است.
و نیز باید بدانیم که مسئولیت در حال حاضر بر عهده ماست، ما مسلمانانی که در یکی از سخت‌ترین مراحل تاریخ اسلام زندگی میکنیم، زیرا چالش‌های عمده‌ای که امروزه مسلمانان با آن مواجه هستند، چالش‌های «ضعف فرهنگ وحیانی» است که در بیشتر مراکز علمی جهانی ریشه دوانده است.
3 شاید بتوان گفت در طول تاریخ گذشته و نیز معاصر، مهم‌ترین چالش فراروی انسان، هجمه‌های فرهنگی (اتحاد، استکبار و انحراف نظام سلطه) برای سرکوب اندیشه‌های فرهنگی وحیانی در پرتو پوشش مفاهیم ظریف و جذاب است؛ مفاهیم و واژه‌هایی که به‌طور عمده برگرفته از تعالیم آسمانی است. واژه‌های آزادی، حقوق بشر، کرامت انسانی، حقوق بشردوستانه، سیادت و استقلال، برابری و برادری، انسان‌دوستی، ظلم‌ستیزی، عدالت‌خواهی و گسترش عدالت، نوع‌دوستی، مبارزه با افراط گری و خشونت و نژادپرستی و زندگی طبقاتی و ده‌ها واژه و مفهوم دیگر، که همه برگرفته از روح پیام‌های آسمانی است، اما متأسفانه این واژه‌ها، با رندی و به ظاهر اهداف اصلاح‌خواهانه مورد تعدی اندیشه‌های استکبارخواهی قرار گرفته است. روز مبعث روز رهایی این واژه‌ها و بازگشت به جایگاه وحیانی و انسانی خود و روز رهایی انسان است. «ای پیامبر! ما تو را گواه و نوید دهنده و هشدار دهنده فرستادیم که به فرمان خدا به سوی او دعوت کنی و چراغی روشنی‌بخش باشی.» (احزاب، آیه ۴۶ - ۴۵).
|
|
|
|
|
|
|
از سوی معاون اول رئیس‌جمهور ابلاغ شد دو بخشنامه برای وحدت رویه نمایندگان دولت در مجلس
گروه سیاسی/ لابی‌های متفرق و ارتباطات فراتر از چارچوب‌های ترسیم شده بخش‌های دولت با مجلس و نمایندگان در دولت سیزدهم باید به خط پایان برسد. زین پس نهادها و قوای بیرون از نهاد دولت، تصویری یکپارچه و منسجم از دولت را پیش روی خود خواهند داشت.محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور به تازگی بخشنامه‌ای صادر کرد که طی آن، هم معاونان پارلمانی وزارتخانه و هم دفاع نمایندگان دولت از لوایح، باید منطبق بر یک وحدت رویه و در چارچوبی باشد که در صحن دولت و از سوی هیأت وزیران تصویب و تعیین میشود. این بخشنامه 4 بهمن ماه صادر شد؛ یعنی اندکی پیش از آغاز بررسی لایحه بودجه در صحن علنی مجلس شورای اسلامی. هم محتوای بخشنامه و هم زمانبندی صدور آن، اهمیت آن را روشن می‌‌سازد زیرا آغاز فرایند بررسی لوایح در مجلس، یکی از بزنگاه‌هایی است که در دولت‌های گذشته، فرایند وحدت رویه و انسجام دولت، از سوی برخی دستگاه‌ها زیر سؤال میرفت.
تجربه از رفتار دولت‌های قبل
دراین رویه ناصواب، برخی از دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها، از طریق ارتباط گرفتن‌های مستقل با برخی نمایندگان و خارج از آن روند کلی که مدنظر دولت بوده است، تلاش میکردند منویات خود درباره بودجه و بندهای آن را به تصویب مجلس برسانند. این امر بیشتر به این دلیل بود که این دستگاه‌ها، عمدتاً نمی‌توانستند به خواسته‌های حداکثری خود درباره منابع و مصارف در صحن دولت دست یابند زیرا در آنجا با مانعی به عنوان واقعیت‌های بودجه‌ای کشور و ضرورت متوازن‌سازی منابع و اعتبارات همه دستگاه‌ها مواجه بودند. از این رو تلاش میکردند ناکامی خود در دستیابی حداکثری به خواسته‌ها را، آن هم به‌رغم تصویب بودجه یا لوایح دیگر، در راهروهای مجلس جبران کنند تا شاید در آنجا بتوانند با لابی و ارتباط با نمایندگان، اهدافی را که در دولت موفق به کسب آن نشده بودند، محقق سازند.
اقدام برای کارآمدی و انسجام
اما این امر پیامدهایی برای دولت‌ها و نیز برای لوایح داشت که پس از طی مراحل کارشناسی در کمیسیون‌های مختلف و با اجماع و رأی‌گیری در دولت تصویب شده بود. در کنار این، چنین رفتارهایی می‌‌توانست بیانگر تشتت آرا و نظرات درون دولت و میان دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها باشد، امری که در نهایت، انسجام لوایح تقدیمی دولت به مجلس را از میان برده و اجرای قوانین و پیگیری اهداف تعیین شده در دولت را با مشکل مواجه میکرد. این واقعیت، در کنار پیشنهادهایی که در صحن مجلس و به صورت مستقل ازسوی برخی نمایندگان برای افزودن یا تغییر لوایح ارائه می‌‌شد، نشان میدهد که آنچه در دولت تصویب شده بود، در نهایت با کدام شکل نهایی برای اجرا آماده می‌‌شد.بخشنامه‌های محمد مخبر، تلاشی برای حفظ کلیت تصمیمات دولت و حفظ انسجام درونی و بیرونی آن است.
جزئیات بخشنامه معاون اول
بخشنامه محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور، 2هدف را دنبال میکند؛ یکی شایسته‌گزینی در انتصابات معاونت‌های پارلمانی دستگاه‌ها و دیگری، ایجاد وحدت رویه میان معاونین پارلمانی وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها و همچنین نحوه دفاع نمایندگان دولت از لوایح و تأمین نظر دولت در صحن و کمیسیون‌های تخصصی مجلس.به گزارش اختصاصی ایرنا، وی در یکی از بخشنامه‌ها، به وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، شرکت‌های دولتی و دستگاه‌های اجرایی دولتی ابلاغ کرد: «با توجه به لزوم وحدت عملی همه وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی و با رعایت اصل انسجام و تقویت مدیریت کارآمد در حوزه امور مجلس و نظر به ضرورت ارزیابی مؤثر و مستمر عملکرد معاونین و مدیران کل پارلمانی دستگاه‌ها در بخش‌های تقنینی و نظارتی و در اجرای ابلاغیه‌ها و مصوبات لازم‌الاجرا و ماده ۳۰ دستورالعمل روابط دولت و مجلس، انتصاب معاون و مدیرکل امور مجلس هر یک از دستگاه‌های دولتی پس از تأیید صلاحیت تخصصی و تأیید معاونت امور مجلس ریاستجمهوری انجام گیرد.»معاون اول رئیس‌جمهور در بخشنامه دیگری، ضمن اشاره به محوریت معاونت پارلمانی ریاستجمهوری در تنظیم روابط دولت و مجلس و ارائه نظرات دولت در صحن علنی و کمیسیون‌های مجلس و لزوم انسجام وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها با معاونت امور مجلس ریاستجمهوری درباره لوایح و طرح‌ها، از وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی خواست که برنامه‌ها و اقدامات خود برای دفاع از لوایح و تأمین نظر دولت در طرح‌ها را با هماهنگی معاونت امور مجلس ریاستجمهوری پیگیری کرده و اهتمام لازم بر اجرای راهکارها و برنامه‌های اعلامی این معاونت داشته باشند.
پایان رویه‌های مرسوم و اشتباه
حالا با این 2بخشنامه، میتوان امیدوار بود که در دولت سیزدهم، این فرایند که به‌رغم غیررسمی بودن، به یک رویه مرسوم تبدیل و از سوی دولت‌ها یا مجالس مختلف پذیرفته شده بود، پایان یابد. هرچند بخشنامه معاون اول رئیس‌جمهور اقدامی برای پایان دادن به این رویه دولت‌گریز است، اما متوقف شدن این امر، نیازمند اجرای دقیق این بخشنامه است. در اینجا نقش معاونت پارلمانی رئیس‌جمهور، به عنوان هماهنگ‌کننده معاونت‌های پارلمانی وزارتخانه‌ها و نیز مسئول تنظیم روابط دولت و مجلس تعیین‌کننده است.
تجربه از رفتار دولت‌های قبل
دراین رویه ناصواب، برخی از دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها، از طریق ارتباط گرفتن‌های مستقل با برخی نمایندگان و خارج از آن روند کلی که مدنظر دولت بوده است، تلاش میکردند منویات خود درباره بودجه و بندهای آن را به تصویب مجلس برسانند. این امر بیشتر به این دلیل بود که این دستگاه‌ها، عمدتاً نمی‌توانستند به خواسته‌های حداکثری خود درباره منابع و مصارف در صحن دولت دست یابند زیرا در آنجا با مانعی به عنوان واقعیت‌های بودجه‌ای کشور و ضرورت متوازن‌سازی منابع و اعتبارات همه دستگاه‌ها مواجه بودند. از این رو تلاش میکردند ناکامی خود در دستیابی حداکثری به خواسته‌ها را، آن هم به‌رغم تصویب بودجه یا لوایح دیگر، در راهروهای مجلس جبران کنند تا شاید در آنجا بتوانند با لابی و ارتباط با نمایندگان، اهدافی را که در دولت موفق به کسب آن نشده بودند، محقق سازند.
اقدام برای کارآمدی و انسجام
اما این امر پیامدهایی برای دولت‌ها و نیز برای لوایح داشت که پس از طی مراحل کارشناسی در کمیسیون‌های مختلف و با اجماع و رأی‌گیری در دولت تصویب شده بود. در کنار این، چنین رفتارهایی می‌‌توانست بیانگر تشتت آرا و نظرات درون دولت و میان دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها باشد، امری که در نهایت، انسجام لوایح تقدیمی دولت به مجلس را از میان برده و اجرای قوانین و پیگیری اهداف تعیین شده در دولت را با مشکل مواجه میکرد. این واقعیت، در کنار پیشنهادهایی که در صحن مجلس و به صورت مستقل ازسوی برخی نمایندگان برای افزودن یا تغییر لوایح ارائه می‌‌شد، نشان میدهد که آنچه در دولت تصویب شده بود، در نهایت با کدام شکل نهایی برای اجرا آماده می‌‌شد.بخشنامه‌های محمد مخبر، تلاشی برای حفظ کلیت تصمیمات دولت و حفظ انسجام درونی و بیرونی آن است.
جزئیات بخشنامه معاون اول
بخشنامه محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور، 2هدف را دنبال میکند؛ یکی شایسته‌گزینی در انتصابات معاونت‌های پارلمانی دستگاه‌ها و دیگری، ایجاد وحدت رویه میان معاونین پارلمانی وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها و همچنین نحوه دفاع نمایندگان دولت از لوایح و تأمین نظر دولت در صحن و کمیسیون‌های تخصصی مجلس.به گزارش اختصاصی ایرنا، وی در یکی از بخشنامه‌ها، به وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، شرکت‌های دولتی و دستگاه‌های اجرایی دولتی ابلاغ کرد: «با توجه به لزوم وحدت عملی همه وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی و با رعایت اصل انسجام و تقویت مدیریت کارآمد در حوزه امور مجلس و نظر به ضرورت ارزیابی مؤثر و مستمر عملکرد معاونین و مدیران کل پارلمانی دستگاه‌ها در بخش‌های تقنینی و نظارتی و در اجرای ابلاغیه‌ها و مصوبات لازم‌الاجرا و ماده ۳۰ دستورالعمل روابط دولت و مجلس، انتصاب معاون و مدیرکل امور مجلس هر یک از دستگاه‌های دولتی پس از تأیید صلاحیت تخصصی و تأیید معاونت امور مجلس ریاستجمهوری انجام گیرد.»معاون اول رئیس‌جمهور در بخشنامه دیگری، ضمن اشاره به محوریت معاونت پارلمانی ریاستجمهوری در تنظیم روابط دولت و مجلس و ارائه نظرات دولت در صحن علنی و کمیسیون‌های مجلس و لزوم انسجام وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها با معاونت امور مجلس ریاستجمهوری درباره لوایح و طرح‌ها، از وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی خواست که برنامه‌ها و اقدامات خود برای دفاع از لوایح و تأمین نظر دولت در طرح‌ها را با هماهنگی معاونت امور مجلس ریاستجمهوری پیگیری کرده و اهتمام لازم بر اجرای راهکارها و برنامه‌های اعلامی این معاونت داشته باشند.
پایان رویه‌های مرسوم و اشتباه
حالا با این 2بخشنامه، میتوان امیدوار بود که در دولت سیزدهم، این فرایند که به‌رغم غیررسمی بودن، به یک رویه مرسوم تبدیل و از سوی دولت‌ها یا مجالس مختلف پذیرفته شده بود، پایان یابد. هرچند بخشنامه معاون اول رئیس‌جمهور اقدامی برای پایان دادن به این رویه دولت‌گریز است، اما متوقف شدن این امر، نیازمند اجرای دقیق این بخشنامه است. در اینجا نقش معاونت پارلمانی رئیس‌جمهور، به عنوان هماهنگ‌کننده معاونت‌های پارلمانی وزارتخانه‌ها و نیز مسئول تنظیم روابط دولت و مجلس تعیین‌کننده است.
|
|
|
|
|
|
|
علی باقری که به منظور مشورت با مقامات کشور به ایران بازگشته بود، با دستور کار صیانت از منافع ملی، شب گذشته راهی وین شد اجماع ملی بر حراست از خطوط قرمز
پرونده‌های ادعایی علیه ایران باید مختومه شود
گروه سیاسی/ روزهای حساس مذاکرات است و امریکا باید تصمیم سیاسی خود را بگیرد که آیا مصمم است بهای بلیت ورود به اتاق 1+5 و کشورهای عضو توافق 2015 را بپردازد یا خیر؟ درحالی بسیاری از ناظران بین‌المللی منتظر نتایج نهایی گفت‌وگوهای وین هستند که مذاکرات در مرز توافق یا عدم توافق قرار دارد. گفته معروف دیپلمات‌ها درخصوص اینکه یا در مورد همه چیز توافق میشود یا در مورد هیچ چیز توافق نخواهد شد اکنون بهتر از هر زمان دیگر خود را نشان داده است. در همین خصوص حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان روز شنبه در توئیتی نوشت: «ما با جدیت در حال بررسی متن توافق هستیم. امروز با آقای بورل تلفنی گفتوگو داشتم. همکارم آقای باقری نیز با مورا در تماس و مشورت است. همه برای رسیدن به توافق خوب در تلاشیم. خطوط قرمز خود را به طرف غربی منعکس کرده‌ایم. در صورت وجود اراده واقعی آنها، آماده توافق خوب و فوری هستیم.»
روایت کذب از جلسه شورای عالی امنیت ملی
با بازگشت علی باقری مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران و برگزاری جلسه شورای عالی امنیت ملی مسئولان عالی کشور به بررسی آخرین وضعیت مذاکرات پرداختند. همزمان با این جلسه گمانه‌زنی‌ها درخصوص سرنوشت مذاکرات شدت گرفت. برخی رسانه‌ها با خبرسازی از محتوای جلسه اخبار کذبی راهم منتشر کردند که با واقعیت فاصله دارد. به عنوان نمونه خبرهای منتشر شده درخصوص برگزاری جلسه در حضور رهبر معظم انقلاب برای بررسی روند مذاکرات وین واقعیت نداشته و تنها از جنس گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای است. نورنیوز رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ضمن تکذیب این خبر نوشت: «مذاکرات وین یکی از پرونده‌های امنیت ملی است که از ابتدای آن بر اساس رویه‌های جاری از سوی نهادهای ذی‌ربط هدایت، مدیریت و اجرا شده و هرگونه تصمیم‌گیری پیرامون آن نیز در همین مسیر ادامه خواهد داشت. بدیهی است اطلاع‌رسانی در مورد این پرونده همچون گذشته در زمان‌های لازم توسط مسئولین پرونده و نهادهای مربوطه انجام میشود.»
در جلسه شورای عالی امنیت ملی چه گذشت؟
رئیس مجلس به عنوان یکی از حاضران در جلسه شورای عالی امنیت ملی روز گذشته در جلسه‌ای غیرعلنی توضیحاتی را درخصوص آخرین روند مذاکرات به نمایندگان مجلس داد. نوش آبادی رئیس فراکسیون دیپلماسی بین‌المللی و منافع ملی مجلس در این خصوص گفت: آقای قالیباف توضیحاتی درباره جلسه روز گذشته شورای عالی امنیت ملی مطرح کردند که این جلسه با حضور آقای باقری رئیس تیم مذاکره کننده تشکیل شده است و بحث‌های بنیادی و اصولی در آن مطرح شده است لذا حتماً راهکار مناسبی برای تصمیم‌گیری خوب و مذاکره خوب اتخاذ میشود و بموقع بحث‌ها در تیم مذاکره کننده دنبال خواهد شد.
مجلس از مذاکره کنندگان حمایت میکند
سخنگوی هیأت رئیسه مجلس نیز جزییاتی از جلسه غیرعلنی دیروز نمایندگان درباره مذاکرات وین را تشریح کرد و گفت: در این جلسه تأکید بر این است که امریکایی‌ها باید ضمانت بدهند. سیدنظام موسوی افزود: در مذاکرات هسته‌ای در درجه اول باید قانون اقدام راهبردی مصوب مجلس در نظر گرفته شود. چهارچوب مذاکرات باید در همین مسیر باشد؛ مجلس بر این موضوع نظارت میکند و ما از مذاکره کنندگان در چهارچوب منافع ملی حمایت میکنیم. وی با اشاره به سخنان رئیس مجلس شورای اسلامی در جلسه غیرعلنی افزود: آقای قالیباف تأکید کرد موضوع هسته‌ای برای ما مهم است و از حقوق هسته‌ای خود عدول نمی‌کنیم و هر مذاکره و توافقی باید حقوق هسته‌ای ما را تضمین کند.
هنوز موضوعات حل نشده باقی است
احمد علیرضابیگی نماینده مردم تبریز اما جزئیات بیشتری از این جلسه غیرعلنی را خبری کرد و گفت: «آقای قالیباف در این جلسه عنوان کرد دیگر این سؤال که در مذاکرات بمانیم یا نمانیم مطرح نیست، ما باید در مذاکرات بمانیم و آن را پیش ببریم. رئیس مجلس گفت این موضوع مطرح است که باید چگونه مذاکرات را پیش ببریم تا برای ما انتفاع اقتصادی داشته باشد، البته در این انتفاع اقتصادی حفظ ساختار هسته‌ای ایران بر هر چیز دیگری تقدم دارد یعنی این‌طور نیست که ما بگوییم سود اقتصادی ببریم و از سوی دیگر ساختار هسته‌ای‌مان را از بین ببریم.» نماینده تبریز اعلام کرد: «آقای قالیباف اظهار کرد که در مذاکرات بخشی از خواسته‌های ما برآورده شده اما هنوز موضوعات حل‌نشده‌ای وجود دارد که بیشتر به تضمین‌ها بازمی‌گردد، ما هم متوجه هستیم که این موضوع مستلزم زمان است و ما هم خودمان را ملزم می‌دانیم که تعهدات‌مان پایاپای و متعادل انجام شود. آقای قالیباف در این نشست همچنین عنوان کرد که یکی دیگر از موضوعاتی که روی آن تأکید داریم بحث پادمان است که باید حل و فصل شود و علامت سؤال‌هایی که روی فناوری هسته‌ای ما وجود دارد برطرف شود و تحریم‌ها بخصوص تحریم‌های هسته‌ای برداشته شود.» علیرضابیگی گفت: «رئیس مجلس در پایان عنوان کرد که مذاکرات هنوز نهایی نشده و نتیجه مذاکرات باید مراحل تصویب و تأیید را در ساختارهای نظام جمهوری اسلامی ایران طی کند.»
بازگشت علی باقری به وین
مذاکرات دور هشتم به دلیل عدم اراده سیاسی امریکا و تلاش این کشور برای حفظ خاصیت بحران سازی برجام و موضوعات باز در توافق احتمالی از طولانی‌ترین مذاکرات وین شده است. با این وجود خبرها حکایت از این موضوع دارد که شورای عالی امنیت ملی در آخرین جلسه خود با بررسی روند و نتایجی که تاکنون از مذاکرات وین حاصل شده بر ضرورت تحقق مطالبات قانونی و منطقی ایران که در محدوده خطوط قرمز کشورمان قرار دارد تأکید کرده است. علی باقری مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران نیز شب گذشته (یکشنبه) با دستور کار مشخص برای پیگیری مذاکرات با هدف حل مشکلات باقی مانده که حصول توافق را با چالش‌های مهمی از سوی امریکایی‌ها مواجه نموده عازم وین شد.
نورنیوز ضمن اعلام خبر گفت وگوی تلفنی شمخانی و مشاور امنیت ملی انگلیس درباره مذاکرات وین درخصوص جلسه شورای عالی امنیت ملی پیرامون مذاکرات رفع تحریم نوشت: «در جلسه شورای عالی امنیت ملی بر ضرورت حل سریع مسائل باقی مانده که مذاکرات را در «مرز توافق یا بن‌بست» قرار داده، تأکید و پذیرش هرگونه توافق منوط به تعیین تکلیف این موضوعات شده است. از نظر ایران هیچ گونه قید زمانی نمی‌تواند مانع ادامه مذاکرات تا حصول نتیجه و دستیابی به توافق خوب شود و فضا سازی‌های رسانه‌ای در مورد به پایان رسیدن زمان مذاکرات و... نباید مورد اعتنا قرار بگیرد.» حالا باید دید آیا امریکا اراده لازم برای جبران گذشته را خواهد داشت یا خیر؟
بــرش
نشست فوق‌العاده کمیسیون امنیت ملی
با حضور وزیر امور خارجه
نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی از جلسه فوق‌العاده این کمیسیون با حضور وزیر خارجه برای بررسی آخرین تحولات صورت گرفته در مذاکرات وین خبر داد و گفت که این جلسه فردا تشکیل میشود. پیش از این ابراهیم عزیزی در گفتوگو با ایسنا اظهار کرده بود: کمیسیون امنیت ملی روز دوشنبه ساعت ۱۲:۳۰ جلسه‌ای با حضور امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه برای مذاکرات وین تشکیل میدهد. همچنین نمایندگان مجلس خواستار بررسی مذاکرات وین در جلسه‌ای با حضور وزیر امور خارجه شدند و نایب رئیس مجلس از احتمال برگزاری این جلسه در روز سه‌شنبه خبر داد. به گزارش ایرنا، سید غنی نظری در نشست علنی دیروز- یکشنبه (۸ اسفندماه) در روند بررسی لایحه بودجه در اخطار قانون اساسی گفت: وزیر امور خارجه باید برای تشریح روند مذاکرات در مجلس حضور یابد و به نمایندگان گزارش دهد، زیرا نمایندگان باید در مقابل ملت پاسخگو باشند. سید نظام موسوی نیز در جمع خبرنگاران گفته است: احتمال دارد روز سه‌شنبه جلسه غیرعلنی مجلس برای بررسی مذاکرات وین برگزار شود.
روایت کذب از جلسه شورای عالی امنیت ملی
با بازگشت علی باقری مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران و برگزاری جلسه شورای عالی امنیت ملی مسئولان عالی کشور به بررسی آخرین وضعیت مذاکرات پرداختند. همزمان با این جلسه گمانه‌زنی‌ها درخصوص سرنوشت مذاکرات شدت گرفت. برخی رسانه‌ها با خبرسازی از محتوای جلسه اخبار کذبی راهم منتشر کردند که با واقعیت فاصله دارد. به عنوان نمونه خبرهای منتشر شده درخصوص برگزاری جلسه در حضور رهبر معظم انقلاب برای بررسی روند مذاکرات وین واقعیت نداشته و تنها از جنس گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای است. نورنیوز رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ضمن تکذیب این خبر نوشت: «مذاکرات وین یکی از پرونده‌های امنیت ملی است که از ابتدای آن بر اساس رویه‌های جاری از سوی نهادهای ذی‌ربط هدایت، مدیریت و اجرا شده و هرگونه تصمیم‌گیری پیرامون آن نیز در همین مسیر ادامه خواهد داشت. بدیهی است اطلاع‌رسانی در مورد این پرونده همچون گذشته در زمان‌های لازم توسط مسئولین پرونده و نهادهای مربوطه انجام میشود.»
در جلسه شورای عالی امنیت ملی چه گذشت؟
رئیس مجلس به عنوان یکی از حاضران در جلسه شورای عالی امنیت ملی روز گذشته در جلسه‌ای غیرعلنی توضیحاتی را درخصوص آخرین روند مذاکرات به نمایندگان مجلس داد. نوش آبادی رئیس فراکسیون دیپلماسی بین‌المللی و منافع ملی مجلس در این خصوص گفت: آقای قالیباف توضیحاتی درباره جلسه روز گذشته شورای عالی امنیت ملی مطرح کردند که این جلسه با حضور آقای باقری رئیس تیم مذاکره کننده تشکیل شده است و بحث‌های بنیادی و اصولی در آن مطرح شده است لذا حتماً راهکار مناسبی برای تصمیم‌گیری خوب و مذاکره خوب اتخاذ میشود و بموقع بحث‌ها در تیم مذاکره کننده دنبال خواهد شد.
مجلس از مذاکره کنندگان حمایت میکند
سخنگوی هیأت رئیسه مجلس نیز جزییاتی از جلسه غیرعلنی دیروز نمایندگان درباره مذاکرات وین را تشریح کرد و گفت: در این جلسه تأکید بر این است که امریکایی‌ها باید ضمانت بدهند. سیدنظام موسوی افزود: در مذاکرات هسته‌ای در درجه اول باید قانون اقدام راهبردی مصوب مجلس در نظر گرفته شود. چهارچوب مذاکرات باید در همین مسیر باشد؛ مجلس بر این موضوع نظارت میکند و ما از مذاکره کنندگان در چهارچوب منافع ملی حمایت میکنیم. وی با اشاره به سخنان رئیس مجلس شورای اسلامی در جلسه غیرعلنی افزود: آقای قالیباف تأکید کرد موضوع هسته‌ای برای ما مهم است و از حقوق هسته‌ای خود عدول نمی‌کنیم و هر مذاکره و توافقی باید حقوق هسته‌ای ما را تضمین کند.
هنوز موضوعات حل نشده باقی است
احمد علیرضابیگی نماینده مردم تبریز اما جزئیات بیشتری از این جلسه غیرعلنی را خبری کرد و گفت: «آقای قالیباف در این جلسه عنوان کرد دیگر این سؤال که در مذاکرات بمانیم یا نمانیم مطرح نیست، ما باید در مذاکرات بمانیم و آن را پیش ببریم. رئیس مجلس گفت این موضوع مطرح است که باید چگونه مذاکرات را پیش ببریم تا برای ما انتفاع اقتصادی داشته باشد، البته در این انتفاع اقتصادی حفظ ساختار هسته‌ای ایران بر هر چیز دیگری تقدم دارد یعنی این‌طور نیست که ما بگوییم سود اقتصادی ببریم و از سوی دیگر ساختار هسته‌ای‌مان را از بین ببریم.» نماینده تبریز اعلام کرد: «آقای قالیباف اظهار کرد که در مذاکرات بخشی از خواسته‌های ما برآورده شده اما هنوز موضوعات حل‌نشده‌ای وجود دارد که بیشتر به تضمین‌ها بازمی‌گردد، ما هم متوجه هستیم که این موضوع مستلزم زمان است و ما هم خودمان را ملزم می‌دانیم که تعهدات‌مان پایاپای و متعادل انجام شود. آقای قالیباف در این نشست همچنین عنوان کرد که یکی دیگر از موضوعاتی که روی آن تأکید داریم بحث پادمان است که باید حل و فصل شود و علامت سؤال‌هایی که روی فناوری هسته‌ای ما وجود دارد برطرف شود و تحریم‌ها بخصوص تحریم‌های هسته‌ای برداشته شود.» علیرضابیگی گفت: «رئیس مجلس در پایان عنوان کرد که مذاکرات هنوز نهایی نشده و نتیجه مذاکرات باید مراحل تصویب و تأیید را در ساختارهای نظام جمهوری اسلامی ایران طی کند.»
بازگشت علی باقری به وین
مذاکرات دور هشتم به دلیل عدم اراده سیاسی امریکا و تلاش این کشور برای حفظ خاصیت بحران سازی برجام و موضوعات باز در توافق احتمالی از طولانی‌ترین مذاکرات وین شده است. با این وجود خبرها حکایت از این موضوع دارد که شورای عالی امنیت ملی در آخرین جلسه خود با بررسی روند و نتایجی که تاکنون از مذاکرات وین حاصل شده بر ضرورت تحقق مطالبات قانونی و منطقی ایران که در محدوده خطوط قرمز کشورمان قرار دارد تأکید کرده است. علی باقری مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران نیز شب گذشته (یکشنبه) با دستور کار مشخص برای پیگیری مذاکرات با هدف حل مشکلات باقی مانده که حصول توافق را با چالش‌های مهمی از سوی امریکایی‌ها مواجه نموده عازم وین شد.
نورنیوز ضمن اعلام خبر گفت وگوی تلفنی شمخانی و مشاور امنیت ملی انگلیس درباره مذاکرات وین درخصوص جلسه شورای عالی امنیت ملی پیرامون مذاکرات رفع تحریم نوشت: «در جلسه شورای عالی امنیت ملی بر ضرورت حل سریع مسائل باقی مانده که مذاکرات را در «مرز توافق یا بن‌بست» قرار داده، تأکید و پذیرش هرگونه توافق منوط به تعیین تکلیف این موضوعات شده است. از نظر ایران هیچ گونه قید زمانی نمی‌تواند مانع ادامه مذاکرات تا حصول نتیجه و دستیابی به توافق خوب شود و فضا سازی‌های رسانه‌ای در مورد به پایان رسیدن زمان مذاکرات و... نباید مورد اعتنا قرار بگیرد.» حالا باید دید آیا امریکا اراده لازم برای جبران گذشته را خواهد داشت یا خیر؟
بــرش
نشست فوق‌العاده کمیسیون امنیت ملی
با حضور وزیر امور خارجه
نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی از جلسه فوق‌العاده این کمیسیون با حضور وزیر خارجه برای بررسی آخرین تحولات صورت گرفته در مذاکرات وین خبر داد و گفت که این جلسه فردا تشکیل میشود. پیش از این ابراهیم عزیزی در گفتوگو با ایسنا اظهار کرده بود: کمیسیون امنیت ملی روز دوشنبه ساعت ۱۲:۳۰ جلسه‌ای با حضور امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه برای مذاکرات وین تشکیل میدهد. همچنین نمایندگان مجلس خواستار بررسی مذاکرات وین در جلسه‌ای با حضور وزیر امور خارجه شدند و نایب رئیس مجلس از احتمال برگزاری این جلسه در روز سه‌شنبه خبر داد. به گزارش ایرنا، سید غنی نظری در نشست علنی دیروز- یکشنبه (۸ اسفندماه) در روند بررسی لایحه بودجه در اخطار قانون اساسی گفت: وزیر امور خارجه باید برای تشریح روند مذاکرات در مجلس حضور یابد و به نمایندگان گزارش دهد، زیرا نمایندگان باید در مقابل ملت پاسخگو باشند. سید نظام موسوی نیز در جمع خبرنگاران گفته است: احتمال دارد روز سه‌شنبه جلسه غیرعلنی مجلس برای بررسی مذاکرات وین برگزار شود.
|
|
|
|
|
|
|
گزارش «ایران» از تجارت غیرنفتی ایران تا پایان بهمن سال‌جاری افزایش 25 میلیارد دلاری تجارت خارجی
تجارت 11 ماهه پارسال ایران حدود 65 میلیارد دلار بود، امسال این عدد به 90 میلیارد دلار رسید
گروه اقتصادی / رکوردشکنی تجارت خارجی و صادرات غیرنفتی در دولت سیزدهم ادامه دارد. تازه‌ترین آمار اعلامی از سوی گمرک جمهوری اسلامی همانند ماه‌های گذشته حاکی از رشد قابل توجه تجارت و صادرات غیرنفتی ایران است. در11 ماهه سال‌جاری ارزش تجارت خارجی ایران به 90 میلیارد دلار بالغ شد که این عدد دستیابی به مرز تاریخی 100 میلیارد دلار تا پایان سال را ممکن کرده است. گفتنی است تغییر و اصلاح سیاست‌های ارزی و تجاری در دولت سیزدهم باعث شد تا بسترهای جهش تجاری فراهم شود. طی ماه‌های گذشته علاوه بر برطرف کردن موانع تولید و صادرات، اولویت دهی به همسایگان ایران موجب شد تا بخشی از ظرفیت‌های مغفول تجاری از بالقوه به بالفعل تغییر کند.
نمای تجارت غیرنفتی 11 ماهه
براساس آماری که فرود عسگری، معاون امور گمرکی گمرک ایران از جزئیات تجارت خارجی کشور اعلام کرده است، تجارت خارجی در 11 ماه امسال به 90میلیارد دلار رسید که درمقایسه با مدت مشابه سال گذشته 38 درصد رشد داشته است. در حالی که یکی از اعضای اتاق بازرگانی ایران پس از اعلام آمار تجارت خارجی کشور در10 ماهه امسال رشد قابل توجه تجارت غیرنفتی ایران را ناشی از افزایش ارزش کالاهای مبادله شده دانسته وگفته بود که ازنظر وزنی تجارت دراین دوره زمانی وزن کالاهای مبادله‌شده رشد چندانی نداشته است، آمار 11 ماهه امسال نشان میدهد که وزن کالاهای مبادله شده بین ایران و کشورهای طرف معامله آن به 149میلیون و 400 هزار تن رسیده است که نسبت به 11 ماهه سال گذشته 12 درصد افزایش دارد. از این میزان 112میلیون و 658 هزارتن کالا به ارزش 43 میلیارد و 517 میلیون دلارسهم کالاهای صادراتی است که رشد 10درصدی در وزن و 40 درصدی در ارزش را نشان میدهد.
درخصوص آمار واردات کالا در 11 ماه سال‌جاری نیز 36 میلیون و 777 هزارتن کالا به ارزش 46 میلیارد و 577 میلیون دلار از کشورهای مختلف وارد ایران شد که درمقایسه با مدت مشابه سال گذشته 19 درصد در وزن و36 درصد در ارزش رشد داشته است. گفتنی است، عمده واردات کشورمان دراین مدت را کالاهای اساسی، نهاده‌ها، ماشین‌‌آلات تولید، دارو و ملزومات پزشکی و کالاهای ضروری تشکیل میداد که برای تأمین نیازهای ضروری مردم وارد شده است.
رشد 12،3 میلیارد دلاری صادرات
نگاهی به آمار تجارت، صادرات و واردات در 11 ماهه امسال با سال‌های قبل نشان از افزایش قابل توجهی دارد. در11 ماهه سال 1398 مجموع تجارت خارجی ایران 78،7 میلیارد دلار بود که ازاین رقم سهم صادرات غیرنفتی 38،4 میلیارد دلار و سهم واردات 40،3 میلیارد دلار بوده است. این درحالی است که در11 ماهه سال گذشته حجم و ارزش تجارت و صادرات به‌شدت افت کرده است به طوری که دراین مدت مجموع تجارت غیرنفتی ایران به 65،5 میلیارد دلار رسید. این رقم درمقایسه با مدت مشابه سال 1398 بالغ بر13 میلیارد دلار معادل 16 درصد کاهش نشان میداد. در11 ماهه سال گذشته ارزش صادرات غیرنفتی کشور نیز به 31،2 میلیارد دلار رسید که از رقم 38،4 میلیارد دلار سال قبل از آن کمتراست. همچنین ارزش واردات 11 ماهه پارسال نیز به 34،3 میلیارد دلار رسید که دراین بخش نیز شاهد افت هستیم.
اما در 11 ماهه سال‌جاری با رسیدن ارزش تجارت خارجی به 90 میلیارد دلار نسبت به‌مدت مشابه سال قبل، 24،5 میلیارد دلار رشد داشته‌ایم. در صادرات غیرنفتی نیزشاهد اختلاف 12،3 میلیارد دلاری هستیم به طوری که صادرات 31،2 میلیارد دلاری 11 ماهه پارسال به 43،5 میلیارد دلار رسیده است. دربخش واردات هم که طبق آمارها رقم 46،5 میلیارد دلار ثبت شده در11 ماهه امسال، 12،2 میلیارد دلار بیش از مدت مشابه سال قبل است.
تجارت در بهمن ماه
جدای از آمار تجمیعی 11 ماهه امسال، دربهمن ماه نیزارزش و حجم تجارت غیرنفتی با رشد قابل توجهی همراه بوده است. در ماه یازدهم، 12 میلیون و 657هزار تن کالا به ارزش 4 میلیارد و 754 میلیون دلار صادر شده است. این در حالی است که در دیماه 1400 صادرات کشور ارزشی معادل 3 میلیارد و 619 میلیون دلار و وزنی معادل 7 میلیون و 663 هزار تن داشته است. صادرات کالا در بهمن‌ماه نسبت به دیماه امسال رشد 31،3 درصدی در ارزش و رشد 65 درصدی در وزن داشته است. ارزش صادرات در ماه یازدهم امسال نسبت به ماه یازدهم سال گذشته هم رشد 51،6 درصدی داشته است. درسال گذشته 8 میلیون و 549 هزار تن کالا به ارزش 3 میلیارد و 135 میلیون دلار صادرشده بود. همچنین دربهمن ماه سال 98 نیز صادرات ایران به بازارهای هدف وزنی معادل 10میلیون و 714هزار تن و ارزشی معادل 3 میلیارد و 328 میلیون دلار داشته است.
در ماه یازدهم امسال 3 میلیون و 777 هزار تن کالا به ارزش 5 میلیارد و 104 میلیون دلار به کشور وارد شده است. ارزش کالاهای واردشده به کشور درماه بهمن نسبت به دیماه رشد 12،6 درصدی را تجربه کرده است. واردات در دیماه ارزشی معادل 4 میلیارد و 530 میلیون دلار داشته و وزن آن نیز به 2 میلیون و 881 هزار تن رسیده بود. بررسی‌ها همچنین حکایت از آن دارد که واردات بهمن 1400 رشد 38،6 درصدی ارزشی را نسبت به بهمن سال گذشته تجربه کرده است. در بهمن‌ماه سال 1399 ارزش واردات به 3 میلیارد و 682 میلیون دلار میرسید و وزن آن نیز 2 میلیون و 569 هزار تن ثبت شده بود. واردات در بهمن سال 1398 معادل 3 میلیون و 988 هزار تن کالا به ارزش 4 میلیارد و 66 میلیون دلار بود.
تحقق هدف صادراتی
علاوه بر رشد جهشی آمارتجارت خارجی طی ماه‌های گذشته نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کرد این است که هدف پیش‌بینی شده برای صادرات، دربهمن ماه تا حدود زیادی محقق شده است. درحالی که برای سال‌جاری هدف صادراتی 45 میلیارد دلار تعیین شده بود در یازدهمین ماه و پیش از پایان سال، صادرات به 43،5 میلیارد دلار رسیده است. همانگونه که اشاره شد در ارزش مجموع تجارت غیرنفتی نیز با دستیابی به عدد 90 میلیارد دلار، رکورد تازه‌ای به ثبت رسیده است.
پله پله تا هدف
نگاهی به عملکرد دولت سیزدهم در صادرات غیرنفتی نشان میدهد که با شتاب چشمگیری هرماهه رکورد تازه‌ای به ثبت رسیده است. در5 ماهه امسال ارزش صادرات غیرنفتی ایران 17،6 میلیارد دلار بود که در شش ماهه به 21،8 میلیارد دلار بالغ شد. در هفت ماهه سال‌جاری نیز صادرات به 27،1 میلیارد دلار رسید، عددی که در هشت ماهه با 31،1 میلیارد دلار به بالای 30 میلیارد دلار رسید. در9 ماهه امسال هم شاهد صادرات 35،1 میلیارد دلاری هستیم که در 10 ماهه به 38،7 میلیارد دلار رسید. حال تازه‌ترین آمار گمرک ایران حاکی از رسیدن صادرات به 43،5 میلیارد دلاراست. برآوردها نشان میدهد که درپایان سال‌جاری ارزش صادرات غیرنفتی ایران به نزدیک 50 میلیارد دلار می‌رسد.
نمای تجارت غیرنفتی 11 ماهه
براساس آماری که فرود عسگری، معاون امور گمرکی گمرک ایران از جزئیات تجارت خارجی کشور اعلام کرده است، تجارت خارجی در 11 ماه امسال به 90میلیارد دلار رسید که درمقایسه با مدت مشابه سال گذشته 38 درصد رشد داشته است. در حالی که یکی از اعضای اتاق بازرگانی ایران پس از اعلام آمار تجارت خارجی کشور در10 ماهه امسال رشد قابل توجه تجارت غیرنفتی ایران را ناشی از افزایش ارزش کالاهای مبادله شده دانسته وگفته بود که ازنظر وزنی تجارت دراین دوره زمانی وزن کالاهای مبادله‌شده رشد چندانی نداشته است، آمار 11 ماهه امسال نشان میدهد که وزن کالاهای مبادله شده بین ایران و کشورهای طرف معامله آن به 149میلیون و 400 هزار تن رسیده است که نسبت به 11 ماهه سال گذشته 12 درصد افزایش دارد. از این میزان 112میلیون و 658 هزارتن کالا به ارزش 43 میلیارد و 517 میلیون دلارسهم کالاهای صادراتی است که رشد 10درصدی در وزن و 40 درصدی در ارزش را نشان میدهد.
درخصوص آمار واردات کالا در 11 ماه سال‌جاری نیز 36 میلیون و 777 هزارتن کالا به ارزش 46 میلیارد و 577 میلیون دلار از کشورهای مختلف وارد ایران شد که درمقایسه با مدت مشابه سال گذشته 19 درصد در وزن و36 درصد در ارزش رشد داشته است. گفتنی است، عمده واردات کشورمان دراین مدت را کالاهای اساسی، نهاده‌ها، ماشین‌‌آلات تولید، دارو و ملزومات پزشکی و کالاهای ضروری تشکیل میداد که برای تأمین نیازهای ضروری مردم وارد شده است.
رشد 12،3 میلیارد دلاری صادرات
نگاهی به آمار تجارت، صادرات و واردات در 11 ماهه امسال با سال‌های قبل نشان از افزایش قابل توجهی دارد. در11 ماهه سال 1398 مجموع تجارت خارجی ایران 78،7 میلیارد دلار بود که ازاین رقم سهم صادرات غیرنفتی 38،4 میلیارد دلار و سهم واردات 40،3 میلیارد دلار بوده است. این درحالی است که در11 ماهه سال گذشته حجم و ارزش تجارت و صادرات به‌شدت افت کرده است به طوری که دراین مدت مجموع تجارت غیرنفتی ایران به 65،5 میلیارد دلار رسید. این رقم درمقایسه با مدت مشابه سال 1398 بالغ بر13 میلیارد دلار معادل 16 درصد کاهش نشان میداد. در11 ماهه سال گذشته ارزش صادرات غیرنفتی کشور نیز به 31،2 میلیارد دلار رسید که از رقم 38،4 میلیارد دلار سال قبل از آن کمتراست. همچنین ارزش واردات 11 ماهه پارسال نیز به 34،3 میلیارد دلار رسید که دراین بخش نیز شاهد افت هستیم.
اما در 11 ماهه سال‌جاری با رسیدن ارزش تجارت خارجی به 90 میلیارد دلار نسبت به‌مدت مشابه سال قبل، 24،5 میلیارد دلار رشد داشته‌ایم. در صادرات غیرنفتی نیزشاهد اختلاف 12،3 میلیارد دلاری هستیم به طوری که صادرات 31،2 میلیارد دلاری 11 ماهه پارسال به 43،5 میلیارد دلار رسیده است. دربخش واردات هم که طبق آمارها رقم 46،5 میلیارد دلار ثبت شده در11 ماهه امسال، 12،2 میلیارد دلار بیش از مدت مشابه سال قبل است.
تجارت در بهمن ماه
جدای از آمار تجمیعی 11 ماهه امسال، دربهمن ماه نیزارزش و حجم تجارت غیرنفتی با رشد قابل توجهی همراه بوده است. در ماه یازدهم، 12 میلیون و 657هزار تن کالا به ارزش 4 میلیارد و 754 میلیون دلار صادر شده است. این در حالی است که در دیماه 1400 صادرات کشور ارزشی معادل 3 میلیارد و 619 میلیون دلار و وزنی معادل 7 میلیون و 663 هزار تن داشته است. صادرات کالا در بهمن‌ماه نسبت به دیماه امسال رشد 31،3 درصدی در ارزش و رشد 65 درصدی در وزن داشته است. ارزش صادرات در ماه یازدهم امسال نسبت به ماه یازدهم سال گذشته هم رشد 51،6 درصدی داشته است. درسال گذشته 8 میلیون و 549 هزار تن کالا به ارزش 3 میلیارد و 135 میلیون دلار صادرشده بود. همچنین دربهمن ماه سال 98 نیز صادرات ایران به بازارهای هدف وزنی معادل 10میلیون و 714هزار تن و ارزشی معادل 3 میلیارد و 328 میلیون دلار داشته است.
در ماه یازدهم امسال 3 میلیون و 777 هزار تن کالا به ارزش 5 میلیارد و 104 میلیون دلار به کشور وارد شده است. ارزش کالاهای واردشده به کشور درماه بهمن نسبت به دیماه رشد 12،6 درصدی را تجربه کرده است. واردات در دیماه ارزشی معادل 4 میلیارد و 530 میلیون دلار داشته و وزن آن نیز به 2 میلیون و 881 هزار تن رسیده بود. بررسی‌ها همچنین حکایت از آن دارد که واردات بهمن 1400 رشد 38،6 درصدی ارزشی را نسبت به بهمن سال گذشته تجربه کرده است. در بهمن‌ماه سال 1399 ارزش واردات به 3 میلیارد و 682 میلیون دلار میرسید و وزن آن نیز 2 میلیون و 569 هزار تن ثبت شده بود. واردات در بهمن سال 1398 معادل 3 میلیون و 988 هزار تن کالا به ارزش 4 میلیارد و 66 میلیون دلار بود.
تحقق هدف صادراتی
علاوه بر رشد جهشی آمارتجارت خارجی طی ماه‌های گذشته نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کرد این است که هدف پیش‌بینی شده برای صادرات، دربهمن ماه تا حدود زیادی محقق شده است. درحالی که برای سال‌جاری هدف صادراتی 45 میلیارد دلار تعیین شده بود در یازدهمین ماه و پیش از پایان سال، صادرات به 43،5 میلیارد دلار رسیده است. همانگونه که اشاره شد در ارزش مجموع تجارت غیرنفتی نیز با دستیابی به عدد 90 میلیارد دلار، رکورد تازه‌ای به ثبت رسیده است.
پله پله تا هدف
نگاهی به عملکرد دولت سیزدهم در صادرات غیرنفتی نشان میدهد که با شتاب چشمگیری هرماهه رکورد تازه‌ای به ثبت رسیده است. در5 ماهه امسال ارزش صادرات غیرنفتی ایران 17،6 میلیارد دلار بود که در شش ماهه به 21،8 میلیارد دلار بالغ شد. در هفت ماهه سال‌جاری نیز صادرات به 27،1 میلیارد دلار رسید، عددی که در هشت ماهه با 31،1 میلیارد دلار به بالای 30 میلیارد دلار رسید. در9 ماهه امسال هم شاهد صادرات 35،1 میلیارد دلاری هستیم که در 10 ماهه به 38،7 میلیارد دلار رسید. حال تازه‌ترین آمار گمرک ایران حاکی از رسیدن صادرات به 43،5 میلیارد دلاراست. برآوردها نشان میدهد که درپایان سال‌جاری ارزش صادرات غیرنفتی ایران به نزدیک 50 میلیارد دلار می‌رسد.
|
|
|
|
|
|
|
رئیس‌جمهور با اشاره به درگیری‌های روسیه و اوکراین مطرح کرد ایران آماده میانجیگری برای بازگشت صلح
دیپلماسی و پایبندی صادقانه به تعهدات بین‌المللی توسط همه طرف‌ها، تنها راه خروج از وضعیت فعلی است
رئیس‌جمهور در جلسه روز گذشته هیأت دولت اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران از هرگونه تلاش دیپلماتیک که منجر به حل مسالمت‌آمیز مناقشات در اوکراین شود حمایت میکند و آماده نقش‌آفرینی برای هرگونه کمک به بازگشت صلح است.به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاستجمهوری، آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی با اشاره به تحولات اوکراین گفت: جمهوری اسلامی ایران براساس اصول اساسی سیاست خارجی خود، با سلطه‌گری و سلطه‌پذیری، مخالف است و از حق تعیین سرنوشت همه ملت‌ها حمایت میکند.وی افزود: جمهوری اسلامی ایران ضمن درک نگرانی‌های امنیتی نسبت به چندین دهه توسعه‌طلبی ناتو، بر حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت ملی همه کشورها تأکید دارد. قاطعانه بر این باوریم که دیپلماسی و پایبندی صادقانه به تعهدات بین‌المللی توسط همه طرف‌ها، تنها راه‌حل پایدار و عادلانه خروج از وضعیت فعلی است.آیت‌الله رئیسی گفت: حفاظت از جان و مال شهروندان و غیرنظامیان و رعایت حقوق بین‌المللی و حقوق بشردوستانه باید مورد اهتمام جدی همه طرف‌ها قرار گیرد.رئیس‌جمهور تصریح کرد: ضروری است پیرو دستورات قبلی، وزارت امور خارجه و دیگر دستگاه‌های متولی، در راستای حفاظت از همه شهروندان ایرانی و بویژه دانشجویان ما در اوکراین، هرگونه اقدام لازم را تسریع بخشند.
|
|
|
|
|
|
|
هیأت اوکراینی برای گفتوگو با مقامات روس عازم بلاروس میشود مذاکره در حیاط‌خلوت روسیه
بنفشه غلامی/ در چهارمین روز از جنگ اوکراین، طرفین درگیر، در کنار ادامه نبردها در میدان و پرتاب گلوله به سمت یکدیگر، حرکت در مسیر دیپلماسی را نیز آغاز کردند و بعد از چراغ سبز رئیس‌جمهور اوکراین به آغاز مذاکرات، نمایندگان روسیه وارد بلاروس شدند تا با ورود همتاهای اوکراینی خود به این کشور، گره بحران را با دستان دیپلماسی بگشایند. در این میان برخی کشورهای غربی نیز از گسیل کمک‌های نظامی خود به اوکراین خبر دادند.
به گزارش «اسپوتنیک»، پس از آنکه روز شنبه «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین خبر داد آماده نشستن پای میز مذاکره با مسکو بدون قیدوشرط است، وزارت خارجه روسیه با وجود تأکیدهای قبلی بر این مسأله، با چشم بستن بر شرط‌های خود، دست رد بر سینه «زلنسکی» نزد.
به گفته «دیمیتری پسکوف» با توجه به مخالفت کی‌یف برای انجام مذاکرات در مینسک، صبح دیروز نمایندگان روسیه وارد شهر گومل در جنوب شرقی بلاروس که نزدیک به مرز هر دو کشور روسیه و اوکراین است، شدند و اعلام کردند: «منتظر ورود نمایندگان اوکراین هستیم.» اما ساعتی بعد «زلنسکی» از طریق اکانت تلگرامی خود، پیامی را منتشر و اعلام کرد، کی‌یف بلاروس را به عنوان محل مذاکرات نمی‌پذیرد زیرا بسیاری از موشک‌هایی که شهرهای شمالی اوکراین را هدف گرفتند، از بلاروس شلیک شدند.
او در این پیام تلگرامی با نگاهی به اعلام آمادگی جمهوری آذربایجان و ترکیه برای میانجیگری بین روسیه و اوکراین، پیشنهاد کرد، این مذاکرات میتواند در ورشو (که در این مدت با پذیرش مهاجران از اوکراین، کمک زیادی به مردم این کشور کرده است)، استانبول یا باکو انجام شود. اظهارات «زلنسکی» درباره شلیک موشک‌ها با واکنش «الکساندر لوکاشنکو» روبه‌رو شد. رئیس‌جمهور بلاروس تأکید کرد: «هیچ موشک یا نظامی بلاروسی در این حملات نقش نداشته‌اند و هیچ خودروی زرهی بلاروس از مرز اوکراین عبور نکرده است. زیرا روسیه نیاز به هیچ کمکی ندارد.» این در حالی است که او پیشتر اعلام کرده بود: «هر چند مینسک در این جنگ مداخله نمی‌کند، اما کاملاً آماده است تا در صورت لزوم به روسیه به عنوان متحد خود کمک کند.»
«زلنسکی» در حالی خواهان تغییر محل مذاکره با روسیه شد که همزمان با او «میخایلو پودولیاک»، مشاور وی روسیه را متهم به ادعای مذاکره کرد و گفت انتخاب بلاروس به عنوان محل مذاکرات پروپاگاندا است در حالی که اوکراین خواهان مذاکرات واقعی است. با این حال عصر دیروز «اسپوتنیک» خبر داد، در آستانه مهلتی که روسیه برای مذاکرات تعیین کرده بود، اوکراین خبر داد، نمایندگان این کشور راهی شهر گومل شدند تا با طرف روسی دیدار و مذاکره کنند. با این حال سایت شبکه خبری «الجزیره» گزارش کرد، مکان این مذاکرات گومل نیست و منطقه‌ای نزدیک به مرز دو کشور اوکراین و بلاروس برای این منظور در نظر گرفته شده است. بنا بر این گزارش، «زلنسکی» بعد از تماس تلفنی که با «لوکاشنکو» داشت، درباره اصرار بر تغییر مکان مذاکره تجدیدنظر کرد.
ارسال کمک‌های نظامی غرب به اوکراین
با وجود علاقه‌مندی مسکو و کی‌یف به آغاز مذاکرات صلح، در عرصه میدانی، دیروز نه‌تنها نبردها بین طرفین با شدت و حدت کامل ادامه داشت که شماری از کشورهای غربی از گسیل کمک‌های نظامی خود به اوکراین خبر دادند. به گزارش خبرگزاری «دویچه وله»، «اولاف شولتز»، صدراعظم آلمان در سخنانی در پارلمان کشورش از گسیل کمک‌ها به اوکراین خبر داد و گفت: «ما باید در زمانی که اوکراین نیاز دارد، به آن کمک کنیم. در شرایط فعلی هیچ پاسخ دیگری به تهاجم پوتین در دسترس نیست، جز کمک نظامی به اوکراین.» وی در حالی این سخنان را بیان کرد که آلمان روز شنبه از ارسال یکهزار سلاح ضد‌تانک و 500 موشک استینگر به اوکراین خبر داد. «امانوئل مکرون»، رئیس‌جمهور فرانسه نیز خبر داد، به اوکراین کمک نظامی خواهد کرد. وی با این حال جزئیات این کمک‌ها را فاش نکرد. جمهوری چک هم که پیشتر از ارسال 4هزار مهمات توپخانه‌ای به اوکراین خبر داده بود، اعلام کرده 30هزار قبضه سلاح کمری، 7هزار مسلسل، 3هزار تیربار و یک میلیون فشنگ به اوکراین خواهد فرستاد. هلند هم از دیگر کشورهای اروپایی بود که از ارسال مهمات به اوکراین خبر داد و ضمن تأکید بر اینکه تعداد زیادی مسلسل تک‌تیرانداز و کلاهخود به این کشور می‌‌فرستد، تأکید کرد 200 موشک استینگر که موشک‌های ضدهوایی هستند، در میان کمک‌های این کشور به اوکراین دیده میشود. بلژیک هم از ارسال 2هزار مسلسل و 3هزار و 800 تن سوخت به اوکراین خبر داده است. لهستان و پرتغال نیز بدون اشاره به نوع کمک‌های خود اعلام کردند، با ارسال ده‌ها هزار مهمات به اوکراین کمک کرده‌اند. فرانسه، آلمان، فنلاند، سوئد، ایسلند و دانمارک نیز از بسته شدن حریم هوایی خود روی هواپیماهای روسیه خبر دادند. انگلیس، لهستان، بلغارستان، جمهوری چک، رومانی و همچنین کشورهای حوزه دریای بالتیک شامل لیتوانی، لتونی و استونی نیز دیگر کشورهایی بودند که اعلام کردند بزودی اقدام به چنین کاری خواهند کرد.
غربی‌ها علاوه بر این با اعمال تحریم سوئیفت بر شماری از بانک‌های روسیه به کمک اوکراین رفتند. به گزارش خبرگزاری روسی «تاس»، انگلیس، آلمان، ایتالیا، کانادا، فرانسه و امریکا به اضافه کمیسیون اروپا موافقت کردند تا همه بانک‌های روسیه که در حال حاضر تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارند، در سوئیفت نیز تحریم شوند. با این حال هنوز مشخص نیست زمان اجرای تحریم این بانک‌ها در سوئیفت چه زمانی باشد. زیرا از آخر هفته قبل که بانک مرکزی روسیه تحریم شد، تا عصر دیروز تحریم‌های این بانک هنوز اجرایی نشده بود.
همزمان با این کمک‌ها، «دویچه وله» نیز خبر داد، «ولودیمیر زلنسکی» از شورای امنیت خواسته است، روسیه را از این شورا اخراج کنند. پیشتر نیز شماری از قانونگذاران امریکایی اعلام کرده بودند، در حال تهیه طرحی در این خصوص هستند.
به گزارش «اسپوتنیک»، پس از آنکه روز شنبه «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین خبر داد آماده نشستن پای میز مذاکره با مسکو بدون قیدوشرط است، وزارت خارجه روسیه با وجود تأکیدهای قبلی بر این مسأله، با چشم بستن بر شرط‌های خود، دست رد بر سینه «زلنسکی» نزد.
به گفته «دیمیتری پسکوف» با توجه به مخالفت کی‌یف برای انجام مذاکرات در مینسک، صبح دیروز نمایندگان روسیه وارد شهر گومل در جنوب شرقی بلاروس که نزدیک به مرز هر دو کشور روسیه و اوکراین است، شدند و اعلام کردند: «منتظر ورود نمایندگان اوکراین هستیم.» اما ساعتی بعد «زلنسکی» از طریق اکانت تلگرامی خود، پیامی را منتشر و اعلام کرد، کی‌یف بلاروس را به عنوان محل مذاکرات نمی‌پذیرد زیرا بسیاری از موشک‌هایی که شهرهای شمالی اوکراین را هدف گرفتند، از بلاروس شلیک شدند.
او در این پیام تلگرامی با نگاهی به اعلام آمادگی جمهوری آذربایجان و ترکیه برای میانجیگری بین روسیه و اوکراین، پیشنهاد کرد، این مذاکرات میتواند در ورشو (که در این مدت با پذیرش مهاجران از اوکراین، کمک زیادی به مردم این کشور کرده است)، استانبول یا باکو انجام شود. اظهارات «زلنسکی» درباره شلیک موشک‌ها با واکنش «الکساندر لوکاشنکو» روبه‌رو شد. رئیس‌جمهور بلاروس تأکید کرد: «هیچ موشک یا نظامی بلاروسی در این حملات نقش نداشته‌اند و هیچ خودروی زرهی بلاروس از مرز اوکراین عبور نکرده است. زیرا روسیه نیاز به هیچ کمکی ندارد.» این در حالی است که او پیشتر اعلام کرده بود: «هر چند مینسک در این جنگ مداخله نمی‌کند، اما کاملاً آماده است تا در صورت لزوم به روسیه به عنوان متحد خود کمک کند.»
«زلنسکی» در حالی خواهان تغییر محل مذاکره با روسیه شد که همزمان با او «میخایلو پودولیاک»، مشاور وی روسیه را متهم به ادعای مذاکره کرد و گفت انتخاب بلاروس به عنوان محل مذاکرات پروپاگاندا است در حالی که اوکراین خواهان مذاکرات واقعی است. با این حال عصر دیروز «اسپوتنیک» خبر داد، در آستانه مهلتی که روسیه برای مذاکرات تعیین کرده بود، اوکراین خبر داد، نمایندگان این کشور راهی شهر گومل شدند تا با طرف روسی دیدار و مذاکره کنند. با این حال سایت شبکه خبری «الجزیره» گزارش کرد، مکان این مذاکرات گومل نیست و منطقه‌ای نزدیک به مرز دو کشور اوکراین و بلاروس برای این منظور در نظر گرفته شده است. بنا بر این گزارش، «زلنسکی» بعد از تماس تلفنی که با «لوکاشنکو» داشت، درباره اصرار بر تغییر مکان مذاکره تجدیدنظر کرد.
ارسال کمک‌های نظامی غرب به اوکراین
با وجود علاقه‌مندی مسکو و کی‌یف به آغاز مذاکرات صلح، در عرصه میدانی، دیروز نه‌تنها نبردها بین طرفین با شدت و حدت کامل ادامه داشت که شماری از کشورهای غربی از گسیل کمک‌های نظامی خود به اوکراین خبر دادند. به گزارش خبرگزاری «دویچه وله»، «اولاف شولتز»، صدراعظم آلمان در سخنانی در پارلمان کشورش از گسیل کمک‌ها به اوکراین خبر داد و گفت: «ما باید در زمانی که اوکراین نیاز دارد، به آن کمک کنیم. در شرایط فعلی هیچ پاسخ دیگری به تهاجم پوتین در دسترس نیست، جز کمک نظامی به اوکراین.» وی در حالی این سخنان را بیان کرد که آلمان روز شنبه از ارسال یکهزار سلاح ضد‌تانک و 500 موشک استینگر به اوکراین خبر داد. «امانوئل مکرون»، رئیس‌جمهور فرانسه نیز خبر داد، به اوکراین کمک نظامی خواهد کرد. وی با این حال جزئیات این کمک‌ها را فاش نکرد. جمهوری چک هم که پیشتر از ارسال 4هزار مهمات توپخانه‌ای به اوکراین خبر داده بود، اعلام کرده 30هزار قبضه سلاح کمری، 7هزار مسلسل، 3هزار تیربار و یک میلیون فشنگ به اوکراین خواهد فرستاد. هلند هم از دیگر کشورهای اروپایی بود که از ارسال مهمات به اوکراین خبر داد و ضمن تأکید بر اینکه تعداد زیادی مسلسل تک‌تیرانداز و کلاهخود به این کشور می‌‌فرستد، تأکید کرد 200 موشک استینگر که موشک‌های ضدهوایی هستند، در میان کمک‌های این کشور به اوکراین دیده میشود. بلژیک هم از ارسال 2هزار مسلسل و 3هزار و 800 تن سوخت به اوکراین خبر داده است. لهستان و پرتغال نیز بدون اشاره به نوع کمک‌های خود اعلام کردند، با ارسال ده‌ها هزار مهمات به اوکراین کمک کرده‌اند. فرانسه، آلمان، فنلاند، سوئد، ایسلند و دانمارک نیز از بسته شدن حریم هوایی خود روی هواپیماهای روسیه خبر دادند. انگلیس، لهستان، بلغارستان، جمهوری چک، رومانی و همچنین کشورهای حوزه دریای بالتیک شامل لیتوانی، لتونی و استونی نیز دیگر کشورهایی بودند که اعلام کردند بزودی اقدام به چنین کاری خواهند کرد.
غربی‌ها علاوه بر این با اعمال تحریم سوئیفت بر شماری از بانک‌های روسیه به کمک اوکراین رفتند. به گزارش خبرگزاری روسی «تاس»، انگلیس، آلمان، ایتالیا، کانادا، فرانسه و امریکا به اضافه کمیسیون اروپا موافقت کردند تا همه بانک‌های روسیه که در حال حاضر تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارند، در سوئیفت نیز تحریم شوند. با این حال هنوز مشخص نیست زمان اجرای تحریم این بانک‌ها در سوئیفت چه زمانی باشد. زیرا از آخر هفته قبل که بانک مرکزی روسیه تحریم شد، تا عصر دیروز تحریم‌های این بانک هنوز اجرایی نشده بود.
همزمان با این کمک‌ها، «دویچه وله» نیز خبر داد، «ولودیمیر زلنسکی» از شورای امنیت خواسته است، روسیه را از این شورا اخراج کنند. پیشتر نیز شماری از قانونگذاران امریکایی اعلام کرده بودند، در حال تهیه طرحی در این خصوص هستند.
|
|
|
|
|
|
|
«ایران» از دوگانگی رفتار برخی جریان‌های سیاسی در واکنش به مسائل بین‌المللی گزارش میدهد تقلید امریکایی
تفاوت تصویری را که در همین چند روز از تبعات جنگ در شبکه‌های اجتماعی از سوی فعالان منتسب به این جریان سیاسی نسبت به جنگ روسیه و اوکراین ایجاد شده است میتوان با مجموع آنچه طی نزدیک به هفت سال در جریان حمله ائتلاف عربی...
گروه سیاسی/ حل مشکلات از طریقی به جز «جنگ»، موضوعی است که این روزها در میانه درگیری روسیه و اوکراین یک بار دیگر محور اصلی موضعگیری‌های مقامات رسمی و نیز طیف گسترده‌ای از فعالان سیاسی و اجتماعی ایران نیز قرار گرفته است. چنان که موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران چه در بیان مقامات عالی دیپلماتیک و چه صاحبان تریبون‌های مختلف تأکید بر ضرورت توقف درگیریها و مذاکره فوری برای راه حل سیاسی حل و فصل بحران بوده است. رویکرد استانداردی که در ادوار مختلف از سوی مقامات کشورمان پیگیری شده و در بسیاری از منازعات منطقه‌ای به تلاش ایران برای ارائه راه حل‌های سیاسی منتهی شده است.
استانداردهای دوگانه برخی جریان‌ها
با این حال شعار «نه به جنگ» در نگاه مقایسه‌ای به رویکردی که برخی جریان‌های سیاسی طی سال‌های دور و نزدیک در قبال آن داشته‌اند، شعاری با استاندارد دوگانه به نظر می‌رسد. به طور مشخص مقایسه مواضع کلی اصلاح‌طلبان در قبال آنچه در سال‌های گذشته در عراق، افغانستان و حالا در یمن رخ میدهد با آنچه آنها این روزها در قبال عملیات نظامی روسیه در اوکراین بیان میکنند از تفاوتی چشمگیر حکایت دارد. تفاوتی که بیش از هر چیز ناشی از آن است که این طیف از فعالان سیاسی اجتماعی به جای برخورداری از نگاه مستقل و مبتنی بر منافع ملی از زاویه نگاه رسانه‌های غربی و جریان غالبی که آنها در شبکه‌های اجتماعی رواج میدهند، پیروی میکنند.
حاصل همین رویه بود که سبب شد کشورگشایی‌های امریکا در عراق و افغانستان که به قیمت کشته و آواره شدن میلیون‌ها نفر از شهروندان این کشورها تمام شد از سوی این طیف سیاسی نه فقط با سکوت که حتی گاه با تحلیل‌هایی مبتنی بر ایجاد توسعه سیاسی در این کشورها و ذیل پروژه دموکراسی‌سازی امریکا در خاورمیانه مورد تأیید ضمنی قراربگیرد.
تفاوت تصویری را که در همین چند روز از تبعات جنگ در شبکه‌های اجتماعی از سوی فعالان منتسب به این جریان سیاسی نسبت به جنگ روسیه و اوکراین ایجاد شده است میتوان با مجموع آنچه طی نزدیک به هفت سال در جریان حمله ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان علیه مردم بی دفاع یمن رخ داده است، مقایسه کرد.
از روی دست امریکا
چرایی این شکاف عظیم در استانداردهای مواجهه اصلاح‌طلبانه با رویدادهای واقعی جهان پیرامون را شاید به طور خلاصه بتوان در این چند جمله از گزارش خبرنگار شبکه امریکایی سی ان ان از جنگ در اوکراین خلاصه کرد، آنجا که گفت: «با احترام باید بگویم که اینجا عراق یا افغانستان نیست که چند دهه جنگ جریان داشته است، اینجا «نسبتاً متمدن» هستند، نسبتاً «اروپایی»؛ البته من باید کلماتم را هم با احتیاط انتخاب کنم. در این شهر انتظار چنین چیزی (جنگ) نمی‌رفت؛ ولی آنها از واقعیت هم فرار نمی‌کنند.» این نگاه خبرنگار امریکایی با بن‌مایه نگاه رسانه‌های غربی به مردم خاورمیانه اما آنجا دردناک‌تر میشود که در نحوه موضع‌گیری طیفی از سیاست ورزان و فعالان رسانه‌ای ایرانی بازتولید میشود.
قلب واقعیت موضع رسمی ایران
وجه دیگر انتقاد برانگیز نوع مواضع اغلب اصلاح طلبان در قبال حضور نظامی روسیه در اوکراین طی سه روز گذشته، قلب واقعیت موضع رسمی ایران در قبال این منازعه است. آنها در حالی دولت جمهوری اسلامی ایران را متهم به حمایت از اقدام مسکو میکنند که موضع رسمی و اعلامی کشورمان منطبق بر چهارچوبهای کلی حاکم بر سیاست خارجی کشورمان، اعلام بی طرفی و در عین حال تأکید بر پایبندی به حقوق بین‌الملل و دیپلماسی برای توقف درگیریها بوده است. موضعی که جمهوری اسلامی ایران آن را مستقل از روابط راهبردی میان تهران- مسکو و با آگاهی از همراهی غیر قابل انکار کی‌یف با سیاست‌های غرب علیه ایران اتخاذ کرد. علی رغم این واقعیات، وزیر امور خارجه موضع جمهوری اسلامی ایران درخصوص جنگ را به صراحت اعلام کرد و گفت: «ما توسل به جنگ را راه حل نمی‌دانیم. برقراری آتش‌بس و تمرکز بر راه حل سیاسی و دموکراتیک یک ضرورت است.»
با این حال آنجا که تأکید ائمه جمعه در ایران بر این موضع بود که «همه کشورهای درگیر را به گفتوگو و خویشتنداری دعوت کنیم» و «نگرانی ما کشته شدن بیگناهان است وهیچ کاری به دین آنها نداریم»، برخی رسانه‌های ضدانقلاب تیتر زدند: «حمایت هماهنگ امامان جمعه در ایران از حمله روسیه به اوکراین»؛ گویا باید بر اساس آنچه پیشتر اشاره شد انتظار داشته باشیم که اذهان نامستقل با پیروی از همین خطوط رسانه‌ای، جمهوری اسلامی و کشور خود را متهم کنند.
جای خالی منافع ملی
با همه آنچه گفته شد هنوز یک حقیقت بر ناگواری مواجهه با موضعگیری‌های این طیف سیاسی می‌افزاید؛ جای خالی منافع ملی و درک واقعی از سیاست در عرصه بین‌الملل. همراهی با جریان غالب رسانه‌های غربی در قبال حضور نظامی روسیه در اوکراین که سعی دارد ریشه و سهم اصلی تحریکات امنیتی ناتو در به وجود آمدن این بحران را انکار کند، سبب بازتولید همین نگاه در نظرات اصلاح‌طلبانه شده است.در حالی که گسترش ناتو به سوی شرق و پیوستن 14 کشور به این پیمان امنیتی دفاعی طی دو دهه اخیر به عنوان یکی از دلایل اصلی ایجاد نگرانی در مسکو که بیم آن دارد با پیوستن اوکراین به ناتو به محاصره اعضای این پیمان و تحت مخاطره قرار گیرد؛ عامل اصلی بروز بحران جاری بود. چنان که نمی‌توان حضور مخرب و خونبار ناتو در خاورمیانه به بهانه‌های مختلف را انکار کرد. سابقه‌ای که دغدغه امنیتی روسیه نسبت به گسترش ناتو را به امری قابل درک و مشترک برای ایران تبدیل میکند.این تهدید حتی از سوی مقامات ترکیه به عنوان عضو ناتو، به رسمیت شناخته شده است. تا جایی که سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه در گفتوگو با هفته نامه دی ولت آلمان با تأکید بر درک احساس تهدیدی که در مسکو وجود دارد گفت: ما امروز به قوانین و مقررات جدید برای روسیه و غرب نیاز داریم تا احساس امنیت کنیم.این آن درک واقعی از ژئوپلیتیک پیرامونی است که در پیروی از زاویه دید رسانه‌های غربی در تحلیل برخی فعالان سیاسی رنگ می‌بازد و «نه به جنگ» را به دستاویزی انتزاعی تبدیل میکند که در اوکراین وجاهت دارد اما در مقابل واقعیت بحرانی ساختن بیش از پیش وضعیت کشورهای منطقه و در مخاطره قرار گرفتن شهروندان این کشورها به فراموشی سپرده میشود.
گروه سیاسی/ حل مشکلات از طریقی به جز «جنگ»، موضوعی است که این روزها در میانه درگیری روسیه و اوکراین یک بار دیگر محور اصلی موضعگیری‌های مقامات رسمی و نیز طیف گسترده‌ای از فعالان سیاسی و اجتماعی ایران نیز قرار گرفته است. چنان که موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران چه در بیان مقامات عالی دیپلماتیک و چه صاحبان تریبون‌های مختلف تأکید بر ضرورت توقف درگیریها و مذاکره فوری برای راه حل سیاسی حل و فصل بحران بوده است. رویکرد استانداردی که در ادوار مختلف از سوی مقامات کشورمان پیگیری شده و در بسیاری از منازعات منطقه‌ای به تلاش ایران برای ارائه راه حل‌های سیاسی منتهی شده است.
استانداردهای دوگانه برخی جریان‌ها
با این حال شعار «نه به جنگ» در نگاه مقایسه‌ای به رویکردی که برخی جریان‌های سیاسی طی سال‌های دور و نزدیک در قبال آن داشته‌اند، شعاری با استاندارد دوگانه به نظر می‌رسد. به طور مشخص مقایسه مواضع کلی اصلاح‌طلبان در قبال آنچه در سال‌های گذشته در عراق، افغانستان و حالا در یمن رخ میدهد با آنچه آنها این روزها در قبال عملیات نظامی روسیه در اوکراین بیان میکنند از تفاوتی چشمگیر حکایت دارد. تفاوتی که بیش از هر چیز ناشی از آن است که این طیف از فعالان سیاسی اجتماعی به جای برخورداری از نگاه مستقل و مبتنی بر منافع ملی از زاویه نگاه رسانه‌های غربی و جریان غالبی که آنها در شبکه‌های اجتماعی رواج میدهند، پیروی میکنند.
حاصل همین رویه بود که سبب شد کشورگشایی‌های امریکا در عراق و افغانستان که به قیمت کشته و آواره شدن میلیون‌ها نفر از شهروندان این کشورها تمام شد از سوی این طیف سیاسی نه فقط با سکوت که حتی گاه با تحلیل‌هایی مبتنی بر ایجاد توسعه سیاسی در این کشورها و ذیل پروژه دموکراسی‌سازی امریکا در خاورمیانه مورد تأیید ضمنی قراربگیرد.
تفاوت تصویری را که در همین چند روز از تبعات جنگ در شبکه‌های اجتماعی از سوی فعالان منتسب به این جریان سیاسی نسبت به جنگ روسیه و اوکراین ایجاد شده است میتوان با مجموع آنچه طی نزدیک به هفت سال در جریان حمله ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان علیه مردم بی دفاع یمن رخ داده است، مقایسه کرد.
از روی دست امریکا
چرایی این شکاف عظیم در استانداردهای مواجهه اصلاح‌طلبانه با رویدادهای واقعی جهان پیرامون را شاید به طور خلاصه بتوان در این چند جمله از گزارش خبرنگار شبکه امریکایی سی ان ان از جنگ در اوکراین خلاصه کرد، آنجا که گفت: «با احترام باید بگویم که اینجا عراق یا افغانستان نیست که چند دهه جنگ جریان داشته است، اینجا «نسبتاً متمدن» هستند، نسبتاً «اروپایی»؛ البته من باید کلماتم را هم با احتیاط انتخاب کنم. در این شهر انتظار چنین چیزی (جنگ) نمی‌رفت؛ ولی آنها از واقعیت هم فرار نمی‌کنند.» این نگاه خبرنگار امریکایی با بن‌مایه نگاه رسانه‌های غربی به مردم خاورمیانه اما آنجا دردناک‌تر میشود که در نحوه موضع‌گیری طیفی از سیاست ورزان و فعالان رسانه‌ای ایرانی بازتولید میشود.
قلب واقعیت موضع رسمی ایران
وجه دیگر انتقاد برانگیز نوع مواضع اغلب اصلاح طلبان در قبال حضور نظامی روسیه در اوکراین طی سه روز گذشته، قلب واقعیت موضع رسمی ایران در قبال این منازعه است. آنها در حالی دولت جمهوری اسلامی ایران را متهم به حمایت از اقدام مسکو میکنند که موضع رسمی و اعلامی کشورمان منطبق بر چهارچوبهای کلی حاکم بر سیاست خارجی کشورمان، اعلام بی طرفی و در عین حال تأکید بر پایبندی به حقوق بین‌الملل و دیپلماسی برای توقف درگیریها بوده است. موضعی که جمهوری اسلامی ایران آن را مستقل از روابط راهبردی میان تهران- مسکو و با آگاهی از همراهی غیر قابل انکار کی‌یف با سیاست‌های غرب علیه ایران اتخاذ کرد. علی رغم این واقعیات، وزیر امور خارجه موضع جمهوری اسلامی ایران درخصوص جنگ را به صراحت اعلام کرد و گفت: «ما توسل به جنگ را راه حل نمی‌دانیم. برقراری آتش‌بس و تمرکز بر راه حل سیاسی و دموکراتیک یک ضرورت است.»
با این حال آنجا که تأکید ائمه جمعه در ایران بر این موضع بود که «همه کشورهای درگیر را به گفتوگو و خویشتنداری دعوت کنیم» و «نگرانی ما کشته شدن بیگناهان است وهیچ کاری به دین آنها نداریم»، برخی رسانه‌های ضدانقلاب تیتر زدند: «حمایت هماهنگ امامان جمعه در ایران از حمله روسیه به اوکراین»؛ گویا باید بر اساس آنچه پیشتر اشاره شد انتظار داشته باشیم که اذهان نامستقل با پیروی از همین خطوط رسانه‌ای، جمهوری اسلامی و کشور خود را متهم کنند.
جای خالی منافع ملی
با همه آنچه گفته شد هنوز یک حقیقت بر ناگواری مواجهه با موضعگیری‌های این طیف سیاسی می‌افزاید؛ جای خالی منافع ملی و درک واقعی از سیاست در عرصه بین‌الملل. همراهی با جریان غالب رسانه‌های غربی در قبال حضور نظامی روسیه در اوکراین که سعی دارد ریشه و سهم اصلی تحریکات امنیتی ناتو در به وجود آمدن این بحران را انکار کند، سبب بازتولید همین نگاه در نظرات اصلاح‌طلبانه شده است.در حالی که گسترش ناتو به سوی شرق و پیوستن 14 کشور به این پیمان امنیتی دفاعی طی دو دهه اخیر به عنوان یکی از دلایل اصلی ایجاد نگرانی در مسکو که بیم آن دارد با پیوستن اوکراین به ناتو به محاصره اعضای این پیمان و تحت مخاطره قرار گیرد؛ عامل اصلی بروز بحران جاری بود. چنان که نمی‌توان حضور مخرب و خونبار ناتو در خاورمیانه به بهانه‌های مختلف را انکار کرد. سابقه‌ای که دغدغه امنیتی روسیه نسبت به گسترش ناتو را به امری قابل درک و مشترک برای ایران تبدیل میکند.این تهدید حتی از سوی مقامات ترکیه به عنوان عضو ناتو، به رسمیت شناخته شده است. تا جایی که سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه در گفتوگو با هفته نامه دی ولت آلمان با تأکید بر درک احساس تهدیدی که در مسکو وجود دارد گفت: ما امروز به قوانین و مقررات جدید برای روسیه و غرب نیاز داریم تا احساس امنیت کنیم.این آن درک واقعی از ژئوپلیتیک پیرامونی است که در پیروی از زاویه دید رسانه‌های غربی در تحلیل برخی فعالان سیاسی رنگ می‌بازد و «نه به جنگ» را به دستاویزی انتزاعی تبدیل میکند که در اوکراین وجاهت دارد اما در مقابل واقعیت بحرانی ساختن بیش از پیش وضعیت کشورهای منطقه و در مخاطره قرار گرفتن شهروندان این کشورها به فراموشی سپرده میشود.
|
|
|
|
|
|
|
چرا غرب، مقصر بحران اوکراین است؟
بازخوانی یادداشتی از جان مرشایمر نظریه‌پرداز امریکایی
جان مرشایمر؛ نظریه‌پرداز امریکایی
مترجم: زهره صفاری
براساس منطق حاکم بر غرب، بحران اوکراین دلیلی جز تهاجم روسیه ندارد و «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهور روسیه با الحاق کریمه درصدد احیای دوباره اتحاد جماهیر شوروی است و ممکن است بتدریج نه تنها بخش‌های دیگر اوکراین که حتی بسیاری از کشورهای اروپای شرقی را نیز بخواهد.
اما این محاسبات اشتباه است: امریکا و شرکای اروپایی‌اش، مسئولان بزرگ این بحران به شمار می‌‌روند و اساس آن از تفکر بسط ناتو به عنوان هسته اصلی استراتژی خارج کردن اوکراین از دایره حاکمیتی روسیه و ادغام آن در غرب نشأت میگیرد. همزمان پیشروی اتحادیه اروپا در شرق و حمایت غرب از جنبش‌های حامی دموکراسی در اوکراین که با انقلاب نارنجی سال 2004 آغاز شد نیز اهمیت بسیاری داشت. مخالفت رهبران روسیه با گسترش ناتو از اواسط دهه 90 تاکنون تداوم دارد و آنها به وضوح اعلام کرده‌اند که هرگز بدل شدن همسایگان مهم‌شان به سنگر غرب را تاب نخواهند آورد و در واقع الحاق کریمه نیز پس از برکناری دولت حامی روسیه از اوکراین، پاسخی بود که پوتین با نگرانی از بدل شدن این منطقه به پایگاه دریایی ناتو داده بود. اما غافلگیری نخبگان سیاسی امریکا و اروپا از وقایع تنها به دلیل اجرای نسخه نم کشیده آنها از سیاست بین‌الملل است که تطابقی با قرن 21 ندارد.
رهبران اروپا و امریکا برای تبدیل اوکراین به پایگاه خود در مرزهای روسیه دچار اشتباه شده‌اند و حالا که تبعات آن برایشان آشکار شده است، اصرار بر اجرای سیاست‌هایشان میتواند اشتباهی به مراتب بزرگتر را ایجاد کند.
مواجهه غربی
در آستانه جنگ سرد، رهبران شوروی ترجیح دادند نیروهای امریکایی در اروپا و ناتو بدون تغییر باقی بمانند؛ چهارچوبی که به نظر میرسید میتواند آلمان متحد را آرام نگه دارد. پس از آن نیز رهبران روس با بسط ناتو مخالف بوده و انتظار داشتند دیپلمات‌های غربی دغدغه آنها را درک کنند. اما دولت کلینتون کاملاً خلاف آنها می‌‌اندیشید و از اواسط دهه 90 فشارها برای گسترش ناتو را آغاز کرد. پس از آن بود که نخستین گام‌ها در جمهوری چک، مجارستان ولهستان در سال 1999برداشته شد و در سال 2004 نیز دومین گام با افزودن بلغارستان، استونی، لتونی، لیتوانی، رومانی، اسلوواکی و اسلوونی به انجام رسید. مسکو از ابتدا با این سیر مخالف بود و پس از بمباران سال 1995 ناتو علیه صرب‌های بوسنی، «بوریس یلتسین» رئیس جمهور وقت روسیه گفت: «این نخستین نشانه از بسط ناتو به مرزهای فدراسیون روسیه است... آتش این جنگ میتواند کل اروپا را شعله‌ور کند.» اما در آن زمان روسیه ضعیف‌تر از آن بود که بتواند مانع از پیشروی ناتو در شرق اروپا شود. پیشروی‌های ناتو ادامه داشت تا اینکه در آوریل 2008 ناتو در نشست بخارست موضوع عضویت گرجستان و اوکراین را مطرح کرد. دولت «جورج دبلیو بوش» نیز از این موضوع حمایت کرد اما فرانسه و آلمان با نگرانی از تبعات این اقدام از سوی روسیه، مخالف آن بودند و در نهایت اعضای ناتو توافق کردند، درخواست رسمی در این باره مطرح نکنند اما تمایل خود را با این بیانیه که «این کشورها عضو ناتو میشوند» اعلام داشتند. مسکو از این خروجی راضی نبود و «الکساندر گروشکو»؛ معاون وزیر خارجه وقت روسیه در این باره گفت: «عضویت گرجستان و اوکراین در ناتو بزرگترین اشتباه استراتژیکی است که میتواند تبعاتی جدی برای امنیت اروپا و هم‌پیمانانش داشته باشد.» پس از آن پوتین نیز تأکید کرد پیوستن این دو کشور به ناتو «تهدید مستقیم» به روسیه تلقی میشود. اما اتحادیه اروپا همچنان طالب شرق بود و در مه 2008 از طرحی پرده برداشت که در آن پیوستن کشورهایی مانند اوکراین به اقتصاد اتحادیه اروپا را تسریع می‌‌بخشید. جای تعجب نداشت که رهبران روسیه این اقدام را تجاوز به مناقع کشورشان بدانند. چرا که در نگاه روس‌ها پیشروی اتحادیه اروپا به سمت شرق معنایی جز بسط ناتو نداشت. همزمان آخرین ابزار غرب برای بیرون کشیدن کی‌یف از سایه مسکو تلاش برای ترویج فرهنگ و دموکراسی غربی در اوکراین و دیگر کشورهای شوروی سابق بود و در این مسیر سازمان‌ها و اشخاص حامی غرب نیز در اوکراین فعال شدند. در این شرایط وقتی رهبران روسیه مهندسی اجتماعی غرب در اوکراین را دیدند نگرانی‌ها بابت اعمال این سیاست در روسیه افزایش یافت و همین امر سبب واکنش سخت آنها شد.
جرقه بحران
بسته سه‌گانه سیاسی غرب شامل بسط ناتو، پیشروی اتحادیه اروپا در شرق و ترویج دموکراسی، هیزم بر آتش ریخت و نخستین شعله آن زمانی بالا گرفت که در نوامبر 2013، «یانوکوویچ» توافق اقتصادی بزرگ با اتحادیه اروپا را برای پذیرش بسته 15 میلیارد دلاری روسیه کنار زد. اتفاقی که موجب تظاهرات‌های ضددولتی گسترده‌ای در اوکراین شد اما بلافاصله با جدی شدن بحران، نمایندگان غرب برای حل آن وارد کی‌یف شدند و تصمیم بر ماندن یانوکوویچ تا زمان انتخابات بعدی گرفته شد. با این حال یک روز بعد شرایط به هم ریخت و رئیس جمهوری وقت اوکراین به روسیه پناهنده شد. پس از آن از آنجا که دولت جدید کی‌یف، ضد روس و حامی غرب بود، شکی باقی نمی‌گذاشت که واشنگتن پشت این کودتا قرار داشته است. بهترین فرصت برای پوتین فراهم شده بود و 22 فوریه دستور ورود نیروهای نظامی به کریمه داده و بلافاصله الحاق آن به روسیه نیز اعلام شد. گام بعدی پوتین، اعمال فشار بر دولت جدید کی‌یف و ترغیب آنها به خروج از سایه غرب بود و در نهایت نیز روسیه با تجهیز جدایی‌طلبان روس در شرق اوکراین علاوه بر ایجاد جنگ داخلی، بهای فروش گاز طبیعی به اوکراین را نیز بسیار بالا برد.
گرچه موضع مسکو برای واشنگتن خوشایند نبود اما آنها منطق این رفتار را بخوبی درک میکردند چراکه براساس قوانین ژئوپلیتیکی، قدرت‌های بزرگ همواره بر تهدیدات بالقوه در نزدیکی قلمروشان حساس هستند. بنابراین مقامات امریکا و متحدان اروپایی‌اش درصدد برآمدند تا مسکو را بر اینکه ناتو تهدیدی برای این کشور نخواهد بود، متقاعد کنند و حتی در سال 2002 شورای ناتو- روسیه را راه‌اندازی کردند اما همچنان نگرانی‌ها بویژه درباره اوکراین و گرجستان از بین نرفت.
«جورج کنان» دیپلمات امریکایی در مصاحبه سال 1998 هم نسبت به تبعات گسترش ناتو به سمت شرق هشدار داده بود: «به نظرم روسیه بتدریج به این موضوع واکنش نشان داده و سیاست‌هایش تغییر خواهد کرد. این اشتباهی اسفبار است چراکه هیچ دلیلی برای آن نیست.» در مقابل اما بسیاری از لیبرال‌ها که اعضای کلیدی دولت کلینتون نیز جزوشان بودند بر بسط ناتو اصرار داشتند و از آنجا که تفکر لیبرال درباره مفهوم امنیت اروپایی حاکم شده بود، مخالفان واقعی نیز درباره این امر وجود نداشت. بر این اساس، طرفین با دو دستور کار متفاوت بازی را آغاز کردند: پوتین و هم پیمانانش براساس اصول واقع گرایی می‌‌اندیشیدند و غرب و هم‌پیمانانش تفکر لیبرال را در سیاست بین‌الملل پیاده میکردند و نتیجه آن شد که امریکا و هم‌پیمانانش ندانسته جرقه بحرانی بزرگ در اوکراین را روشن کردند.
راه گریز
در حالی که بسیاری از رهبران غربی تأکید بر انکار این واقعیت دارند که رفتار پوتین پاسخی بر دغدغه‌های امنیتی به شمار میرود، تعجبی نیست که بر سیاست‌های موجود و بازدارنده در برابر روسیه اصرار داشته باشند. اما نه امریکا و نه ناتو آمادگی مقابله نظامی برای دفاع از اوکراین را ندارند و در عوض بر تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه تأکید دارند. در ماه جولای، امریکا و اتحادیه اروپا سومین دور تحریم‌ها علیه دولت روسیه را در حوزه بانکی، انرژی و دفاعی اعمال و حتی تهدید به تحریم کامل اقتصادی مسکو کردند. این در حالی است این حجم تحریم‌ها تأثیر چندانی بر روسیه ندارد چراکه کشورهای اروپای غربی بویژه آلمان نگران مقابله به مثل روسیه و خسارت جدی اقتصادی اتحادیه اروپا هستند. با این حال حتی اگر امریکا بتواند آنها را به تحریم‌های سخت‌تر نیز متقاعد کند، در تصمیم پوتین تأثیری نخواهد داشت چراکه تاریخ نشان داده است کشورها برای حفاظت از منافع استراتژیک‌شان مجازات‌های به مراتب بزرگتر را نیز می‌‌پذیرند و روسیه نیز از این قانون مستثنی نیست. در این میان تنها راهکار حل بحران اوکراین، تغییر اساسی تفکر غرب درباره این کشور است. به عبارت دیگر امریکا و متحدانش باید از غربی‌سازی اوکراین دست برداشته و در عوض آن را به عنصری بی‌طرف میان ناتو و روسیه بدل کنند؛ اتفاقی که برای اتریش در جنگ سرد رخ داد. برای نیل به این هدف، واشنگتن و شرکایش باید به طور علنی عضویت اوکراین و گرجستان به ناتو را رد کنند. دیگر زمان آن است که غرب از ایجاد انقلاب نارنجی دیگر دست بکشد در غیر این صورت باید اوکراینی‌ها را به پذیرش خواست اقلیت‌های این کشور ترغیب کند. شاید برخی تغییر سیاست در قبال اوکراین را در این برهه، دیرهنگام و سیاستی مخرب برای اعتبار امریکا در جهان بدانند اما بدون شک این هزینه باید پرداخت شود تا بتوان از بروز خسارت‌های بزرگتر یک استراتژی اشتباه جلوگیری کرد. شاید بعضی‌ها نیز معتقد باشند که باید به اوکراین حق تصمیم‌گیری میان روسیه و غرب را داد اما این خطرناک‌ترین راهی است که میتوان برای سیاست خارجی اوکراین پیشنهاد کرد؛ چراکه ممکن است این تصمیم در اوج بازی ابرقدرت‌ها سرنوشت تلخی را رقم بزند.
بنابراین وقت آن است که امریکا و شرکای اروپایی‌اش در مسأله اوکراین تصمیم بگیرند. آنها میتوانند سیاست فعلی را ادامه دهند و با تشدید خشونت‌ها علیه روسیه، اوکراین را به نابودی کامل و سناریوی باخت همه طرف‌ها بکشانند و یا جهت حرکت‌شان را تغییر دهند و برای ایجاد یک اوکراین بی‌طرف تلاش کنند. کشوری که نه تنها تهدیدی برای روسیه نباشد بلکه به نقطه عطفی برای بهبود روابط با غرب بدل شود. دستاوردی که برای همه طرف‌ها برد- برد خواهد بود.
*مقاله حاضر در سال 2014 همزمان با الحاق کریمه به خاک روسیه نوشته شده اما این روزها همزمان با آغاز بحران دیگری در اوکراین، محتوای آن محل ارجاع بسیاری از رسانه‌های غربی قرار گرفته است. متن حاضر خلاصه‌ای از آن مقاله است.
منبع: Foreign Affairs
مترجم: زهره صفاری
براساس منطق حاکم بر غرب، بحران اوکراین دلیلی جز تهاجم روسیه ندارد و «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهور روسیه با الحاق کریمه درصدد احیای دوباره اتحاد جماهیر شوروی است و ممکن است بتدریج نه تنها بخش‌های دیگر اوکراین که حتی بسیاری از کشورهای اروپای شرقی را نیز بخواهد.
اما این محاسبات اشتباه است: امریکا و شرکای اروپایی‌اش، مسئولان بزرگ این بحران به شمار می‌‌روند و اساس آن از تفکر بسط ناتو به عنوان هسته اصلی استراتژی خارج کردن اوکراین از دایره حاکمیتی روسیه و ادغام آن در غرب نشأت میگیرد. همزمان پیشروی اتحادیه اروپا در شرق و حمایت غرب از جنبش‌های حامی دموکراسی در اوکراین که با انقلاب نارنجی سال 2004 آغاز شد نیز اهمیت بسیاری داشت. مخالفت رهبران روسیه با گسترش ناتو از اواسط دهه 90 تاکنون تداوم دارد و آنها به وضوح اعلام کرده‌اند که هرگز بدل شدن همسایگان مهم‌شان به سنگر غرب را تاب نخواهند آورد و در واقع الحاق کریمه نیز پس از برکناری دولت حامی روسیه از اوکراین، پاسخی بود که پوتین با نگرانی از بدل شدن این منطقه به پایگاه دریایی ناتو داده بود. اما غافلگیری نخبگان سیاسی امریکا و اروپا از وقایع تنها به دلیل اجرای نسخه نم کشیده آنها از سیاست بین‌الملل است که تطابقی با قرن 21 ندارد.
رهبران اروپا و امریکا برای تبدیل اوکراین به پایگاه خود در مرزهای روسیه دچار اشتباه شده‌اند و حالا که تبعات آن برایشان آشکار شده است، اصرار بر اجرای سیاست‌هایشان میتواند اشتباهی به مراتب بزرگتر را ایجاد کند.
مواجهه غربی
در آستانه جنگ سرد، رهبران شوروی ترجیح دادند نیروهای امریکایی در اروپا و ناتو بدون تغییر باقی بمانند؛ چهارچوبی که به نظر میرسید میتواند آلمان متحد را آرام نگه دارد. پس از آن نیز رهبران روس با بسط ناتو مخالف بوده و انتظار داشتند دیپلمات‌های غربی دغدغه آنها را درک کنند. اما دولت کلینتون کاملاً خلاف آنها می‌‌اندیشید و از اواسط دهه 90 فشارها برای گسترش ناتو را آغاز کرد. پس از آن بود که نخستین گام‌ها در جمهوری چک، مجارستان ولهستان در سال 1999برداشته شد و در سال 2004 نیز دومین گام با افزودن بلغارستان، استونی، لتونی، لیتوانی، رومانی، اسلوواکی و اسلوونی به انجام رسید. مسکو از ابتدا با این سیر مخالف بود و پس از بمباران سال 1995 ناتو علیه صرب‌های بوسنی، «بوریس یلتسین» رئیس جمهور وقت روسیه گفت: «این نخستین نشانه از بسط ناتو به مرزهای فدراسیون روسیه است... آتش این جنگ میتواند کل اروپا را شعله‌ور کند.» اما در آن زمان روسیه ضعیف‌تر از آن بود که بتواند مانع از پیشروی ناتو در شرق اروپا شود. پیشروی‌های ناتو ادامه داشت تا اینکه در آوریل 2008 ناتو در نشست بخارست موضوع عضویت گرجستان و اوکراین را مطرح کرد. دولت «جورج دبلیو بوش» نیز از این موضوع حمایت کرد اما فرانسه و آلمان با نگرانی از تبعات این اقدام از سوی روسیه، مخالف آن بودند و در نهایت اعضای ناتو توافق کردند، درخواست رسمی در این باره مطرح نکنند اما تمایل خود را با این بیانیه که «این کشورها عضو ناتو میشوند» اعلام داشتند. مسکو از این خروجی راضی نبود و «الکساندر گروشکو»؛ معاون وزیر خارجه وقت روسیه در این باره گفت: «عضویت گرجستان و اوکراین در ناتو بزرگترین اشتباه استراتژیکی است که میتواند تبعاتی جدی برای امنیت اروپا و هم‌پیمانانش داشته باشد.» پس از آن پوتین نیز تأکید کرد پیوستن این دو کشور به ناتو «تهدید مستقیم» به روسیه تلقی میشود. اما اتحادیه اروپا همچنان طالب شرق بود و در مه 2008 از طرحی پرده برداشت که در آن پیوستن کشورهایی مانند اوکراین به اقتصاد اتحادیه اروپا را تسریع می‌‌بخشید. جای تعجب نداشت که رهبران روسیه این اقدام را تجاوز به مناقع کشورشان بدانند. چرا که در نگاه روس‌ها پیشروی اتحادیه اروپا به سمت شرق معنایی جز بسط ناتو نداشت. همزمان آخرین ابزار غرب برای بیرون کشیدن کی‌یف از سایه مسکو تلاش برای ترویج فرهنگ و دموکراسی غربی در اوکراین و دیگر کشورهای شوروی سابق بود و در این مسیر سازمان‌ها و اشخاص حامی غرب نیز در اوکراین فعال شدند. در این شرایط وقتی رهبران روسیه مهندسی اجتماعی غرب در اوکراین را دیدند نگرانی‌ها بابت اعمال این سیاست در روسیه افزایش یافت و همین امر سبب واکنش سخت آنها شد.
جرقه بحران
بسته سه‌گانه سیاسی غرب شامل بسط ناتو، پیشروی اتحادیه اروپا در شرق و ترویج دموکراسی، هیزم بر آتش ریخت و نخستین شعله آن زمانی بالا گرفت که در نوامبر 2013، «یانوکوویچ» توافق اقتصادی بزرگ با اتحادیه اروپا را برای پذیرش بسته 15 میلیارد دلاری روسیه کنار زد. اتفاقی که موجب تظاهرات‌های ضددولتی گسترده‌ای در اوکراین شد اما بلافاصله با جدی شدن بحران، نمایندگان غرب برای حل آن وارد کی‌یف شدند و تصمیم بر ماندن یانوکوویچ تا زمان انتخابات بعدی گرفته شد. با این حال یک روز بعد شرایط به هم ریخت و رئیس جمهوری وقت اوکراین به روسیه پناهنده شد. پس از آن از آنجا که دولت جدید کی‌یف، ضد روس و حامی غرب بود، شکی باقی نمی‌گذاشت که واشنگتن پشت این کودتا قرار داشته است. بهترین فرصت برای پوتین فراهم شده بود و 22 فوریه دستور ورود نیروهای نظامی به کریمه داده و بلافاصله الحاق آن به روسیه نیز اعلام شد. گام بعدی پوتین، اعمال فشار بر دولت جدید کی‌یف و ترغیب آنها به خروج از سایه غرب بود و در نهایت نیز روسیه با تجهیز جدایی‌طلبان روس در شرق اوکراین علاوه بر ایجاد جنگ داخلی، بهای فروش گاز طبیعی به اوکراین را نیز بسیار بالا برد.
گرچه موضع مسکو برای واشنگتن خوشایند نبود اما آنها منطق این رفتار را بخوبی درک میکردند چراکه براساس قوانین ژئوپلیتیکی، قدرت‌های بزرگ همواره بر تهدیدات بالقوه در نزدیکی قلمروشان حساس هستند. بنابراین مقامات امریکا و متحدان اروپایی‌اش درصدد برآمدند تا مسکو را بر اینکه ناتو تهدیدی برای این کشور نخواهد بود، متقاعد کنند و حتی در سال 2002 شورای ناتو- روسیه را راه‌اندازی کردند اما همچنان نگرانی‌ها بویژه درباره اوکراین و گرجستان از بین نرفت.
«جورج کنان» دیپلمات امریکایی در مصاحبه سال 1998 هم نسبت به تبعات گسترش ناتو به سمت شرق هشدار داده بود: «به نظرم روسیه بتدریج به این موضوع واکنش نشان داده و سیاست‌هایش تغییر خواهد کرد. این اشتباهی اسفبار است چراکه هیچ دلیلی برای آن نیست.» در مقابل اما بسیاری از لیبرال‌ها که اعضای کلیدی دولت کلینتون نیز جزوشان بودند بر بسط ناتو اصرار داشتند و از آنجا که تفکر لیبرال درباره مفهوم امنیت اروپایی حاکم شده بود، مخالفان واقعی نیز درباره این امر وجود نداشت. بر این اساس، طرفین با دو دستور کار متفاوت بازی را آغاز کردند: پوتین و هم پیمانانش براساس اصول واقع گرایی می‌‌اندیشیدند و غرب و هم‌پیمانانش تفکر لیبرال را در سیاست بین‌الملل پیاده میکردند و نتیجه آن شد که امریکا و هم‌پیمانانش ندانسته جرقه بحرانی بزرگ در اوکراین را روشن کردند.
راه گریز
در حالی که بسیاری از رهبران غربی تأکید بر انکار این واقعیت دارند که رفتار پوتین پاسخی بر دغدغه‌های امنیتی به شمار میرود، تعجبی نیست که بر سیاست‌های موجود و بازدارنده در برابر روسیه اصرار داشته باشند. اما نه امریکا و نه ناتو آمادگی مقابله نظامی برای دفاع از اوکراین را ندارند و در عوض بر تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه تأکید دارند. در ماه جولای، امریکا و اتحادیه اروپا سومین دور تحریم‌ها علیه دولت روسیه را در حوزه بانکی، انرژی و دفاعی اعمال و حتی تهدید به تحریم کامل اقتصادی مسکو کردند. این در حالی است این حجم تحریم‌ها تأثیر چندانی بر روسیه ندارد چراکه کشورهای اروپای غربی بویژه آلمان نگران مقابله به مثل روسیه و خسارت جدی اقتصادی اتحادیه اروپا هستند. با این حال حتی اگر امریکا بتواند آنها را به تحریم‌های سخت‌تر نیز متقاعد کند، در تصمیم پوتین تأثیری نخواهد داشت چراکه تاریخ نشان داده است کشورها برای حفاظت از منافع استراتژیک‌شان مجازات‌های به مراتب بزرگتر را نیز می‌‌پذیرند و روسیه نیز از این قانون مستثنی نیست. در این میان تنها راهکار حل بحران اوکراین، تغییر اساسی تفکر غرب درباره این کشور است. به عبارت دیگر امریکا و متحدانش باید از غربی‌سازی اوکراین دست برداشته و در عوض آن را به عنصری بی‌طرف میان ناتو و روسیه بدل کنند؛ اتفاقی که برای اتریش در جنگ سرد رخ داد. برای نیل به این هدف، واشنگتن و شرکایش باید به طور علنی عضویت اوکراین و گرجستان به ناتو را رد کنند. دیگر زمان آن است که غرب از ایجاد انقلاب نارنجی دیگر دست بکشد در غیر این صورت باید اوکراینی‌ها را به پذیرش خواست اقلیت‌های این کشور ترغیب کند. شاید برخی تغییر سیاست در قبال اوکراین را در این برهه، دیرهنگام و سیاستی مخرب برای اعتبار امریکا در جهان بدانند اما بدون شک این هزینه باید پرداخت شود تا بتوان از بروز خسارت‌های بزرگتر یک استراتژی اشتباه جلوگیری کرد. شاید بعضی‌ها نیز معتقد باشند که باید به اوکراین حق تصمیم‌گیری میان روسیه و غرب را داد اما این خطرناک‌ترین راهی است که میتوان برای سیاست خارجی اوکراین پیشنهاد کرد؛ چراکه ممکن است این تصمیم در اوج بازی ابرقدرت‌ها سرنوشت تلخی را رقم بزند.
بنابراین وقت آن است که امریکا و شرکای اروپایی‌اش در مسأله اوکراین تصمیم بگیرند. آنها میتوانند سیاست فعلی را ادامه دهند و با تشدید خشونت‌ها علیه روسیه، اوکراین را به نابودی کامل و سناریوی باخت همه طرف‌ها بکشانند و یا جهت حرکت‌شان را تغییر دهند و برای ایجاد یک اوکراین بی‌طرف تلاش کنند. کشوری که نه تنها تهدیدی برای روسیه نباشد بلکه به نقطه عطفی برای بهبود روابط با غرب بدل شود. دستاوردی که برای همه طرف‌ها برد- برد خواهد بود.
*مقاله حاضر در سال 2014 همزمان با الحاق کریمه به خاک روسیه نوشته شده اما این روزها همزمان با آغاز بحران دیگری در اوکراین، محتوای آن محل ارجاع بسیاری از رسانه‌های غربی قرار گرفته است. متن حاضر خلاصه‌ای از آن مقاله است.
منبع: Foreign Affairs
|
|
|
|
|
|
|
نیروهای نظامی روس طی 72 ساعت جنگ را به کی یف کشاندند چرا در اوکراین مقاومت مردمی شکل نگرفت؟
عماد هلالات
پژوهشگر حوزه بین‌الملل
چهار روز از جنگ اوکراین میگذرد و روسیه تا بخش‌هایی از مناطق مرزی و نزدیکی کی‌یف پیش رفته است. با وجود اینکه ارتش اوکراین تلفات انسانی و نظامی به ارتش روسیه وارد کرده است، اما سؤال اساسی این است که در برابر حمله روس‌ها مقاومت مردمی شکل نگرفت. این درحالی است که رسانه‌های غربی و همچنین رسانه‌های دولتی اوکراین در طول هفته‌های گذشته سخن از آغاز حمله روسیه به اوکراین می‌‌گفتند، اما با وجود این مقاومت مردمی در برابر ارتش روسیه صورت نگرفت. برای پاسخ به این سؤال علت‌های مختلفی وجود دارد که عبارتند از:
1-عوامل متغیر ژئوپلیتیکی: یکی از عوامل مؤثر در هر کشور، مسأله جمعیت و ترکیب جمعیتی است که در این میان اوکراین از این مسأله مستثنی نیست. طبق سرشماری جمعیت در سال 2020،اوکراین بیش از 44 میلیون نفر جمعیت دارد که در این بین حدود 70 درصد اوکراینی، 20 درصد روس و بقیه بلاروس‌ها، مولداوی‌ها، مجارها، لهستانی‌ها، تاتارها، ارمنی‌ها و... را تشکیل میدهند. این ترکیب جمعیتی متفاوت باعث شده است که با وجود اینکه اکثر جمعیت را اوکراینی‌ها تشکیل میدهند اما این کشور دارای بافت‌های فرهنگی و هویتی متفاوت است و بخصوص روس‌ها هیچ گاه برای خود هویت اوکراینی تعریف نمی‌کنند.
در این میان اوکراینی‌ها که بیشترین ترکیب جمعیتی این کشور را تشکیل میدهند، گرایش های مختلف فکری دارند هرچند غربگرایان در میان اوکراینی‌ها وجود دارند اما گرایش‌های مختلف اوکراینی‌ها باعث شده است که دیدگاه‌های مختلفی در مورد بحران‌های این کشور و همچنین روسیه و غرب شکل بگیرد، به طوری که میتوان گفت کنش‌های اوکراینی‌ها در مقابل تقسیم‌بندی اینکه به شرق یا غرب تعلق دارند دچار گسست است و ما با اوکراینی یکپارچه روبه‌رو نیستیم. به همین دلیل با وجود موج تبلیغات رسانه ای غرب علیه روسیه، مردم اوکراین مسأله را متفاوت تحلیل میکنند و یکپارچگی برای متحد شدن در مقابل حملات روس‌ها در این کشور وجود ندارد.
2- عوامل سیاسی: از زمان استقلال اوکراین تا امروز بحران‌های سیاسی و انقلاب‌های رنگی مختلفی در این کشور به وقوع پیوست به گونه‌ای که غربگرایان در انتخابات مختلف بعد از شکست در انتخابات موجی از تجمعات مردمی و تظاهرات ضد دولتی را ترتیب می‌‌دادند که به انقلاب‌های رنگی معروف شد. در سال ۲۰۰۴، نخست‌وزیر ویکتور یانوکوویچ برنده انتخابات ریاست جمهوری اعلام شد. این نتایج اعتراض مردم را به همراه داشت، مسموم شدن ویکتور یوشچنکو رقیب اصلی یانوکوویچ در جریان مبارزات انتخاباتی هم، بر آتش شک و کینه طرفدارانش دمید و موجی از اعتراض و نافرمانی مدنی کشور را فرا گرفت. در نهایت پس از حدود سه ماه اعتراض، دادگاه عالی اوکراین انتخابات را باطل کرد و انتخابات مجدد زیر نظر موشکافانه ناظران داخلی و بین‌المللی برگزار شد. این بار یوشچنکو با اکثریت شکننده 52 درصد رئیس جمهور اوکراین شد. این اعتراضات که با استفاده از نمادهای نارنجی رنگ همراه بود به انقلاب نارنجی اوکراین معروف شد.
در ۲۲ فوریه ۲۰۱۴ بعد از پیروزی ویــکتــــور یانــوکوویچ در انتـــــخابات، اعتراضات خیابانی علیه دولت و وخیم شدن اوضاع داخلی اوکراین با رأی پارلمان اوکراین ویکتور یانوکوویچ از سمت رئیس جمهوری برکنار شد و از سوی دیگر یولیا تیموشنکو نخست‌وزیر سابق که در روز ۱۹ مهر ۱۳۹۰ برابر با ۱۱ اکتبر ۲۰۱۱ محکوم به زندان شده بود پس از تسخیر کاخ ریاست جمهوری توسط مخالفان و رأی پارلمان این کشور مبنی بر بازگشت به قانون اساسی سال ۲۰۰۴، که این طرح با ۳۲۵ رأی موافق به تصویب رسید و راه برای آزادی تیموشنکو هموار شد. همچنین پارلمان اوکراین به آزادی تیموشنکو از زندان نیز رأی مثبت داد و در مدت کوتاهی در ۲۲ فوریه یولیا تیموشنکو از زندان آزاد شد. پس از برکناری یانوکوویچ وی به روسیه گریخت و الکساندر تورچینف به عنوان رئیس جمهور موقت برگزیده شد. روسیه در پاسخ با استقلال شبه جزیره کریمه از اوکراین موافقت کرد و آن را به روسیه الحاق کرد. در سوی دیگر جنگ داخلی اوکراین آغاز و مناطق دونتسک و لوهانسک که روس تبار هستند اعلام استقلال کردند.
بی ثباتی سیاسی در کنار انقلاب‌های مختلف و دخالت مختلف قدرت‌های بزرگ در اوکراین باعث شده است که مردم این کشور خود را در میان شرق و غرب تعریف کنند و هویت واحدی برای اوکراین متصور نیستند. غربگرایان تحت حمایت امریکا و اتحادیه اروپا، اوکراین را به عنوان کانون فعالیت‌های ضد روسی قرار داده بودند که با مخالفت بخشی از مردم اوکراین همراه بود که نتیجه آن را میتوان در جنگ داخلی این کشور و ایجاد گسست بین اوکراینی‌ها مشاهده کرد، امری که باعث شد مردم اوکراین نسبت به هرگونه تحولی که میتواند حیات آنها را تهدید کند، مخالف باشند. جنگ برای اوکراینی‌ها بدترین سناریوی ممکن است و مردم اوکراین نمی‌خواهند خود را در وضعیتی قرار دهند که محل نزاع شرق و غرب باشند.
3- رئالیسم اوکراینی: اوکراین با ۶۰۳٫۵۵۰ کیلومترمربع مساحت و ۲٬۷۸۲ کیلومتر خط ساحلی چهل و چهارمین کشور بزرگ جهان و پس از روسیه دومین کشور وسیع در اروپا است. جغرافیای اوکراین به گونه‌ای است که بیشترین مرز دریایی و زمینی را قبل از تحولات سال 2104 با روسیه داشته است و اوکراین برای روسیه همواره به مثابه یک فرزند بوده است. اکثر اوکراینی‌ها فارغ از نگرش سیاسی شرقی و غربی خود، این واقعیت را پذیرفته‌اند که با وجود استقلال از شوروی، یک به هم پیوستگی هویتی، نژادی و فرهنگی با روس‌ها دارند و نمی‌توان در تحلیل اوکراین متغیر دخیل روسیه را فاکتور گرفت. به همین دلیل موقعیت جغرافیایی، پیوستگی هویتی و نژادی و گاه مذهبی، قرار گرفتن ذیل روسیه تزاری و اتحاد جماهیر شوروی سابق در طول تاریخ، باعث شده است که اوکراینی‌ها مفروض روسیه به عنوان قدرتی بزرگ در همسایگی خود را بپذیرند و با وجود داشتن چالش‌های مختلف با این کشور از مناقشات ارزی گرفته تا مسائل سیاسی و امنیتی، متغیر روسیه امری ساری و جاری در حیات اوکراینی‌ها است.
4- قدرت‌های مداخله‌گر غربی: زبیگنیو برژینسکی در کتاب خود با عنوان شطرنج بزرگ تأکید می‌‌نماید که بدون حضور اوکراین، تمام تلاش‌های مسکو برای بازسازی نفوذ خود در قلمرو سابق اتحاد جماهیر شوروی شکست خواهد خورد. ایده اصلی این کتاب این بود که امریکا تنها زمانی میتواند جایگاه خود را به عنوان تنها ابرقدرت جهانی تثبیت کند که بتواند مانع ظهور ابرقدرتی در منطقه اوراسیا شود.
رابرت گیتس در مقاله ای که درباره بحران اوکراین منتشر کرده، چنین می‌نویسد: پس از فروپاشی شوروی در سال 1991، دیک چنی که در آن زمان وزیر دفاع امریکا بود، اعتقاد داشت که باید کاری کرد فروپاشی شوروی به فروپاشی روسیه هم منتهی شود. به اعتقاد او، تنها با فروپاشی روسیه است که این کشور دیگر هیچ گاه تهدیدی برای بقیه جهان نخواهد بود.این اظهار نظرها نه تنها بر ابعاد ژئوپلیتیکی بحران اوکراین سایه می‌‌افکند، بلکه رقابت‌های بین‌المللی بر سر آن را نیز بازتاب میدهد. در واقع آنچه در این بحران حائز اهمیت است، مسائل و مشکلات داخلی اوکراین یا مبارزه ضد فساد و دیکتاتوری نیست، بلکه در اصل نزاعی بین‌المللی بر سر قدرت و نفوذ در منطقه است. اوکراینی‌ها در طول سال‌های گذشته و در اوج بی ثباتی سیاسی، این موضوع را فهم کرده‌اند که نقش قدرت‌های بزرگ در معادلات اوکراین بیش از مسائل داخلی این کشور است. امریکا و اروپایی‌ها به همراه دولت زلنسکی این موضوع را به مردم اوکراین القا کرده بودند که ما تحت حمایت ناتو و سلاح غرب هستیم و با وجود همین سلاح و اتکا می‌‌توانیم در مقابل هجمه روس‌ها ایستادگی کرد.
برای اوکراینی‌ها در طول سال‌های گذشته این موضوع تبلیغ شده است که ما متحد غرب هستیم (انقلاب‌های رنگی) نمونه‌ای از آن است، سلاح‌های پیشرفته غربی همواره به عنوان حامی در برابر هرگونه ماجراجوهایی روسیه خواهد بود. این امر باعث شده است که مسأله مقاومت در برابر حمله روسیه به سمت ارتش این کشور منحرف شود و مردم با توجه به انگاره‌هایی که در طول سال‌های گذشته و حتی در چند روز اخیر توسط خود دولت در مورد پشتیبانی ناتو و غرب صورت داده بود، باعث شد که مردم اوکراین و حتی غربگرایان به جای مقاومت در برابر حمله روسیه، مهاجرت، فرار، تسلیم، اعلام بی طرفی و... را اتخاذ کنند و خود را در این جنگ شریک نکنند. رئیس جمهور این کشور در طول روزهای گذشته بیشترین واژه‌هایی که به کار می‌‌برد، ناتو، متحدان غربی، سلاح غربی، اتخاذ تحریم‌ها علیه روسیه توسط غرب است و با وجود اینکه ایالات متحده در آغاز بحران اوکراین اعلام کرد که ما برای اوکراینی‌ها دعا میکنیم اما رئیس جمهور این کشور همچنان به ناتو و غرب اتکا کرده است و به جای ایجاد مقاومت مردمی به دنبال تحریم و سلاح‌های غربی است و تجاربی را که در طول تاریخ برای مثال در جنگ ایران در برابر عراق (مقاومت مردم خرمشهر) مقاومت مردم یمن، سوریه و... شکل گرفت، در اوکراین شاهد نیستیم.
سخن پایانی
از لحاظ تاریخی، روس‌ها به کی‌یف به مثابه خاستگاه تاریخی خود که اولین دولت روس در آن شکل گرفته است، می‌‌نگرند.
اوکراین برای قرون متمادی جزئی از خاک روسیه بوده و تاریخ هر دو کشور در هم تنیده شده است. همچنین پاره‌ای از مهم‌ترین نبردهای تاریخی در راه آزادسازی روسیه با «نبرد پولتاوا» در سال 1709 رقم خورده که در خاک اوکراین اتفاق افتاده است.
در سوی دیگر در طول سال‌های گذشته و با روی کار آمدن غربگرایان در اوکراین در این کشور موجی از شکاف بین دولت و ملت ایجاد شده است واتکای دولتمردان اوکراینی بر غرب و ناتو باعث شده است که این انگاره در ذهن مردم شکل بگیرد که برای دفاع از خاک خود، باید به سمت متغیر‌های بیرونی رفت، چون ناتو و ایالات متحده همواره در کنار ما هستند و از ما دفاع خواهند کرد.
پژوهشگر حوزه بین‌الملل
چهار روز از جنگ اوکراین میگذرد و روسیه تا بخش‌هایی از مناطق مرزی و نزدیکی کی‌یف پیش رفته است. با وجود اینکه ارتش اوکراین تلفات انسانی و نظامی به ارتش روسیه وارد کرده است، اما سؤال اساسی این است که در برابر حمله روس‌ها مقاومت مردمی شکل نگرفت. این درحالی است که رسانه‌های غربی و همچنین رسانه‌های دولتی اوکراین در طول هفته‌های گذشته سخن از آغاز حمله روسیه به اوکراین می‌‌گفتند، اما با وجود این مقاومت مردمی در برابر ارتش روسیه صورت نگرفت. برای پاسخ به این سؤال علت‌های مختلفی وجود دارد که عبارتند از:
1-عوامل متغیر ژئوپلیتیکی: یکی از عوامل مؤثر در هر کشور، مسأله جمعیت و ترکیب جمعیتی است که در این میان اوکراین از این مسأله مستثنی نیست. طبق سرشماری جمعیت در سال 2020،اوکراین بیش از 44 میلیون نفر جمعیت دارد که در این بین حدود 70 درصد اوکراینی، 20 درصد روس و بقیه بلاروس‌ها، مولداوی‌ها، مجارها، لهستانی‌ها، تاتارها، ارمنی‌ها و... را تشکیل میدهند. این ترکیب جمعیتی متفاوت باعث شده است که با وجود اینکه اکثر جمعیت را اوکراینی‌ها تشکیل میدهند اما این کشور دارای بافت‌های فرهنگی و هویتی متفاوت است و بخصوص روس‌ها هیچ گاه برای خود هویت اوکراینی تعریف نمی‌کنند.
در این میان اوکراینی‌ها که بیشترین ترکیب جمعیتی این کشور را تشکیل میدهند، گرایش های مختلف فکری دارند هرچند غربگرایان در میان اوکراینی‌ها وجود دارند اما گرایش‌های مختلف اوکراینی‌ها باعث شده است که دیدگاه‌های مختلفی در مورد بحران‌های این کشور و همچنین روسیه و غرب شکل بگیرد، به طوری که میتوان گفت کنش‌های اوکراینی‌ها در مقابل تقسیم‌بندی اینکه به شرق یا غرب تعلق دارند دچار گسست است و ما با اوکراینی یکپارچه روبه‌رو نیستیم. به همین دلیل با وجود موج تبلیغات رسانه ای غرب علیه روسیه، مردم اوکراین مسأله را متفاوت تحلیل میکنند و یکپارچگی برای متحد شدن در مقابل حملات روس‌ها در این کشور وجود ندارد.
2- عوامل سیاسی: از زمان استقلال اوکراین تا امروز بحران‌های سیاسی و انقلاب‌های رنگی مختلفی در این کشور به وقوع پیوست به گونه‌ای که غربگرایان در انتخابات مختلف بعد از شکست در انتخابات موجی از تجمعات مردمی و تظاهرات ضد دولتی را ترتیب می‌‌دادند که به انقلاب‌های رنگی معروف شد. در سال ۲۰۰۴، نخست‌وزیر ویکتور یانوکوویچ برنده انتخابات ریاست جمهوری اعلام شد. این نتایج اعتراض مردم را به همراه داشت، مسموم شدن ویکتور یوشچنکو رقیب اصلی یانوکوویچ در جریان مبارزات انتخاباتی هم، بر آتش شک و کینه طرفدارانش دمید و موجی از اعتراض و نافرمانی مدنی کشور را فرا گرفت. در نهایت پس از حدود سه ماه اعتراض، دادگاه عالی اوکراین انتخابات را باطل کرد و انتخابات مجدد زیر نظر موشکافانه ناظران داخلی و بین‌المللی برگزار شد. این بار یوشچنکو با اکثریت شکننده 52 درصد رئیس جمهور اوکراین شد. این اعتراضات که با استفاده از نمادهای نارنجی رنگ همراه بود به انقلاب نارنجی اوکراین معروف شد.
در ۲۲ فوریه ۲۰۱۴ بعد از پیروزی ویــکتــــور یانــوکوویچ در انتـــــخابات، اعتراضات خیابانی علیه دولت و وخیم شدن اوضاع داخلی اوکراین با رأی پارلمان اوکراین ویکتور یانوکوویچ از سمت رئیس جمهوری برکنار شد و از سوی دیگر یولیا تیموشنکو نخست‌وزیر سابق که در روز ۱۹ مهر ۱۳۹۰ برابر با ۱۱ اکتبر ۲۰۱۱ محکوم به زندان شده بود پس از تسخیر کاخ ریاست جمهوری توسط مخالفان و رأی پارلمان این کشور مبنی بر بازگشت به قانون اساسی سال ۲۰۰۴، که این طرح با ۳۲۵ رأی موافق به تصویب رسید و راه برای آزادی تیموشنکو هموار شد. همچنین پارلمان اوکراین به آزادی تیموشنکو از زندان نیز رأی مثبت داد و در مدت کوتاهی در ۲۲ فوریه یولیا تیموشنکو از زندان آزاد شد. پس از برکناری یانوکوویچ وی به روسیه گریخت و الکساندر تورچینف به عنوان رئیس جمهور موقت برگزیده شد. روسیه در پاسخ با استقلال شبه جزیره کریمه از اوکراین موافقت کرد و آن را به روسیه الحاق کرد. در سوی دیگر جنگ داخلی اوکراین آغاز و مناطق دونتسک و لوهانسک که روس تبار هستند اعلام استقلال کردند.
بی ثباتی سیاسی در کنار انقلاب‌های مختلف و دخالت مختلف قدرت‌های بزرگ در اوکراین باعث شده است که مردم این کشور خود را در میان شرق و غرب تعریف کنند و هویت واحدی برای اوکراین متصور نیستند. غربگرایان تحت حمایت امریکا و اتحادیه اروپا، اوکراین را به عنوان کانون فعالیت‌های ضد روسی قرار داده بودند که با مخالفت بخشی از مردم اوکراین همراه بود که نتیجه آن را میتوان در جنگ داخلی این کشور و ایجاد گسست بین اوکراینی‌ها مشاهده کرد، امری که باعث شد مردم اوکراین نسبت به هرگونه تحولی که میتواند حیات آنها را تهدید کند، مخالف باشند. جنگ برای اوکراینی‌ها بدترین سناریوی ممکن است و مردم اوکراین نمی‌خواهند خود را در وضعیتی قرار دهند که محل نزاع شرق و غرب باشند.
3- رئالیسم اوکراینی: اوکراین با ۶۰۳٫۵۵۰ کیلومترمربع مساحت و ۲٬۷۸۲ کیلومتر خط ساحلی چهل و چهارمین کشور بزرگ جهان و پس از روسیه دومین کشور وسیع در اروپا است. جغرافیای اوکراین به گونه‌ای است که بیشترین مرز دریایی و زمینی را قبل از تحولات سال 2104 با روسیه داشته است و اوکراین برای روسیه همواره به مثابه یک فرزند بوده است. اکثر اوکراینی‌ها فارغ از نگرش سیاسی شرقی و غربی خود، این واقعیت را پذیرفته‌اند که با وجود استقلال از شوروی، یک به هم پیوستگی هویتی، نژادی و فرهنگی با روس‌ها دارند و نمی‌توان در تحلیل اوکراین متغیر دخیل روسیه را فاکتور گرفت. به همین دلیل موقعیت جغرافیایی، پیوستگی هویتی و نژادی و گاه مذهبی، قرار گرفتن ذیل روسیه تزاری و اتحاد جماهیر شوروی سابق در طول تاریخ، باعث شده است که اوکراینی‌ها مفروض روسیه به عنوان قدرتی بزرگ در همسایگی خود را بپذیرند و با وجود داشتن چالش‌های مختلف با این کشور از مناقشات ارزی گرفته تا مسائل سیاسی و امنیتی، متغیر روسیه امری ساری و جاری در حیات اوکراینی‌ها است.
4- قدرت‌های مداخله‌گر غربی: زبیگنیو برژینسکی در کتاب خود با عنوان شطرنج بزرگ تأکید می‌‌نماید که بدون حضور اوکراین، تمام تلاش‌های مسکو برای بازسازی نفوذ خود در قلمرو سابق اتحاد جماهیر شوروی شکست خواهد خورد. ایده اصلی این کتاب این بود که امریکا تنها زمانی میتواند جایگاه خود را به عنوان تنها ابرقدرت جهانی تثبیت کند که بتواند مانع ظهور ابرقدرتی در منطقه اوراسیا شود.
رابرت گیتس در مقاله ای که درباره بحران اوکراین منتشر کرده، چنین می‌نویسد: پس از فروپاشی شوروی در سال 1991، دیک چنی که در آن زمان وزیر دفاع امریکا بود، اعتقاد داشت که باید کاری کرد فروپاشی شوروی به فروپاشی روسیه هم منتهی شود. به اعتقاد او، تنها با فروپاشی روسیه است که این کشور دیگر هیچ گاه تهدیدی برای بقیه جهان نخواهد بود.این اظهار نظرها نه تنها بر ابعاد ژئوپلیتیکی بحران اوکراین سایه می‌‌افکند، بلکه رقابت‌های بین‌المللی بر سر آن را نیز بازتاب میدهد. در واقع آنچه در این بحران حائز اهمیت است، مسائل و مشکلات داخلی اوکراین یا مبارزه ضد فساد و دیکتاتوری نیست، بلکه در اصل نزاعی بین‌المللی بر سر قدرت و نفوذ در منطقه است. اوکراینی‌ها در طول سال‌های گذشته و در اوج بی ثباتی سیاسی، این موضوع را فهم کرده‌اند که نقش قدرت‌های بزرگ در معادلات اوکراین بیش از مسائل داخلی این کشور است. امریکا و اروپایی‌ها به همراه دولت زلنسکی این موضوع را به مردم اوکراین القا کرده بودند که ما تحت حمایت ناتو و سلاح غرب هستیم و با وجود همین سلاح و اتکا می‌‌توانیم در مقابل هجمه روس‌ها ایستادگی کرد.
برای اوکراینی‌ها در طول سال‌های گذشته این موضوع تبلیغ شده است که ما متحد غرب هستیم (انقلاب‌های رنگی) نمونه‌ای از آن است، سلاح‌های پیشرفته غربی همواره به عنوان حامی در برابر هرگونه ماجراجوهایی روسیه خواهد بود. این امر باعث شده است که مسأله مقاومت در برابر حمله روسیه به سمت ارتش این کشور منحرف شود و مردم با توجه به انگاره‌هایی که در طول سال‌های گذشته و حتی در چند روز اخیر توسط خود دولت در مورد پشتیبانی ناتو و غرب صورت داده بود، باعث شد که مردم اوکراین و حتی غربگرایان به جای مقاومت در برابر حمله روسیه، مهاجرت، فرار، تسلیم، اعلام بی طرفی و... را اتخاذ کنند و خود را در این جنگ شریک نکنند. رئیس جمهور این کشور در طول روزهای گذشته بیشترین واژه‌هایی که به کار می‌‌برد، ناتو، متحدان غربی، سلاح غربی، اتخاذ تحریم‌ها علیه روسیه توسط غرب است و با وجود اینکه ایالات متحده در آغاز بحران اوکراین اعلام کرد که ما برای اوکراینی‌ها دعا میکنیم اما رئیس جمهور این کشور همچنان به ناتو و غرب اتکا کرده است و به جای ایجاد مقاومت مردمی به دنبال تحریم و سلاح‌های غربی است و تجاربی را که در طول تاریخ برای مثال در جنگ ایران در برابر عراق (مقاومت مردم خرمشهر) مقاومت مردم یمن، سوریه و... شکل گرفت، در اوکراین شاهد نیستیم.
سخن پایانی
از لحاظ تاریخی، روس‌ها به کی‌یف به مثابه خاستگاه تاریخی خود که اولین دولت روس در آن شکل گرفته است، می‌‌نگرند.
اوکراین برای قرون متمادی جزئی از خاک روسیه بوده و تاریخ هر دو کشور در هم تنیده شده است. همچنین پاره‌ای از مهم‌ترین نبردهای تاریخی در راه آزادسازی روسیه با «نبرد پولتاوا» در سال 1709 رقم خورده که در خاک اوکراین اتفاق افتاده است.
در سوی دیگر در طول سال‌های گذشته و با روی کار آمدن غربگرایان در اوکراین در این کشور موجی از شکاف بین دولت و ملت ایجاد شده است واتکای دولتمردان اوکراینی بر غرب و ناتو باعث شده است که این انگاره در ذهن مردم شکل بگیرد که برای دفاع از خاک خود، باید به سمت متغیر‌های بیرونی رفت، چون ناتو و ایالات متحده همواره در کنار ما هستند و از ما دفاع خواهند کرد.
|
|
|
|
|
|
|
ریشه بحران اوکراین در جنگ جهانی دوم روسیه چگونه رقیب چالش برانگیز امریکا شد؟
بحران اوکراین یک مسأله ناگهانی نیست که در طول چند ماه یا چند سال به وجود آمده باشد. برخی تحلیلگران معتقدند که ریشه اتفاقات کنونی اوکراین را باید در طول چند دهه بویژه از مقطع پس از جنگ جهانی دوم به این سو جست‌و‌جو کرد. تحلیل رفتار امروز روسیه بدون در نظر گرفتن سابقه تاریخی آن در نسبت با سایر کشورهای جهان بویژه کشورهای دخیل در تحولات جهان در مقطع پس از جنگ جهانی دوم چندان دقیق نخواهد بود. پس از جنگ جهانی دوم، ایالات متحده دو کشور آلمان و ژاپن را به متحدان پایدار و صلح‌آمیز خود بدل ساخت. در مقابل، واشنگتن پس از جنگ سرد سیاست‌هایی را در پیش گرفت که در نهایت به تبدیل روسیه به یک رقیب سرسخت و پایدار کمک کرد و این موضوع در تقابل اخیر روسیه و اوکراین به اوج خود رسید. فارین پالیسی در یکی از تحلیل‌های اخیر خود به این موضوع پرداخته و با توجه به بحران اخیر اوکراین، سعی کرده به این سؤال پاسخ دهد که چگونه سیاست‌های امریکا پس از جنگ جهانی دوم، روسیه را به رقیبی سرسخت تبدیل کرد. مایکل هیرش تحلیلگر این رسانه، معتقد است که بین روسیه و دو کشور آلمان و ژاپن تفاوت‌های عمیقی وجود دارد. در پایان جنگ جهانی دوم رؤسای جمهور ایالات متحده، فرانکلین روزولت و هری ترومن سیاست تسلیم و اشغال بی‌قید و شرط را در پیش گرفتند و نظامی‌ها را در آلمان و ژاپن کاملاً از بین برده و نوعی تغییر از بالا به پایین در هر دو کشور ترتیب دادند و البته اشتباه‌های زیادی را هم در این باره مرتکب شدند. پس از پایان جنگ سرد، هیچ گونه اشغال فیزیکی اتحاد جماهیر شوروی سابق، توسط نظامیان امریکایی یا غربی صورت نگرفت. در عوض آنچه صورت گرفت، نوعی اشغال روانی بود بر مبنای این ایده پرزرق و برق که «پایان تاریخ» نزدیک است و سرمایه‌داری دموکراتیک تنها راه رو به جلو است. غرب تصور میکرد که دیگر پیروز شده و هیچ چیز جلودارش نیست. از دید هیرش، واشنگتن در دو حوزه اقتصادی و سیاسی، مجموعه‌ای از سیاست‌ها را دنبال کرد که بی‌اعتمادی عمیقی را در میان طبقه حاکم روسیه ایجاد کرد و این امر، زمینه را برای به قدرت رسیدن پوتین و برجسته شدن آرمان‌های او درباره احیای روسیه فراهم کرد. در حوزه اقتصادی، مقامات ایالات متحده نتوانستند تشخیص دهند که حکومت کمونیستی سابق که فاقد حاکمیت قانون و نهادهای جدید بود، ظرفیت تبدیل سریع به سرمایه‌داری دموکراتیک را ندارد. در نتیجه مشاوران بازار آزاد در مؤسسه توسعه بین‌المللی هاروارد و همچنین صندوق بین‌المللی پول برای خصوصی‌سازی سریع نظام تولید کمونیستی سابق (چیزی که آن را شوک‌درمانی می‌نامیدند) تحت فشار قرار گرفتند. اما خصوصی‌سازی بسرعت به چیزی تبدیل شد که روس‌ها با طنزی تلخ آن را «غصب» (prikhvatizatsiya) می‌نامیدند. تصرف ناعادلانه شرکت‌های دولتی سابق که به الیگارشی تبدیل شدند. نتیجه این شوک درمانی فرار عظیم سرمایه از روسیه بود و این کشور را دچار رکود اقتصادی طولانی مدت کرد. جوزف استیگلیتز، اقتصاددان ارشد سابق بانک جهانی معتقد است که صندوق بین‌المللی پول و خزانه‌داری ایالات متحده به زیرساخت‌های نهادی لازم برای اقتصاد بازار توجهی نداشتند و با هدایت جریان سرمایه در داخل و خارج روسیه زمینه را برای چپاول الیگارشی‌ها فراهم کردند. جای تعجبی هم ندارد که پوتین ابتدا با مبارزه علیه سلطه الیگارشی‌ها به قدرت رسید. در عرصه سیاسی نیز غرور و بلندپروازی‌های ایالات متحده سبب شد تا از واقعیت‌ها به دور باشد. با آغاز فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، رسانه‌های امریکایی چنان ژست پیروزمندانه‌ای به خود گرفتند که حتی احتیاط رئیس جمهور وقت یعنی جورج هربرت دبلیو بوش و دولت او را در ارتباط با از بین بردن سریع اتحاد جماهیر شوروی سابق مسخره کردند. پس از او در زمان رؤسای جمهور بعدی ایالات متحده یعنی بیل کلینتون، جورج دبلیو بوش و باراک اوباما، واشنگتن بلندپروازانه مسیر خود را در راستای گسترش تهاجمی ناتو تغییر داد و به همه کشورهای بلوک شوروی سابق برای اخذ پذیرش این امر فشار آورد. ابتدا لهستان، مجارستان و جمهوری چک و پس از آن کشورهای حوزه بالتیک یعنی استونی، لتونی و لیتوانی و همچنین بلغارستان، رومانی، اسلواکی و اسلوونی در معرض این فشار بودند. ناتو در نشست بخارست در سال 2008 فراتر رفت و متعهد شد که اوکراین و گرجستان در نهایت برای پیوستن به این ائتلاف دعوت خواهند شد. جورج دبلیو بوش می‌خواست فوراً به هر دو کشور برنامه‌های اقدام عضویت را به مثابه اولین گام برای ورود به ناتو پیشنهاد دهد، اما آلمان و فرانسه در مورد دشمنی با روسیه احتیاط بیشتری به خرج دادند. در همان زمان، واشنگتن همچنین به طور آشکار شروع به مداخله در سیاست اوکراین کرد و افشای مکالمه‌ای جنجال برانگیز در سال 2014 از ویکتوریا نولند، دستیار وزیر امور خارجه وقت ایالات متحده تأییدی بر این موضوع است. بنابراین ایالات متحده پس از جنگ جهانی دوم درگیر سیاست‌هایی برای ایجاد یک حکومت غربی در اوکراین بوده و روسیه مجهز به سلاح هسته‌ای را به‌عنوان یک قدرت نادیده گرفته است. چنین نگرش‌هایی غرور آسیب دیده کرملین را تشدید کرد و پس از مدتی، پوتین شروع به بازپس‌گیری قلمروهای متفرق شوروی سابق کرد و به اوکراین نیز توجه جدی نشان داد. تسلط بر دونباس و به رسمیت شناختن لوهانسک و دونتسک، منطقه تحت سلطه روسیه توسط پوتین در هفته گذشته را نیز میتوان در این راستا تحلیل کرد. مواجهه با اقدامات پوتین همچنان برای غرب موضوعی چالش برانگیز است و در این میان، پرداختن به این موضوع که چرا کشمکش ایالات متحده با روسیه به گونه‌ای متضاد با دو کشور ذکر شده پیش رفت، اهمیت پیدا میکند. پوتین در حقیقت بازنمود خشمی ملی گرایانه است که غرب مسبب آن بوده است. او به‌دنبال یادآوری پایان جنگ سرد است، جنگی که هم او و هم نخبگان روسیه آن را ناعادلانه می‌دانند. گوتام، دیپلمات ارشد سابق هند، معتقد است که جهان در طول 30 سال می‌خواست روسیه را نادیده بگیرد و غرب می‌خواست منافع خود را بدون توجه به جایگاه روسیه و در نظر گرفتن حتی کمترین جایگاهی به‌عنوان یک رقیب استراتژیک برای پوتین پیش ببرد، او در تمام این مدت به این موضوع توجه داشته و به فکر روسیه بوده است. شاید این نادیده گرفتن را بتوان عامل دیگری در تقویت این خشم ملی گرایانه به حساب آورد که غرب قائل نشده است. شاید بزرگترین تفاوت میان روسیه با دو کشور آلمان و ژاپن این بود که دو کشور مذکور، از جنگ کاملاً ویران شده بودند و بنابراین تغییرات عمیق اجتماعی را بیشتر پذیرفتند. اما سیاست‌های مرتبط با بازسازی اروپا توانست برای آنها در بلندمدت حسن نیت ایجاد کند. همچنین برخلاف شیوه مواجهه امریکا با روسیه که ابتنا بر غرور و بلندپروازی داشت، شیوه مواجهه آن با دو کشور آلمان و ژاپن کمتر دارای چنین خصیصه‌ای بود و احتمالاً به همین خاطر هم به ظهور رهبران دوستدار ایالات متحده مانند کنراد آدناور انجامید. پیدا کردن ریشه‌های بحران اوکراین در جنگ جهانی دوم از این جهت حائز اهمیت است که در آن زمان، رهبران ایالات متحده سعی داشتند از تکرار اشتباه های پس از جنگ جهانی اول جلوگیری کنند، زیرا بر آن بودند که جنگ جهانی دوم مستقیماً از این اشتباه ها سرچشمه گرفته است. اما سؤال پیش رو این است که آیا در حال حاضر بایدن و دیگر رهبران غربی میتوانند راهی منطقی برای پایان دادن به آخرین جنگی که از جنگ قبلی نشأت گرفته است و خود در آن دخیل بوده‌اند، پیدا کنند؟
|
|
|
|
|
|
|
در جریان درگیری در حاشیه شهر مشهد اتفاق افتاد شهادت افسر یگان ویژه توسط اراذل مسلح
گروه حوادث:ستوان دوم «احسان پای‌خسته»، افسر یگان ویژه استان خراسان‌رضوی، که جمعه گذشته در جریان درگیری با ۲ شرور در حاشیه شهر مشهد با ضربه چاقو زخمی شده بود، صبح دیروز به شهادت رسید.
سردار تقوی، فرمانده انتظامی خراسان رضوی در این باره گفت: افسر وظیفه‌شناس یگان ویژه خراسان رضوی ظهر روز جمعه گذشته در جمعه بازار حاشیه شهر مشهد، هنگام انجام وظیفه از سوی یک شرور موتور سوار و به ضرب چاقوی این فرد مجروح و به بیمارستان منتقل شده بود، اما بامداد یکشنبه هشتم اسفند در بیمارستان شهید هاشمی‌نژاد مشهد به فیض شهادت نایل آمد.
به گفته شاهدن ماجرا افسر پلیس به فردی که اطراف خودروهای پارک شده در محل بازار پرسه می‌زد مشکوک شده و برای بررسی موضوع به سمت این فرد میرود، اما متهم به محض دیدن مأمور با بیرون کشیدن چاقو به وی حمله میکند و با چاقو ضرباتی به ران پای مأمور نیروی انتظامی می‌زند.
پس از این حادثه افسر پلیس که فرصت هیچ گونه عکس العملی را پیدا نکرده روی زمین می‌افتد و متهم سوار بر موتور همدستش از صحنه متواری میشود.
با حضور شهروندان در محل و اعلام حادثه به پلیس ۱۱۰ و اورژانس پزشکی، تکنیسین‌های اورژانس در محل حاضر میشوند و پیکر غرق به خون این مأمور که در حالت نیمه بیهوشی بوده را به بیمارستان شهید هاشمی نژاد مشهد منتقل میکنند.
سرهنگ حسین دهقانپور، رئیس پلیس مشهد گفت: پس از این حادثه و اعلام موضوع به پلیس رسیدگی این پرونده به‌صورت ویژه در دستور کار قرار گرفت و یکی از سرنخ‌های مهم برای رسیدن به متهم فراری، شناسایی مالک موتورسیکلت بود. با انجام هماهنگی‌های قضایی، راکب موتورسیکلت که در فرار متهم نقش داشته است، در مشهد دستگیر شد.
رئیس پلیس مشهد با اعلام اینکه با سرنخ‌های موجود بزودی متهم دستگیر و به‌صورت قاطع با او برخورد خواهد شد، بیان کرد: اجازه هیچ گونه شرارت و اوباشگری را در مشهد به متهمان نمی‌دهیم و برابر با تکالیف قانونی مان که ایجاد نظم و امنیت در کلانشهر مشهد است، قاطعانه مقابل متهمان می‌ایستیم.
سردار تقوی، فرمانده انتظامی خراسان رضوی در این باره گفت: افسر وظیفه‌شناس یگان ویژه خراسان رضوی ظهر روز جمعه گذشته در جمعه بازار حاشیه شهر مشهد، هنگام انجام وظیفه از سوی یک شرور موتور سوار و به ضرب چاقوی این فرد مجروح و به بیمارستان منتقل شده بود، اما بامداد یکشنبه هشتم اسفند در بیمارستان شهید هاشمی‌نژاد مشهد به فیض شهادت نایل آمد.
به گفته شاهدن ماجرا افسر پلیس به فردی که اطراف خودروهای پارک شده در محل بازار پرسه می‌زد مشکوک شده و برای بررسی موضوع به سمت این فرد میرود، اما متهم به محض دیدن مأمور با بیرون کشیدن چاقو به وی حمله میکند و با چاقو ضرباتی به ران پای مأمور نیروی انتظامی می‌زند.
پس از این حادثه افسر پلیس که فرصت هیچ گونه عکس العملی را پیدا نکرده روی زمین می‌افتد و متهم سوار بر موتور همدستش از صحنه متواری میشود.
با حضور شهروندان در محل و اعلام حادثه به پلیس ۱۱۰ و اورژانس پزشکی، تکنیسین‌های اورژانس در محل حاضر میشوند و پیکر غرق به خون این مأمور که در حالت نیمه بیهوشی بوده را به بیمارستان شهید هاشمی نژاد مشهد منتقل میکنند.
سرهنگ حسین دهقانپور، رئیس پلیس مشهد گفت: پس از این حادثه و اعلام موضوع به پلیس رسیدگی این پرونده به‌صورت ویژه در دستور کار قرار گرفت و یکی از سرنخ‌های مهم برای رسیدن به متهم فراری، شناسایی مالک موتورسیکلت بود. با انجام هماهنگی‌های قضایی، راکب موتورسیکلت که در فرار متهم نقش داشته است، در مشهد دستگیر شد.
رئیس پلیس مشهد با اعلام اینکه با سرنخ‌های موجود بزودی متهم دستگیر و به‌صورت قاطع با او برخورد خواهد شد، بیان کرد: اجازه هیچ گونه شرارت و اوباشگری را در مشهد به متهمان نمی‌دهیم و برابر با تکالیف قانونی مان که ایجاد نظم و امنیت در کلانشهر مشهد است، قاطعانه مقابل متهمان می‌ایستیم.
|
|
|
|
|
|
|
استاندار خوزستان در گفتوگو با «ایران» از حذف تدریجی 10 کیلومتر از خاکریز 100 کیلومتری اروندرود خبر داد ساحل اروند در دسترس مردم
زهره افشار
خبرنگار
خاکریز اروند رود که در دوران دفاع مقدس نقش مهمی در جلوگیری از ورود متجاوزان به خاک ایران و محافظت از رزمندگان ایرانی داشت، اکنون و پس از گذشت سال‌ها، به مانعی برای دسترسی مردم محلی به ساحل اروند تبدیل شده است.
به گفته مسئولان، دژخاکی حاشیه اروندرود بعد از گذشت ۳۳سال از اتمام جنگ تحمیلی و وضعیت سفید امنیتی، سایه جنگ و حمله دشمن را در ذهن مردم منطقه تداعی میکند لذا برچیدن آن با این وسعت موجب رشد و شکوفایی اقتصادی و رونق گردشگری در منطقه میشود.اروند رود در سال‌های دفاع مقدس به‌عنوان بزرگترین رود مرزی ایران نقش بزرگی در جنگ تحمیلی داشت و در آن سال‌ها با ساخت یک خاکریز در کنار آن به دژ مستحکم برای دفاع از کشور تبدیل شده بود.
هر چند در سال‌های دفاع مقدس وجود این خاکریز به دلایل امنیتی ضروری بود ولی به نظر می‌رسد در شرایط کنونی ، این خاکریز دیگر از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و اقتصادی قابل توجیه نیست.وجود این خاکریز‌ها نه تنها موجب محروم شدن مردم این شهرها و گردشگرانی شده که به خوزستان سفر میکنند بلکه عامل بازدارنده‌ای در سرمایه‌گذاری در منطقه شده و با وجود امنیت کامل منطقه، شاید این ذهنیت را که شرایط امنیتی منطقه هنوز به وضعیت مطلوب و ایمن بازنگشته است در ذهن برخی تداعی کند.
از سوی دیگر این خاکریز‌ها مانع توسعه گمرک و بندر‌های ساحل اروند رود میشود و این مسأله بر اقتصاد شهرهای ساحلی اروند رود تأثیر منفی دارد، اما با برداشته شدن این خاکریز‌ها مانع بزرگ توسعه بندر و گمرک در نوار مرزی اروند رود نیز برطرف میشود.صنعت گردشگری منطقه نیز با ایجاد زیرساخت‌های لازم میتواند جان دوباره‌ای بگیرد.
«اروندرود» که از پیوستن دجله و فرات جان گرفته، به لحاظ دبی آب بزرگترین رودخانه مرزی ایران است که قابلیت کشتیرانی هم دارد. این رود در مسیر خود از شهرهای خرمشهر و آبادان میگذرد و به‌دلیل دسترسی این رود به آب های آزاد نقش بی‌بدیلی میتواند در توسعه اقتصادی منطقه داشته باشد.
هر چند سال‌هاست مردم خوزستان بویژه شهرهای آبادان و خرمشهر از دولت‌هایی که بر سر کار بودند آزادسازی ساحل اروند رود را مطالبه میکردند و وعده‌هایی هم به آنها داده شده بود اما هیچ گاه تحقق نیافته بود، اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم، این بار نیز دولت این خواسته مردمی را هم برآورده کرد و آزادسازی دسترسی به ساحل اروند رود را با برداشتن بخش‌هایی از خاکریز واقع در جزیره مینو آغاز کرد.
وجود ۲خور بسیار زیبا و منحصر به فرد با جاذبه‌های فراوان گردشگری، از جمله جزر و مد، آبشارهای گِلی طبیعی و زیستگاه ۱۶۷ گونه از پرندگان مهاجر را شایسته توجه ویژه ملی دانست و اظهار داشت: برنامه‌ریزی برای جذب گردشگر بویژه از کشورهای همسایه در راستای ارز‌آوری و ایجاد اشتغال در شهرستان‌های آبادان و خرمشهر ضروری است.رودخانه بهمنشیر از جاذبه‌های جزیره آبادان و منطقه است و از آنجا که این رودخانه از وسط شهر آبادان عبور میکند و به خلیج فارس می‌ریزد لذا ایجاد بستر مناسب برای جذب گردشگر از سراسر کشور و کشورهای همسایه ایجاد فرصت‌های شغلی و رونق اقتصادی را به‌دنبال خواهد داشت.
«صادق خلیلیان» استاندار خوزستان در گفتوگو با «ایران» از شروع برداشتن خاکریز اروند خبر داد و افزود: با توجه به شرایطی که شهرهای خرمشهر و آبادان در طول جنگ تحمیلی داشتند، خاکریز طویلی برای بحث امنیتی در کنار اروند ایجاد شده بود.
هدف از ایجاد این خاکریز که طول آن حدود 90 تا 100 کیلومتر میشود جلوگیری از ورود افراد از آن سوی مرز بود. در واقع به نوعی محافظی برای مقابله با ورود افراد از کشور همسایه به شمار میرفت که البته شرایط جنگی این گونه اقتضا میکرد. این خاکریز عملاً اجازه دسترسی مردم شهرهای آبادان و خرمشهر را به رودخانه اروند نمی‌دهد و با پایان یافتن جنگ، مردم درخواست داشتند که دسترسی آنها به محدوده اروند امکان پذیر شود و آنها اجازه رفتن به ساحل اروند در محدوده شهرهایشان را داشته باشند.وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه اروند برای مردم خرمشهر و آبادان یک نماد است و زندگی آنها به نوعی با آن گره خورده، در بازدید وزیر کشور از جزیره مینو این موضوع مورد بررسی قرار گرفت و با مباحث مطرح شده در این جلسه و نظر مثبت ایشان قرار شد آزادسازی ساحل اروند به مرور انجام شود.
وی در پاسخ به این پرسش که روند کار در خصوص برداشتن خاکریز از سواحل اروند چگونه خواهد بود، توضیح داد: براساس هماهنگی که انجام شد مقرر شد هر بار 300 متر از خاکریز برداشته شود که آزادسازی نخستین 300 متر از خاکریز طویل اروند از جزیره «مینو» کلید خورده و در حال حاضر با برداشتن خاکریز در این ناحیه مرحله ساماندهی، زیبا‌سازی و تکمیل روشنایی و نورپردازی در جریان است که بزودی مردم میتوانند از زیبایی‌های طبیعی اروند استفاده و خاطرات سال‌های گذشته با اروند را بار دیگر زنده کنند.استاندار خوزستان این را هم افزود:با در نظر گرفتن این موضوع که خاکریز اروند یک دفاع امنیتی به شمار میرود ، میتواند از ورود غیر قانونی اسلحه و در مجموع قاچاق جلوگیری کند تا نیازی به برداشتن کل خاکریز وجود نداشته باشد.
وی تصریح کرد: اولویت برداشتن خاکریز اروند در محدوده شهرهای خرمشهر و آبادان است تا مردم ساکن در این شهرها و گردشگرانی که به این شهرها سفر میکنند بتوانند از زیبایی‌های خدادادی اروند هم بهره ببرند.
وی در پاسخ به این پرسش که در نهایت چه میزان از خاکریز 100 کیلومتری اروند برداشته می شود و با آزادسازی ساحل در اختیار مردم قرار میگیرد، تصریح کرد: انتظار میرود به مرور حدود 9 تا 10 کیلومتر از طول این خاکریز کاسته و با آزادسازی در اختیار شهرداری‌های این دو شهر و منطقه آزاد اروند قرار بگیرد.
خبرنگار
خاکریز اروند رود که در دوران دفاع مقدس نقش مهمی در جلوگیری از ورود متجاوزان به خاک ایران و محافظت از رزمندگان ایرانی داشت، اکنون و پس از گذشت سال‌ها، به مانعی برای دسترسی مردم محلی به ساحل اروند تبدیل شده است.
به گفته مسئولان، دژخاکی حاشیه اروندرود بعد از گذشت ۳۳سال از اتمام جنگ تحمیلی و وضعیت سفید امنیتی، سایه جنگ و حمله دشمن را در ذهن مردم منطقه تداعی میکند لذا برچیدن آن با این وسعت موجب رشد و شکوفایی اقتصادی و رونق گردشگری در منطقه میشود.اروند رود در سال‌های دفاع مقدس به‌عنوان بزرگترین رود مرزی ایران نقش بزرگی در جنگ تحمیلی داشت و در آن سال‌ها با ساخت یک خاکریز در کنار آن به دژ مستحکم برای دفاع از کشور تبدیل شده بود.
هر چند در سال‌های دفاع مقدس وجود این خاکریز به دلایل امنیتی ضروری بود ولی به نظر می‌رسد در شرایط کنونی ، این خاکریز دیگر از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و اقتصادی قابل توجیه نیست.وجود این خاکریز‌ها نه تنها موجب محروم شدن مردم این شهرها و گردشگرانی شده که به خوزستان سفر میکنند بلکه عامل بازدارنده‌ای در سرمایه‌گذاری در منطقه شده و با وجود امنیت کامل منطقه، شاید این ذهنیت را که شرایط امنیتی منطقه هنوز به وضعیت مطلوب و ایمن بازنگشته است در ذهن برخی تداعی کند.
از سوی دیگر این خاکریز‌ها مانع توسعه گمرک و بندر‌های ساحل اروند رود میشود و این مسأله بر اقتصاد شهرهای ساحلی اروند رود تأثیر منفی دارد، اما با برداشته شدن این خاکریز‌ها مانع بزرگ توسعه بندر و گمرک در نوار مرزی اروند رود نیز برطرف میشود.صنعت گردشگری منطقه نیز با ایجاد زیرساخت‌های لازم میتواند جان دوباره‌ای بگیرد.
«اروندرود» که از پیوستن دجله و فرات جان گرفته، به لحاظ دبی آب بزرگترین رودخانه مرزی ایران است که قابلیت کشتیرانی هم دارد. این رود در مسیر خود از شهرهای خرمشهر و آبادان میگذرد و به‌دلیل دسترسی این رود به آب های آزاد نقش بی‌بدیلی میتواند در توسعه اقتصادی منطقه داشته باشد.
هر چند سال‌هاست مردم خوزستان بویژه شهرهای آبادان و خرمشهر از دولت‌هایی که بر سر کار بودند آزادسازی ساحل اروند رود را مطالبه میکردند و وعده‌هایی هم به آنها داده شده بود اما هیچ گاه تحقق نیافته بود، اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم، این بار نیز دولت این خواسته مردمی را هم برآورده کرد و آزادسازی دسترسی به ساحل اروند رود را با برداشتن بخش‌هایی از خاکریز واقع در جزیره مینو آغاز کرد.
وجود ۲خور بسیار زیبا و منحصر به فرد با جاذبه‌های فراوان گردشگری، از جمله جزر و مد، آبشارهای گِلی طبیعی و زیستگاه ۱۶۷ گونه از پرندگان مهاجر را شایسته توجه ویژه ملی دانست و اظهار داشت: برنامه‌ریزی برای جذب گردشگر بویژه از کشورهای همسایه در راستای ارز‌آوری و ایجاد اشتغال در شهرستان‌های آبادان و خرمشهر ضروری است.رودخانه بهمنشیر از جاذبه‌های جزیره آبادان و منطقه است و از آنجا که این رودخانه از وسط شهر آبادان عبور میکند و به خلیج فارس می‌ریزد لذا ایجاد بستر مناسب برای جذب گردشگر از سراسر کشور و کشورهای همسایه ایجاد فرصت‌های شغلی و رونق اقتصادی را به‌دنبال خواهد داشت.
«صادق خلیلیان» استاندار خوزستان در گفتوگو با «ایران» از شروع برداشتن خاکریز اروند خبر داد و افزود: با توجه به شرایطی که شهرهای خرمشهر و آبادان در طول جنگ تحمیلی داشتند، خاکریز طویلی برای بحث امنیتی در کنار اروند ایجاد شده بود.
هدف از ایجاد این خاکریز که طول آن حدود 90 تا 100 کیلومتر میشود جلوگیری از ورود افراد از آن سوی مرز بود. در واقع به نوعی محافظی برای مقابله با ورود افراد از کشور همسایه به شمار میرفت که البته شرایط جنگی این گونه اقتضا میکرد. این خاکریز عملاً اجازه دسترسی مردم شهرهای آبادان و خرمشهر را به رودخانه اروند نمی‌دهد و با پایان یافتن جنگ، مردم درخواست داشتند که دسترسی آنها به محدوده اروند امکان پذیر شود و آنها اجازه رفتن به ساحل اروند در محدوده شهرهایشان را داشته باشند.وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه اروند برای مردم خرمشهر و آبادان یک نماد است و زندگی آنها به نوعی با آن گره خورده، در بازدید وزیر کشور از جزیره مینو این موضوع مورد بررسی قرار گرفت و با مباحث مطرح شده در این جلسه و نظر مثبت ایشان قرار شد آزادسازی ساحل اروند به مرور انجام شود.
وی در پاسخ به این پرسش که روند کار در خصوص برداشتن خاکریز از سواحل اروند چگونه خواهد بود، توضیح داد: براساس هماهنگی که انجام شد مقرر شد هر بار 300 متر از خاکریز برداشته شود که آزادسازی نخستین 300 متر از خاکریز طویل اروند از جزیره «مینو» کلید خورده و در حال حاضر با برداشتن خاکریز در این ناحیه مرحله ساماندهی، زیبا‌سازی و تکمیل روشنایی و نورپردازی در جریان است که بزودی مردم میتوانند از زیبایی‌های طبیعی اروند استفاده و خاطرات سال‌های گذشته با اروند را بار دیگر زنده کنند.استاندار خوزستان این را هم افزود:با در نظر گرفتن این موضوع که خاکریز اروند یک دفاع امنیتی به شمار میرود ، میتواند از ورود غیر قانونی اسلحه و در مجموع قاچاق جلوگیری کند تا نیازی به برداشتن کل خاکریز وجود نداشته باشد.
وی تصریح کرد: اولویت برداشتن خاکریز اروند در محدوده شهرهای خرمشهر و آبادان است تا مردم ساکن در این شهرها و گردشگرانی که به این شهرها سفر میکنند بتوانند از زیبایی‌های خدادادی اروند هم بهره ببرند.
وی در پاسخ به این پرسش که در نهایت چه میزان از خاکریز 100 کیلومتری اروند برداشته می شود و با آزادسازی ساحل در اختیار مردم قرار میگیرد، تصریح کرد: انتظار میرود به مرور حدود 9 تا 10 کیلومتر از طول این خاکریز کاسته و با آزادسازی در اختیار شهرداری‌های این دو شهر و منطقه آزاد اروند قرار بگیرد.
|
|
|
|
|
|
|
از ماکو تا خرمشهر؛ همبستگی ملی در حوادث بزرگ تاریخی وقتی بزرگترین دارایی ما ایران است
محمد مطلق
گزارش‌نویس
نرسیده به ماکو، مغازه‌ای می‌بینم به نام «اصفهان» و لحظه‌ای از ذهنم میگذرد به راننده بگویم ترمز کن! اما چه فرقی میکند چه مغازه‌ای باشد؛ سوپرمارکت یا لوازم خانگی. نوحه اصفهانی‌ها در جریان عزاداری برای کشته‌شدگان ماکو در سال‌های 1286 به دست طرفداران محمدعلیشاه به ذهنم می‌آید: «کشتند ز اسلام چو در قلعه ماکو/ ای شاه نجف شیر خدا صاحب ما کو» تا به ماکو برسیم خط به خط گزارش تاریخی روزنامه بلدیه از مجالس روضه و عزاداری اصفهان در ذهنم زنده میشود: «در چهلستون چندین هزار مردم جمع شدند. تلگرافی که شب سه‌شنبه از اهالی غیور ایران‌پرور آذربایجان رسیده بود، قرائت شد که جان‌ها فدای همچه اشخاص غیور وطن دوست باد خاصه مضمون شهدای ماکو که اقبال‌السلطنه دور قلعه را احاطه نموده و اهل قلعه را به قتل رسانیده و اموال آنها را به غارت برده‌اند، اجساد طیب آنها را سوزانیده... این خبر وحشت انگیز که به اهالی اصفهان رسید یک مرتبه صداها به گریه بلند نمودند عجب محشری بر پا شد. اینقدر مردم گریستند که بعضی بیهوش شدند.
از اهالی اصفهان چنین اتفاقی کسی خاطر ندارد. پس از قرائت تلگراف آذربایجان، دو ساعت به غروب مانده بود تمام بازارها و دکاکین را بستند. علما و تجار و اصناف از هر طبقه به تلگرافخانه رفتند باز تجدید قرائت تلگراف شد. صدای ناله از خلق بلند و بعد تلگرافی به مجلس مقدس شورای کبرای ملی مخابره شد. روز چهارشنبه مردم در تهیه فاتحه خوانی بودند روز پنجشنبه بازارها را سیاه گرفتند و مجلس فاتحه خوانی در چهلستون منعقد شده تمام طاق‌ها را قرآن و شصت پاره گزارده بودند و تمام قاری‌ها به قرائت قرآن مشغول، آقایان علمای دیگر با تجار محترم هم تشریف آوردند منبر گزاردند حضرت ذاکرین کثرالله امثالهم تشریف فرمای منبر واقعه شهدای ماکو را بیان نموده شورشی بر پا شد که نه زبان را یارای سخن و نه قلم را قدرت. یکدسته سینه زن از مسجد جامع با علم‌های سیاه واشریعتا واشریعتا گویان وارد، یکدسته هم از احمدآباد و یکدسته هم از مسجد حکیم و از تمام محله‌های اصفهان فرد فرد دسته دسته سینه زن در چهلستون جمع شدند با تفصیلی که اگر بخواهم بگویم هفتاد من کاغذ شود.»
من هم اگر به تفصیل، تمامی گزارش بلدیه را اینجا بیاورم و به شرح روز جمعه و شنبه هفته بعد بپردازم، این نوشته به پایان رسیده است. میر صادق حسینی تاریخ پژوه ماکویی، کارشناس ارشد مطالعات قفقاز و نویسنده «تاریخ ماکو» در مورد علت عزاداری برای شهدای ماکو در اصفهان می‌گوید: «وقتی قره حبیب از سرداران مشروطه را با آن وضع فجیع شهید کردند و جسدش را سوزاندند امکان برگزاری مراسم در خود ماکو وجود نداشت. تبریز هم مشغول مبارزه بود و هرلحظه اتفاق تازه‌ای می‌افتاد. برای همین اصفهان که آرامتر بود توانست برای شهدای آذربایجان عزاداری کند. حتی چهلم قره حبیب هم در اصفهان برگزار شد. آن زمان مردم معنای مشروطه را نمی‌دانستند اما درد مشترک داشتند و این درد مشترک همه را به هم پیوند داده بود.»
وی ماجرای شهدای ماکو را این گونه شرح میدهد: «انجمن تبریز میرزا جواد ناطق را به ماکو فرستاده بود که بنا بر اصول مشروطه در ماکو هم برای محدود کردن قدرت، انجمن درست کنند. بعد حجت‌الاسلام میرباقر موسوی به همراه مردم قره تپه ماکو علیه مرتضی قلی خان اقبال‌السلطنه حاکم ماکو قیام کردند تا اینکه قلی‌خان به قفقاز گریخت و خواهرزاده‌اش عزت‌الله خان جانشینش شد و ظاهراً با مردم همراهی نشان داد تا اینکه اقبال‌السلطنه برگشت و با فرستادن قرآن پیش مبارزان آنها را فریب داد و دست به کشتار زد.»
ملت ایران در هیچ حادثه تاریخی یکدیگر را رها نکرده‌اند. 500 سال پیش وقتی جنگ چالدران در همین منطقه با ارتش عثمانی رخ داد، کردستانی‌ها، لرستانی‌ها، مازندرانی‌ها و گیلانی‌ها به سمت آذربایجان شتافتند و در جنگ تحمیلی هشت ساله آذربایجانی‌ها بیشترین شهید و جانباز را در جبهه‌های جنوب تقدیم کشور کردند. زیرا نه در جنگ چالدران، نه در جنگ با روسیه، نه در تلاطم مشروطه و نه در هیچ‌یک از این حوادث تاریخی، هیچ ایرانی فکر نکرده است چالدران متعلق به آذربایجانی‌ها و خرمشهر متعلق به خوزستانی‌هاست. بلکه هر وجب از خاک ایران متعلق به همه ملت ایران بوده است.
حالا که در ماکو قدم می‌زنم بگذارید ماجرایی برایتان تعریف کنم خواندنی‌تر از عزاداری اصفهانی‌ها برای شهدای ماکو؛ یعنی انتقال نماد میدان‌الله اکبر ارومیه به خرمشهر در نخستین روزهای آزادسازی این شهر پس از 576 روز اشغال توسط ارتش بعث عراق. محمدرضا محمدقلی‌زاد که آن روزها مسئول روابط عمومی شهرداری ارومیه بود و پیشنهاد هدیه ارومیه به خرمشهر را داده بود، می‌گوید: «عصر همان روزی که خرمشهر آزاد شد، یعنی سوم خرداد 61 ما در انجمن اسلامی شهرداری جلسه گذاشتیم و این موضوع را مطرح کردیم که چه هدیه‌ای به خرمشهر بدهیم. به هرحال خرمشهر تبدیل به یک نماد بزرگ شده بود و همه ما از اشغال این شهر، چنان بغضی داشتیم که انگار ایران اشغال شده است. وقتی هم آزاد شد، انگار آن بغض ترکید و در سراسر ایران یک جشن ملی خودجوش برپا شد. دقیق یادم نیست چه کسی پیشنهاد داد، شاید هم من گفته باشم اما به هرحال تصمیم جمع این شد که آرم‌الله میدان‌الله اکبر ارومیه را به عنوان نماد حاکمیت جمهوری اسلامی تقدیم خرمشهر کنیم.
این آرم استیل چهار طرفه را استاد حبیب‌الله ارسلانی هنرمند ارومیه‌ای ساخته بود و وقتی باد می‌آمد، می‌چرخید. صبح روز بعد یعنی چهارم خرداد نماد را برداشتیم و در یک کمپرسی جاسازی کردیم. راننده هم از همشهری‌های مسیحی ما آقای چهره گشا بودند به اتفاق مهندس ابوالفضل نقیبی و حاج محمد کرملو و من چهار نفره راه افتادیم سمت خرمشهر. باید با احتیاط حرکت می‌کردیم تا نماد‌الله صدمه نبیند، برای همین دو روز توی راه بودیم تا رسیدیم به اهواز و آنجا اجازه ورود به مناطق جنگی گرفتیم و درست هفتم خرداد رسیدیم خرمشهر.
فرمانداری توی یک خرابه بود و تابلوش یک پارچه نوشته خیلی بد خط. آنجا برگه مأموریت را نشان دادیم که خیلی خوشحال شدند و معرفی کردند به شهرداری. فرماندار خودش جانباز بود و یک پایش را از دست داده بود. برای رد شدن از پل شناور و رفتن به سمت شهرداری مجوز می‌خواست که این مجوز هم صادر شد. یادم نمی‌رود رفتگران شهرداری خیابان‌های تخریب شده شهر را با چه عشقی تمیز میکردند.
شهرداری توی یک چادر تشکیل شده بود. وقتی به چادر شهرداری رسیدیم چه استقبالی از ما کردند و چقدر از این هدیه خوششان آمد. شهردار گفتند اوضاع خرمشهر خوب نیست و هرلحظه ممکن است ترکشی چیزی به این هدیه گرانبها بخورد و تخریب کند؛ شما بروید آبادان، هروقت اوضاع اینجا آرامتر شد ما خودمان نصب میکنیم که بعد نصب شد و اسم میدان هم شد فلکه الله.»
از هادی عابدی نویسنده و محقق ارومیه‌ای جنگ تحمیلی می‌پرسم، دفاع هشت ساله چقدر در تحکیم ملیت و همگرایی ملی تأثیرگذار بود؟ می‌گوید: «مردم به خاطر تعلقی که به وطن داشتند توانستند به این وحدت در بینش برسند که باید برای مقابله با دشمن خارجی، همه افتراقات را کنار بگذارند. در این میان مردم آذربایجان رشادت چشمگیری از خود نشان دادند، بیشترین حضور را در جنگ داشتند و بیشترین شهید و جانباز را هم تقدیم کردند.»
ماکوی زیبا جای خوبی برای فکر کردن به خرمشهر و اصفهان و ارومیه است؛ وقتی بزرگترین دارایی همه ما ایران است، مسافت و دوری و نزدیکی بی‌معناترین چیز ممکن میتواند باشد. صخره‌های عظیم در دوسوی شهر مثل دژی نفوذ ناپذیر چنان بالا رفته‌اند که آفتاب به یکباره در میانه آسمان پیدا و در میانه آسمان هم ناپدید میشود. ماکو میتواند استعاره‌ای از ایران باشد؛ سرزمینی که نه طلوعش را کسی به خاطر دارد و نه غروبش را کسی خواهد دید. سرزمینی که رنج بسیار و شادی بسیار به خود دیده و رنج و شادی‌اش مثل تار و پود، مردمانش را درهم تنیده است.
گزارش‌نویس
نرسیده به ماکو، مغازه‌ای می‌بینم به نام «اصفهان» و لحظه‌ای از ذهنم میگذرد به راننده بگویم ترمز کن! اما چه فرقی میکند چه مغازه‌ای باشد؛ سوپرمارکت یا لوازم خانگی. نوحه اصفهانی‌ها در جریان عزاداری برای کشته‌شدگان ماکو در سال‌های 1286 به دست طرفداران محمدعلیشاه به ذهنم می‌آید: «کشتند ز اسلام چو در قلعه ماکو/ ای شاه نجف شیر خدا صاحب ما کو» تا به ماکو برسیم خط به خط گزارش تاریخی روزنامه بلدیه از مجالس روضه و عزاداری اصفهان در ذهنم زنده میشود: «در چهلستون چندین هزار مردم جمع شدند. تلگرافی که شب سه‌شنبه از اهالی غیور ایران‌پرور آذربایجان رسیده بود، قرائت شد که جان‌ها فدای همچه اشخاص غیور وطن دوست باد خاصه مضمون شهدای ماکو که اقبال‌السلطنه دور قلعه را احاطه نموده و اهل قلعه را به قتل رسانیده و اموال آنها را به غارت برده‌اند، اجساد طیب آنها را سوزانیده... این خبر وحشت انگیز که به اهالی اصفهان رسید یک مرتبه صداها به گریه بلند نمودند عجب محشری بر پا شد. اینقدر مردم گریستند که بعضی بیهوش شدند.
از اهالی اصفهان چنین اتفاقی کسی خاطر ندارد. پس از قرائت تلگراف آذربایجان، دو ساعت به غروب مانده بود تمام بازارها و دکاکین را بستند. علما و تجار و اصناف از هر طبقه به تلگرافخانه رفتند باز تجدید قرائت تلگراف شد. صدای ناله از خلق بلند و بعد تلگرافی به مجلس مقدس شورای کبرای ملی مخابره شد. روز چهارشنبه مردم در تهیه فاتحه خوانی بودند روز پنجشنبه بازارها را سیاه گرفتند و مجلس فاتحه خوانی در چهلستون منعقد شده تمام طاق‌ها را قرآن و شصت پاره گزارده بودند و تمام قاری‌ها به قرائت قرآن مشغول، آقایان علمای دیگر با تجار محترم هم تشریف آوردند منبر گزاردند حضرت ذاکرین کثرالله امثالهم تشریف فرمای منبر واقعه شهدای ماکو را بیان نموده شورشی بر پا شد که نه زبان را یارای سخن و نه قلم را قدرت. یکدسته سینه زن از مسجد جامع با علم‌های سیاه واشریعتا واشریعتا گویان وارد، یکدسته هم از احمدآباد و یکدسته هم از مسجد حکیم و از تمام محله‌های اصفهان فرد فرد دسته دسته سینه زن در چهلستون جمع شدند با تفصیلی که اگر بخواهم بگویم هفتاد من کاغذ شود.»
من هم اگر به تفصیل، تمامی گزارش بلدیه را اینجا بیاورم و به شرح روز جمعه و شنبه هفته بعد بپردازم، این نوشته به پایان رسیده است. میر صادق حسینی تاریخ پژوه ماکویی، کارشناس ارشد مطالعات قفقاز و نویسنده «تاریخ ماکو» در مورد علت عزاداری برای شهدای ماکو در اصفهان می‌گوید: «وقتی قره حبیب از سرداران مشروطه را با آن وضع فجیع شهید کردند و جسدش را سوزاندند امکان برگزاری مراسم در خود ماکو وجود نداشت. تبریز هم مشغول مبارزه بود و هرلحظه اتفاق تازه‌ای می‌افتاد. برای همین اصفهان که آرامتر بود توانست برای شهدای آذربایجان عزاداری کند. حتی چهلم قره حبیب هم در اصفهان برگزار شد. آن زمان مردم معنای مشروطه را نمی‌دانستند اما درد مشترک داشتند و این درد مشترک همه را به هم پیوند داده بود.»
وی ماجرای شهدای ماکو را این گونه شرح میدهد: «انجمن تبریز میرزا جواد ناطق را به ماکو فرستاده بود که بنا بر اصول مشروطه در ماکو هم برای محدود کردن قدرت، انجمن درست کنند. بعد حجت‌الاسلام میرباقر موسوی به همراه مردم قره تپه ماکو علیه مرتضی قلی خان اقبال‌السلطنه حاکم ماکو قیام کردند تا اینکه قلی‌خان به قفقاز گریخت و خواهرزاده‌اش عزت‌الله خان جانشینش شد و ظاهراً با مردم همراهی نشان داد تا اینکه اقبال‌السلطنه برگشت و با فرستادن قرآن پیش مبارزان آنها را فریب داد و دست به کشتار زد.»
ملت ایران در هیچ حادثه تاریخی یکدیگر را رها نکرده‌اند. 500 سال پیش وقتی جنگ چالدران در همین منطقه با ارتش عثمانی رخ داد، کردستانی‌ها، لرستانی‌ها، مازندرانی‌ها و گیلانی‌ها به سمت آذربایجان شتافتند و در جنگ تحمیلی هشت ساله آذربایجانی‌ها بیشترین شهید و جانباز را در جبهه‌های جنوب تقدیم کشور کردند. زیرا نه در جنگ چالدران، نه در جنگ با روسیه، نه در تلاطم مشروطه و نه در هیچ‌یک از این حوادث تاریخی، هیچ ایرانی فکر نکرده است چالدران متعلق به آذربایجانی‌ها و خرمشهر متعلق به خوزستانی‌هاست. بلکه هر وجب از خاک ایران متعلق به همه ملت ایران بوده است.
حالا که در ماکو قدم می‌زنم بگذارید ماجرایی برایتان تعریف کنم خواندنی‌تر از عزاداری اصفهانی‌ها برای شهدای ماکو؛ یعنی انتقال نماد میدان‌الله اکبر ارومیه به خرمشهر در نخستین روزهای آزادسازی این شهر پس از 576 روز اشغال توسط ارتش بعث عراق. محمدرضا محمدقلی‌زاد که آن روزها مسئول روابط عمومی شهرداری ارومیه بود و پیشنهاد هدیه ارومیه به خرمشهر را داده بود، می‌گوید: «عصر همان روزی که خرمشهر آزاد شد، یعنی سوم خرداد 61 ما در انجمن اسلامی شهرداری جلسه گذاشتیم و این موضوع را مطرح کردیم که چه هدیه‌ای به خرمشهر بدهیم. به هرحال خرمشهر تبدیل به یک نماد بزرگ شده بود و همه ما از اشغال این شهر، چنان بغضی داشتیم که انگار ایران اشغال شده است. وقتی هم آزاد شد، انگار آن بغض ترکید و در سراسر ایران یک جشن ملی خودجوش برپا شد. دقیق یادم نیست چه کسی پیشنهاد داد، شاید هم من گفته باشم اما به هرحال تصمیم جمع این شد که آرم‌الله میدان‌الله اکبر ارومیه را به عنوان نماد حاکمیت جمهوری اسلامی تقدیم خرمشهر کنیم.
این آرم استیل چهار طرفه را استاد حبیب‌الله ارسلانی هنرمند ارومیه‌ای ساخته بود و وقتی باد می‌آمد، می‌چرخید. صبح روز بعد یعنی چهارم خرداد نماد را برداشتیم و در یک کمپرسی جاسازی کردیم. راننده هم از همشهری‌های مسیحی ما آقای چهره گشا بودند به اتفاق مهندس ابوالفضل نقیبی و حاج محمد کرملو و من چهار نفره راه افتادیم سمت خرمشهر. باید با احتیاط حرکت می‌کردیم تا نماد‌الله صدمه نبیند، برای همین دو روز توی راه بودیم تا رسیدیم به اهواز و آنجا اجازه ورود به مناطق جنگی گرفتیم و درست هفتم خرداد رسیدیم خرمشهر.
فرمانداری توی یک خرابه بود و تابلوش یک پارچه نوشته خیلی بد خط. آنجا برگه مأموریت را نشان دادیم که خیلی خوشحال شدند و معرفی کردند به شهرداری. فرماندار خودش جانباز بود و یک پایش را از دست داده بود. برای رد شدن از پل شناور و رفتن به سمت شهرداری مجوز می‌خواست که این مجوز هم صادر شد. یادم نمی‌رود رفتگران شهرداری خیابان‌های تخریب شده شهر را با چه عشقی تمیز میکردند.
شهرداری توی یک چادر تشکیل شده بود. وقتی به چادر شهرداری رسیدیم چه استقبالی از ما کردند و چقدر از این هدیه خوششان آمد. شهردار گفتند اوضاع خرمشهر خوب نیست و هرلحظه ممکن است ترکشی چیزی به این هدیه گرانبها بخورد و تخریب کند؛ شما بروید آبادان، هروقت اوضاع اینجا آرامتر شد ما خودمان نصب میکنیم که بعد نصب شد و اسم میدان هم شد فلکه الله.»
از هادی عابدی نویسنده و محقق ارومیه‌ای جنگ تحمیلی می‌پرسم، دفاع هشت ساله چقدر در تحکیم ملیت و همگرایی ملی تأثیرگذار بود؟ می‌گوید: «مردم به خاطر تعلقی که به وطن داشتند توانستند به این وحدت در بینش برسند که باید برای مقابله با دشمن خارجی، همه افتراقات را کنار بگذارند. در این میان مردم آذربایجان رشادت چشمگیری از خود نشان دادند، بیشترین حضور را در جنگ داشتند و بیشترین شهید و جانباز را هم تقدیم کردند.»
ماکوی زیبا جای خوبی برای فکر کردن به خرمشهر و اصفهان و ارومیه است؛ وقتی بزرگترین دارایی همه ما ایران است، مسافت و دوری و نزدیکی بی‌معناترین چیز ممکن میتواند باشد. صخره‌های عظیم در دوسوی شهر مثل دژی نفوذ ناپذیر چنان بالا رفته‌اند که آفتاب به یکباره در میانه آسمان پیدا و در میانه آسمان هم ناپدید میشود. ماکو میتواند استعاره‌ای از ایران باشد؛ سرزمینی که نه طلوعش را کسی به خاطر دارد و نه غروبش را کسی خواهد دید. سرزمینی که رنج بسیار و شادی بسیار به خود دیده و رنج و شادی‌اش مثل تار و پود، مردمانش را درهم تنیده است.
|
|
|
|
|
|
|
گزارش «ایران» از بسیج عمومی برای برگزاری ایمن سفرهای نوروزی عیدانه پر دردسر برای واکسن گریزه
حمیده امینی فرد
خبرنگار
ما کمتر از سه هفته دیگر وارد سال 1401 می‌شویم. درحالی که همچنان درگیر پاندمی کرونا هستیم و روزی حدوداً 200 نفر را فقط بر اثر کرونا از دست می‌دهیم. برخی از کارشناسان از پایان پیک ششم کرونا همزمان با سال جدید خبر داده‌اند، اما اپیدمیولوژیست‌ها همچنان معتقدند تا رفتار اجتماعی ما درست نشود، حتی اگر پیک هم نزولی شود ممکن است ویروس با گردش زیاد و تغییر سویه خود دوباره غافلگیرمان کند. این درحالی است که برخی خبرها حکایت از انفجار سفرها برای نوروز امسال دارد. شواهد میدانی نشان میدهد مردم بعد از پشت‌سر گذاشتن دو عید کرونایی، حالا اشتیاق زیادی به سفر و دید و بازدید‌های نوروزی پیدا کرده‌اند، این شواهد را از آمار پیش‌فروش خرید بلیت‌های نوروزی هم میتوان فهمید. خیلی‌ها از صف بلیت‌های قطار که از روز یکشنبه باز شده بود، جا مانده‌اند. تعداد زیادی به‌دنبال بلیت اتوبوس و هواپیما رفته و عده بی‌شماری نیز در انتظار دریافت سهمیه نوروزی بنزین هستند. با این توصیف میتوان نتیجه گرفت که ما امسال با یک عید متفاوت روبه‌رو خواهیم بود. درحالی که محدودیت‌های گذشته برداشته شده و «سه دوز واکسن کامل» و «عدم ابتلا به کرونا» ملاک جابه‌جایی‌های بدون جریمه در نظر گرفته شده است. تاکنون حدود 23 میلیون نفر به دوز سوم واکسن روی خوش نشان داده‌اند که بیش از 30 درصد از افراد مشمول دریافت واکسن میشود، اما برای گذر از یک عیدانه بی‌دردسر باید آمار واکسیناسیون (دو دوز) به بیش از 80 درصد برسد. درحالی که با وجود تأکید بر واکسیناسیون کودکان زیر 12 سال و شیوع «اُمیکرون» هنوز خانواده‌ها برای تزریق واکسن تردید دارند. در آن سوی ماجرا، اما هنوز به نوروز نرسیده، رعایت پروتکل‌های بهداشتی را رها کرده‌ایم. میزان رعایت همچنان روی عدد 57 درصد است و اگرچه تعداد شهرهای قرمزمان از 337 به 184 شهر رسیده، اما وجود یک شهر آبی (شهرستان کنارک در استان سیستان و بلوچستان) روی نقشه کرونایی کشور با استانداردها فاصله دارد! چراکه رفتار اجتماعی مردم در اماکن عمومی و بویژه نانوایی‌ها و رستوران‌ها و مراکز خرید نشان میدهد وضع میتواند بد‌تر از تصور ما هم باشد. برای همین ستاد ملی مقابله با کرونا یک پیش‌شرط هم گذاشته است، اگر وضعیت تغییر کرده و کرونا دوباره اوج بگیرد، درباره سفرها تصمیمات جدید گرفته خواهد شد! اوجگیری سفرها البته روی دیگری هم دارد و آن نگرانی از افزایش میزان تصادفات جاده‌ای است. پیش‌بینی‌ها حکایت از افزایش 50 درصدی ترددها برای سال آینده دارد. اگرچه در سال 99، 16 میلیون تردد نوروزی داشتیم اما در سال 1400 به 36 میلیون تردد رسید و برای سال آینده نیز افزایش 50 درصدی پیش‌بینی شده است. آنطور که معاون عملیات ترافیکی پلیس راهور گفته است: «در سال ۹۹ تعداد فوتی‌های نوروز۵۳۴ نفر بود که با افزایش ترددها امسال به ۹۹۹ نفر رسید که ۸۸ درصد افزایش تصادفات رقم خورده است.»
داوود قاسمیان در جلسه هماهنگی طرح‌های ترافیکی ویژه نوروز ۱۴۰۱ با بیان اینکه پیشنهاد پلیس برای زمان اجرای طرح ترافیک نوروزی از ۲۶ اسفند تا پایان ۱۴ فروردین است، می‌گوید: «اعیاد، ماه رمضان و تعطیلات پایان سال، الگوی سفر را تغییر داده‌اند که با افزایش سفر نیاز به تمهیدات متناسب با وضعیت موجود ضروری است.» سرهنگ داوود قاسمیان می‌گوید: «محورهایی که در سال گذشته تردد آنها بیشتر بود شامل محورهای تهران- مشهد، تهران -تبریز، تهران -شیراز، تهران- اهواز، تهران- بندرعباس، تهران- کرمانشاه و تهران- قم با ۲۴۵ درصد افزایش بوده است.»
جریمه یک میلیون تومانی در انتظار راننده های واکسن نزده
دبیر کمیته اجتماعی، امنیتی و انتظامی ستاد کرونا نیز در این جلسه با اشاره به اجرای طرح‌های ترافیکی با توجه به واکسیناسیون کامل می‌گوید: «قرار شد در فاز نخست بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط دوستان سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای اطلاعاتی که از ۱۷۰۰ دوربین بین شهری و ۱۲۷ دوربین شهری احصا میشود، ملاک عمل قرار بگیرد.»
حسین قاسمی با بیان اینکه براساس آمارها به‌طور میانگین در مجموع ۸۵ درصد از جمعیت هدف در کشورمان دوز اول و دوم واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند، ادامه میدهد: «این آمار شامل ۹۱ درصد تزریق دوز اول و حدود ۸۵ درصد تزریق دوز دوم است و افرادی هم که نوبت تزریق دوز سوم آنان رسیده است باید واکسن خود را تزریق کنند. ملاک ما در مورد محدودیت سفر پلاک خودرو است و با سرنشینان خودرو کاری نداریم. یعنی اگر فردی که پلاک خودرو به نامش ثبت نشده باشد دوز دوم یا سوم واکسن خود را تزریق نکرده باشد و تردد آن از سوی دوربین‌ها احصا شود به ازای هر ۲۴ ساعت تردد یک میلیون تومان جریمه برای پلاکی که به نام آن کد ملی صادر شده در نظر گرفته میشود.»
وی با بیان اینکه طبق آمارهای ما حدود ۶ تا ۸ میلیون نفر در برابر کرونا واکسینه نشده‌اند، می‌گوید: «البته بخشی از این آمار مربوط به حوزه کودکان و دانش‌آموزان است اما برآوردهای ما نشان میدهد که بین ۱.۵ تا ۲ میلیون دستگاه پلاک خودرو و در واقع صاحب خودرو واکسینه نشده‌اند و ما بنا داریم که از طریق تبادل اطلاعات در بستر این سامانه این دسته از خودروها را جریمه کنیم. دیگر خودروها برای تردد مشکلی ندارند و همان طور که گفتم خودروهایی که پلاک شان برای واکسیناسیون تأیید نشده مشمول جریمه میشود. البته در ستاد کرونا این احتمال هم وجود دارد که ممکن است ما با یک پیک جدید بیماری روبه‌رو شویم و به همین دلیل نیز مردم نباید نسبت به کرونا عادی‌انگاری کرده و آن را کم اهمیت بشمارند. از این رو رعایت پروتکل‌ها همچنان مورد تأکید است و باید اجرا شود.»
افزایش 50 تا 57 درصدی ترددهای جاده‌ای در نوروز
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی نیز در این جلسه می‌گوید: «طرح پلیس و دیگر دستگاه‌های امدادی و خدماتی برای نوروز از ۲۴ اسفند آغاز شده و تا ۱۴ فروردین ادامه خواهد داشت. برابر پیش‌بینی‌ها ما قطعاً در نوروز ۱۴۰۱ افزایش تردد در جاده‌ها را خواهیم داشت و از ۲۷ و ۲۸ اسفند، روند ترددها افزایش خواهد داشت. این روند در روز اول فروردین کاهش داشته و دوباره از دوم فروردین افزایش پیدا میکند.»
سردار سیدکمال هادیانفر با بیان اینکه مردم تقریباً دوسال است که به سفر نرفته‌اند، می‌گوید: «96 درصد حمل و نقل کشور از طریق جاده‌ها صورت میگیرد، این موضوع در سفرهای نوروزی بیشتر از دیگر ایام سال نیز خواهد بود چرا که عمده مردم تمایل دارند با وسیله خودروی شخصی خود به مسافرت بروند، از این‌رو لازم است تمهیدات لازم در این خصوص نیز اتخاذ شود. پیش از آغاز طرح نوروزی، رزمایش بزرگ ترافیکی ویژه نوروز ۱۴۰۱ را نیز اجرا خواهیم کرد.»
وی با بیان اینکه خسارات ناشی از تصادفات رانندگی معادل ۸ درصد از تولید ناخالص ملی کشور است، تأکید میکند: «ما باید حداکثر تمهیدات و پیش‌بینی‌ها را در این خصوص داشته باشیم. در نوروز ۹۹ با توجه به شرایط کرونا ما ۵۸ درصد کاهش تردد در برخی از محورها را داشتیم و حتی دیدیم که در سیزده بدر مردم همکاری بسیار خوبی داشتند. این روند با توجه به شرایط در نوروز ۱۴۰۰ مانند نوروز ۹۹ تکرار نشد و ما شاهد افزایش ۱۲۳ درصدی ترددها به نسبت سال ۹۹ که ترددهای ما به‌طور میانگین ۵۸ درصد کاهش داشت، بودیم. حالا پیش‌بینی میشود که در نوروز ۱۴۰۱ بین ۵۰ تا ۵۷ درصد افزایش تردد در جاده‌ها داشته باشیم که این موضوع میتواند منجر به ترافیک سنگین در برخی از جاده‌ها بویژه جاده‌های منتهی به شمال کشور و جاده‌های ورودی و خروجی به تهران و شهرهایی چون قم و مشهد مقدس شود.»
هادیانفر با بیان اینکه ۳۴ درصد از تصادفات رانندگی در جاده‌ها رخ داده اما ۷۰ درصد مرگ ومیرها مربوط به تصادفات جاده‌ای است، می‌گوید: «امروز ۵۱ درصد فوتی‌های تصادفات در صحنه تصادف جان خود را از دست میدهند، ما باید براساس محل‌های وقوع تصادفات و همچنین نقاط حادثه خیز، استقرارهای پلیس و دستگاه‌های امدادی را نیز مدیریت کرده تا در صورت وقوع حادثه مأموران و امدادگران در کمترین زمان ممکن در محل حاضر شوند.»
هادیان فر تعداد نقاط حادثه خیز در جاده‌ها و شهرها را به ترتیب ۳۲۰۰ و ۲۰۰۰ نقطه اعلام میکند.
همچنین فراهانی، جانشین معاون فنی و عملیات اورژانس کشور نیز در این جلسه از آماده‌باش بیش از ۲۴ هزار و ۵۰۰ نیروی اورژانس برای طرح نوروزی ۱۴۰۱ خبر میدهد و می‌گوید: در بحث راهیان نور نیز که بنا شده امسال اجرا شود دستورالعمل‌های لازم را ابلاغ کردیم.
نیم نگاه
معاون عملیات ترافیکی پلیس راهور: اعیاد، ماه رمضان و تعطیلات پایان سال، الگوی سفر را تغییر داده‌اند که با افزایش سفر نیاز به تمهیدات متناسب با وضعیت موجود ضروری است
دبیر کمیته اجتماعی، امنیتی و انتظامی ستاد کرونا: اگر فردی که پلاک خودرو به نامش ثبت نشده باشد دوز دوم یا سوم واکسن خود را تزریق نکرده باشد و تردد آن از سوی دوربین‌ها احصا شود به ازای هر ۲۴ ساعت تردد یک میلیون تومان جریمه برای پلاکی که به نام آن کد ملی صادر شده در نظر گرفته میشود
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی: پیش‌بینی میشود که در نوروز ۱۴۰۱ بین ۵۰ تا ۵۷ درصد افزایش تردد در جاده‌ها را داشته باشیم که این موضوع میتواند منجر به ترافیک سنگین در برخی از جاده‌ها شود
خبرنگار
ما کمتر از سه هفته دیگر وارد سال 1401 می‌شویم. درحالی که همچنان درگیر پاندمی کرونا هستیم و روزی حدوداً 200 نفر را فقط بر اثر کرونا از دست می‌دهیم. برخی از کارشناسان از پایان پیک ششم کرونا همزمان با سال جدید خبر داده‌اند، اما اپیدمیولوژیست‌ها همچنان معتقدند تا رفتار اجتماعی ما درست نشود، حتی اگر پیک هم نزولی شود ممکن است ویروس با گردش زیاد و تغییر سویه خود دوباره غافلگیرمان کند. این درحالی است که برخی خبرها حکایت از انفجار سفرها برای نوروز امسال دارد. شواهد میدانی نشان میدهد مردم بعد از پشت‌سر گذاشتن دو عید کرونایی، حالا اشتیاق زیادی به سفر و دید و بازدید‌های نوروزی پیدا کرده‌اند، این شواهد را از آمار پیش‌فروش خرید بلیت‌های نوروزی هم میتوان فهمید. خیلی‌ها از صف بلیت‌های قطار که از روز یکشنبه باز شده بود، جا مانده‌اند. تعداد زیادی به‌دنبال بلیت اتوبوس و هواپیما رفته و عده بی‌شماری نیز در انتظار دریافت سهمیه نوروزی بنزین هستند. با این توصیف میتوان نتیجه گرفت که ما امسال با یک عید متفاوت روبه‌رو خواهیم بود. درحالی که محدودیت‌های گذشته برداشته شده و «سه دوز واکسن کامل» و «عدم ابتلا به کرونا» ملاک جابه‌جایی‌های بدون جریمه در نظر گرفته شده است. تاکنون حدود 23 میلیون نفر به دوز سوم واکسن روی خوش نشان داده‌اند که بیش از 30 درصد از افراد مشمول دریافت واکسن میشود، اما برای گذر از یک عیدانه بی‌دردسر باید آمار واکسیناسیون (دو دوز) به بیش از 80 درصد برسد. درحالی که با وجود تأکید بر واکسیناسیون کودکان زیر 12 سال و شیوع «اُمیکرون» هنوز خانواده‌ها برای تزریق واکسن تردید دارند. در آن سوی ماجرا، اما هنوز به نوروز نرسیده، رعایت پروتکل‌های بهداشتی را رها کرده‌ایم. میزان رعایت همچنان روی عدد 57 درصد است و اگرچه تعداد شهرهای قرمزمان از 337 به 184 شهر رسیده، اما وجود یک شهر آبی (شهرستان کنارک در استان سیستان و بلوچستان) روی نقشه کرونایی کشور با استانداردها فاصله دارد! چراکه رفتار اجتماعی مردم در اماکن عمومی و بویژه نانوایی‌ها و رستوران‌ها و مراکز خرید نشان میدهد وضع میتواند بد‌تر از تصور ما هم باشد. برای همین ستاد ملی مقابله با کرونا یک پیش‌شرط هم گذاشته است، اگر وضعیت تغییر کرده و کرونا دوباره اوج بگیرد، درباره سفرها تصمیمات جدید گرفته خواهد شد! اوجگیری سفرها البته روی دیگری هم دارد و آن نگرانی از افزایش میزان تصادفات جاده‌ای است. پیش‌بینی‌ها حکایت از افزایش 50 درصدی ترددها برای سال آینده دارد. اگرچه در سال 99، 16 میلیون تردد نوروزی داشتیم اما در سال 1400 به 36 میلیون تردد رسید و برای سال آینده نیز افزایش 50 درصدی پیش‌بینی شده است. آنطور که معاون عملیات ترافیکی پلیس راهور گفته است: «در سال ۹۹ تعداد فوتی‌های نوروز۵۳۴ نفر بود که با افزایش ترددها امسال به ۹۹۹ نفر رسید که ۸۸ درصد افزایش تصادفات رقم خورده است.»
داوود قاسمیان در جلسه هماهنگی طرح‌های ترافیکی ویژه نوروز ۱۴۰۱ با بیان اینکه پیشنهاد پلیس برای زمان اجرای طرح ترافیک نوروزی از ۲۶ اسفند تا پایان ۱۴ فروردین است، می‌گوید: «اعیاد، ماه رمضان و تعطیلات پایان سال، الگوی سفر را تغییر داده‌اند که با افزایش سفر نیاز به تمهیدات متناسب با وضعیت موجود ضروری است.» سرهنگ داوود قاسمیان می‌گوید: «محورهایی که در سال گذشته تردد آنها بیشتر بود شامل محورهای تهران- مشهد، تهران -تبریز، تهران -شیراز، تهران- اهواز، تهران- بندرعباس، تهران- کرمانشاه و تهران- قم با ۲۴۵ درصد افزایش بوده است.»
جریمه یک میلیون تومانی در انتظار راننده های واکسن نزده
دبیر کمیته اجتماعی، امنیتی و انتظامی ستاد کرونا نیز در این جلسه با اشاره به اجرای طرح‌های ترافیکی با توجه به واکسیناسیون کامل می‌گوید: «قرار شد در فاز نخست بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط دوستان سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای اطلاعاتی که از ۱۷۰۰ دوربین بین شهری و ۱۲۷ دوربین شهری احصا میشود، ملاک عمل قرار بگیرد.»
حسین قاسمی با بیان اینکه براساس آمارها به‌طور میانگین در مجموع ۸۵ درصد از جمعیت هدف در کشورمان دوز اول و دوم واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند، ادامه میدهد: «این آمار شامل ۹۱ درصد تزریق دوز اول و حدود ۸۵ درصد تزریق دوز دوم است و افرادی هم که نوبت تزریق دوز سوم آنان رسیده است باید واکسن خود را تزریق کنند. ملاک ما در مورد محدودیت سفر پلاک خودرو است و با سرنشینان خودرو کاری نداریم. یعنی اگر فردی که پلاک خودرو به نامش ثبت نشده باشد دوز دوم یا سوم واکسن خود را تزریق نکرده باشد و تردد آن از سوی دوربین‌ها احصا شود به ازای هر ۲۴ ساعت تردد یک میلیون تومان جریمه برای پلاکی که به نام آن کد ملی صادر شده در نظر گرفته میشود.»
وی با بیان اینکه طبق آمارهای ما حدود ۶ تا ۸ میلیون نفر در برابر کرونا واکسینه نشده‌اند، می‌گوید: «البته بخشی از این آمار مربوط به حوزه کودکان و دانش‌آموزان است اما برآوردهای ما نشان میدهد که بین ۱.۵ تا ۲ میلیون دستگاه پلاک خودرو و در واقع صاحب خودرو واکسینه نشده‌اند و ما بنا داریم که از طریق تبادل اطلاعات در بستر این سامانه این دسته از خودروها را جریمه کنیم. دیگر خودروها برای تردد مشکلی ندارند و همان طور که گفتم خودروهایی که پلاک شان برای واکسیناسیون تأیید نشده مشمول جریمه میشود. البته در ستاد کرونا این احتمال هم وجود دارد که ممکن است ما با یک پیک جدید بیماری روبه‌رو شویم و به همین دلیل نیز مردم نباید نسبت به کرونا عادی‌انگاری کرده و آن را کم اهمیت بشمارند. از این رو رعایت پروتکل‌ها همچنان مورد تأکید است و باید اجرا شود.»
افزایش 50 تا 57 درصدی ترددهای جاده‌ای در نوروز
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی نیز در این جلسه می‌گوید: «طرح پلیس و دیگر دستگاه‌های امدادی و خدماتی برای نوروز از ۲۴ اسفند آغاز شده و تا ۱۴ فروردین ادامه خواهد داشت. برابر پیش‌بینی‌ها ما قطعاً در نوروز ۱۴۰۱ افزایش تردد در جاده‌ها را خواهیم داشت و از ۲۷ و ۲۸ اسفند، روند ترددها افزایش خواهد داشت. این روند در روز اول فروردین کاهش داشته و دوباره از دوم فروردین افزایش پیدا میکند.»
سردار سیدکمال هادیانفر با بیان اینکه مردم تقریباً دوسال است که به سفر نرفته‌اند، می‌گوید: «96 درصد حمل و نقل کشور از طریق جاده‌ها صورت میگیرد، این موضوع در سفرهای نوروزی بیشتر از دیگر ایام سال نیز خواهد بود چرا که عمده مردم تمایل دارند با وسیله خودروی شخصی خود به مسافرت بروند، از این‌رو لازم است تمهیدات لازم در این خصوص نیز اتخاذ شود. پیش از آغاز طرح نوروزی، رزمایش بزرگ ترافیکی ویژه نوروز ۱۴۰۱ را نیز اجرا خواهیم کرد.»
وی با بیان اینکه خسارات ناشی از تصادفات رانندگی معادل ۸ درصد از تولید ناخالص ملی کشور است، تأکید میکند: «ما باید حداکثر تمهیدات و پیش‌بینی‌ها را در این خصوص داشته باشیم. در نوروز ۹۹ با توجه به شرایط کرونا ما ۵۸ درصد کاهش تردد در برخی از محورها را داشتیم و حتی دیدیم که در سیزده بدر مردم همکاری بسیار خوبی داشتند. این روند با توجه به شرایط در نوروز ۱۴۰۰ مانند نوروز ۹۹ تکرار نشد و ما شاهد افزایش ۱۲۳ درصدی ترددها به نسبت سال ۹۹ که ترددهای ما به‌طور میانگین ۵۸ درصد کاهش داشت، بودیم. حالا پیش‌بینی میشود که در نوروز ۱۴۰۱ بین ۵۰ تا ۵۷ درصد افزایش تردد در جاده‌ها داشته باشیم که این موضوع میتواند منجر به ترافیک سنگین در برخی از جاده‌ها بویژه جاده‌های منتهی به شمال کشور و جاده‌های ورودی و خروجی به تهران و شهرهایی چون قم و مشهد مقدس شود.»
هادیانفر با بیان اینکه ۳۴ درصد از تصادفات رانندگی در جاده‌ها رخ داده اما ۷۰ درصد مرگ ومیرها مربوط به تصادفات جاده‌ای است، می‌گوید: «امروز ۵۱ درصد فوتی‌های تصادفات در صحنه تصادف جان خود را از دست میدهند، ما باید براساس محل‌های وقوع تصادفات و همچنین نقاط حادثه خیز، استقرارهای پلیس و دستگاه‌های امدادی را نیز مدیریت کرده تا در صورت وقوع حادثه مأموران و امدادگران در کمترین زمان ممکن در محل حاضر شوند.»
هادیان فر تعداد نقاط حادثه خیز در جاده‌ها و شهرها را به ترتیب ۳۲۰۰ و ۲۰۰۰ نقطه اعلام میکند.
همچنین فراهانی، جانشین معاون فنی و عملیات اورژانس کشور نیز در این جلسه از آماده‌باش بیش از ۲۴ هزار و ۵۰۰ نیروی اورژانس برای طرح نوروزی ۱۴۰۱ خبر میدهد و می‌گوید: در بحث راهیان نور نیز که بنا شده امسال اجرا شود دستورالعمل‌های لازم را ابلاغ کردیم.
نیم نگاه
معاون عملیات ترافیکی پلیس راهور: اعیاد، ماه رمضان و تعطیلات پایان سال، الگوی سفر را تغییر داده‌اند که با افزایش سفر نیاز به تمهیدات متناسب با وضعیت موجود ضروری است
دبیر کمیته اجتماعی، امنیتی و انتظامی ستاد کرونا: اگر فردی که پلاک خودرو به نامش ثبت نشده باشد دوز دوم یا سوم واکسن خود را تزریق نکرده باشد و تردد آن از سوی دوربین‌ها احصا شود به ازای هر ۲۴ ساعت تردد یک میلیون تومان جریمه برای پلاکی که به نام آن کد ملی صادر شده در نظر گرفته میشود
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی: پیش‌بینی میشود که در نوروز ۱۴۰۱ بین ۵۰ تا ۵۷ درصد افزایش تردد در جاده‌ها را داشته باشیم که این موضوع میتواند منجر به ترافیک سنگین در برخی از جاده‌ها شود
|
|
|
|
|
|
|
با تلاش کمیته صلح و سازش زندان اردبیل صورت گرفت بخشش پای چوبه دار به حرمت عید مبعث
گروه حوادث / معصومه مرادپور:
پسر جوانی که در جریان درگیری و نزاع جمعی مرتکب قتل شده و پس از محاکمه به قصاص نفس محکوم شده بود در حالی که تنها یک قدم با چوبه دار فاصله داشت با تلاش کمیته صلح وسازش زندان اردبیل، خانواده مقتول به حرمت عید سعید مبعث از حق قصاص خود گذشت کردند و بدین ترتیب این متهم از قصاص نجات پیدا کرد.
به گزارش خبرنگار حوادث «ایران»، رسیدگی به این پرونده از 27 بهمن سال 96 از زمانی شروع شد که چند جوان به‌دنبال اختلافی که با هم پیدا کرده بودند در یکی از بوستان‌های شهر اردبیل به نزاع با یکدیگر پرداختند. درگیری تا زمانی ادامه داشت که یکی ازاین جوانان به‌نام سینا بر اثر برخورد چاقو به کمرش روی زمین افتاد.
ضارب به محض اصابت چاقو در حالی که دستانش خونی شده بود از صحنه درگیری گریخت.
سینا که بشدت زخمی شده وغرق در خون بود به بیمارستان منتقل شد اما قبل ازرسیدن به بیمارستان جان باخت.
با مرگ سینا تیمی از کارآگاهان جنایی استان اردبیل با دستور بازپرس تحقیقات خود را آغاز کردند.
فرید 28 ساله که پس از فرار به خانه‌اش رفته و با شستن آثار خون روی چاقو سعی در پنهان شدن در خانه یکی از آشنایانش را داشت خیلی زود بازداشت شد. این متهم جوان در همان اظهارات اولیه با پذیرفتن جرم خود مدعی شد: درگیری من و دوستانم با چند پسر دیگر از یک کافه و بر سر حرف‌های پوچ و بی‌ارزش شروع شد بعد به یکی از بوستان‌های اردبیل رفتیم و نزاع سختی بین ما رخ داد. من روز حادثه اصلاً قصد کشتن کسی را نداشتم چاقو را از جیبم در آوردم تا فقط از خودم دفاع کنم و بقیه را بترسانم اما آنقدر گرفتار احساس و هیجان شدم که اختیارم را از دست داده بودم. نمی‌دانم چطور شد که من ضربه‌ای به سینا زدم بعد هم از ترس به خانه رفتم و از همان لحظه عذاب وجدان به جانم افتاد... بعد که فهمیدم سینا فوت شده است دنیا روی سرم خراب شد. به دنبال اعتراف‌های متهم وی به اتهام قتل عمد بازداشت و در شعبه یکم دادگاه کیفری استان اردبیل محاکمه شد. با توجه به درخواست پدرو مادر مقتول فرید به قصاص نفس محکوم شد.
با تأیید این حکم از سوی دادرسان دیوان‌عالی کشور حکم قصاص فرید قطعی شد. این متهم شش ماه قبل در حالی پای چوبه دار رفت که دیگر خودش را برای مرگ آماده کرده بود اما با پادرمیانی کمیته صلح وسازش بود که اولیای دم شش ماه به او فرصت زندگی دادند. با تمام شدن این فرصت شش ماهه بار دیگر پسر زندانی پای چوبه دار رفت. اما این‌بار با تلاش واحد صلح و سازش زندان اردبیل و ابراز ندامت و پشیمانی پسر جوان و طلب عفو و بخشش سرانجام خانواده مقتول راضی به گذشت شدند و اعلام کردند به حرمت عید سعید مبعث پیامبر(ص) از قصاص پسر جوان چشم‌پوشی میکنند.
پسر زندانی در حالی که از بخشش اولیای دم قدردانی کرده و باورش نمی‌شد که از کابوس چهارساله مرگ رهایی یافته باشد با پذیرش شرطی که اولیای دم برای وی گذاشته بودند قرار شد پس از آزادی از شهر و دیارش مهاجرت کرده و دیگر به آن استان برنگردد.
فرید به‌دنبال رضایت اولیای دم بار دیگر از نظر جنبه عمومی جرمی که مرتکب شده بود و اعمال ماده 612 قانون مجازات اسلامی تحت محاکمه قرار گرفت. قضات دادگاه نیز پس از پایان جلسه متهم را به چهار سال زندان محکوم کردند که با احتساب مدت زمانی که متهم در زندان بوده قرار است بزودی از زندان آزاد شود.
پسر جوانی که در جریان درگیری و نزاع جمعی مرتکب قتل شده و پس از محاکمه به قصاص نفس محکوم شده بود در حالی که تنها یک قدم با چوبه دار فاصله داشت با تلاش کمیته صلح وسازش زندان اردبیل، خانواده مقتول به حرمت عید سعید مبعث از حق قصاص خود گذشت کردند و بدین ترتیب این متهم از قصاص نجات پیدا کرد.
به گزارش خبرنگار حوادث «ایران»، رسیدگی به این پرونده از 27 بهمن سال 96 از زمانی شروع شد که چند جوان به‌دنبال اختلافی که با هم پیدا کرده بودند در یکی از بوستان‌های شهر اردبیل به نزاع با یکدیگر پرداختند. درگیری تا زمانی ادامه داشت که یکی ازاین جوانان به‌نام سینا بر اثر برخورد چاقو به کمرش روی زمین افتاد.
ضارب به محض اصابت چاقو در حالی که دستانش خونی شده بود از صحنه درگیری گریخت.
سینا که بشدت زخمی شده وغرق در خون بود به بیمارستان منتقل شد اما قبل ازرسیدن به بیمارستان جان باخت.
با مرگ سینا تیمی از کارآگاهان جنایی استان اردبیل با دستور بازپرس تحقیقات خود را آغاز کردند.
فرید 28 ساله که پس از فرار به خانه‌اش رفته و با شستن آثار خون روی چاقو سعی در پنهان شدن در خانه یکی از آشنایانش را داشت خیلی زود بازداشت شد. این متهم جوان در همان اظهارات اولیه با پذیرفتن جرم خود مدعی شد: درگیری من و دوستانم با چند پسر دیگر از یک کافه و بر سر حرف‌های پوچ و بی‌ارزش شروع شد بعد به یکی از بوستان‌های اردبیل رفتیم و نزاع سختی بین ما رخ داد. من روز حادثه اصلاً قصد کشتن کسی را نداشتم چاقو را از جیبم در آوردم تا فقط از خودم دفاع کنم و بقیه را بترسانم اما آنقدر گرفتار احساس و هیجان شدم که اختیارم را از دست داده بودم. نمی‌دانم چطور شد که من ضربه‌ای به سینا زدم بعد هم از ترس به خانه رفتم و از همان لحظه عذاب وجدان به جانم افتاد... بعد که فهمیدم سینا فوت شده است دنیا روی سرم خراب شد. به دنبال اعتراف‌های متهم وی به اتهام قتل عمد بازداشت و در شعبه یکم دادگاه کیفری استان اردبیل محاکمه شد. با توجه به درخواست پدرو مادر مقتول فرید به قصاص نفس محکوم شد.
با تأیید این حکم از سوی دادرسان دیوان‌عالی کشور حکم قصاص فرید قطعی شد. این متهم شش ماه قبل در حالی پای چوبه دار رفت که دیگر خودش را برای مرگ آماده کرده بود اما با پادرمیانی کمیته صلح وسازش بود که اولیای دم شش ماه به او فرصت زندگی دادند. با تمام شدن این فرصت شش ماهه بار دیگر پسر زندانی پای چوبه دار رفت. اما این‌بار با تلاش واحد صلح و سازش زندان اردبیل و ابراز ندامت و پشیمانی پسر جوان و طلب عفو و بخشش سرانجام خانواده مقتول راضی به گذشت شدند و اعلام کردند به حرمت عید سعید مبعث پیامبر(ص) از قصاص پسر جوان چشم‌پوشی میکنند.
پسر زندانی در حالی که از بخشش اولیای دم قدردانی کرده و باورش نمی‌شد که از کابوس چهارساله مرگ رهایی یافته باشد با پذیرش شرطی که اولیای دم برای وی گذاشته بودند قرار شد پس از آزادی از شهر و دیارش مهاجرت کرده و دیگر به آن استان برنگردد.
فرید به‌دنبال رضایت اولیای دم بار دیگر از نظر جنبه عمومی جرمی که مرتکب شده بود و اعمال ماده 612 قانون مجازات اسلامی تحت محاکمه قرار گرفت. قضات دادگاه نیز پس از پایان جلسه متهم را به چهار سال زندان محکوم کردند که با احتساب مدت زمانی که متهم در زندان بوده قرار است بزودی از زندان آزاد شود.
|
|
|
|
|
|
|
مشکلات اساسی صادرات به روسیه و راه حل‌های آن
بهرام نظام الملکی
کارشناس حوزه صادرات
کشور روسیه با جمعیت ۱۴۴ میلیون نفر، یازدهمین اقتصاد برتر دنیا است. در سال ۲۰۲۰ واردات روسیه رقمی حدود ٢٣١ میلیارد و ۶٠٠ میلیون دلار بوده که سهم جمهوری اسلامی ایران از آن کمتر از ۴/ . درصد است. حجم تجارت ایران با روسیه در سال ۲۰۲۰، ٢ میلیارد و ٢٢۵میلیون دلار بوده که واردات ایران از روسیه ١ میلیارد و ۴۲۰ میلیون دلار و صادرات ایران به روسیه ۸۰۰ میلیون دلار بوده است.
روسیه به علت قرار گرفتن در حاشیه دریاچه خزر با ایران دارای مرز آبی بوده و از ظرفیت‌های بالایی برای صادرات برخوردار است اما متأسفانه سهم ایران از صادرات به روسیه همان گونه که قبلاً ذکر شد رقمی کمتر از چهار دهم درصد است. این در حالی است که کشورهایی که فاصله زیادی با روسیه دارند و با آن کشور هم مرز هم نیستند، سهم بیشتری از صادرات آن کشور را دارا هستند. (ترکیه 5.1 درصد ویتنام 4.2 درصد اکوادور 1.3 درصد) روسیه کشوری ثروتمند است و به دنبال این است که امکانات رفاهی به مردش عرضه کند تا آنچه را که در دوران کمونیسم نداشتند به آنها بدهد.
با توجه به اینکه روس‌ها دائماً از سوی امریکا و غرب در حال تهدید هستند و پیش‌بینی میشود این تهدیدات برای آنها به بحران تبدیل شود، در این صورت مسیر تجارت کالایی آنها با مشکل روبه‌رو خواهد شد. لذا دولت روسیه علاقه‌مند است که راه گذر کالایی روسیه از ایران باشد.
بنابراین زیرساخت‌های صادراتی بین ایران و روسیه باید مهیا شود. متأسفانه ما هنوز نتوانسته‌ایم ارتباطی مستقیم بین ایران و روسیه را فراهم کنیم؛ باید خط ریلی ما به روسیه وصل شود. (خط آهن رشت- آستارا) که ٨ سال است که وعده وصل آن را داده‌اند اما متأسفانه کاری انجام نشده است. هم اکنون مسیر اصلی صادرات ایران به روسیه به علت نبودن کشتی‌های مجهز و کانتینرهای سردخانه‌ای، از مرز زمینی آستارا از طریق کشور آذربایجان است و علیرغم داشتن مرز آبی مشترک بین دو کشور به علت نبودن کشتی‌های مجهز به تجهیزات حمل مواد غذایی و محصولات کشاورزی، تقریباً هیچ استفاده‌ای از حمل و نقل دریایی که ارزان‌ترین روش حمل و نقل در جهان است در حوزه صادرات بین دو کشور صورت نمی‌گیرد.
صادرات زمینی به وسیله کامیون به دلیل هزینه‌های بالای حمل و نقل و مشکلاتی مانند دیر رسیدن محموله‌ها و فاسد شدن آنها مشکلات زیادی برای تجار و بازرگانان ایرانی به وجود آورده است. این در حالی است که کشور روسیه بیش از ۹۰ درصد صادرات خود به ایران را که عمدتاً چوب و نهاده‌های دامی است با کشتی از راه آبی انجام میدهد.
مهم‌ترین موانع توسعه صادرات به روسیه
۱- اولین و مهم‌ترین مسأله در ارتباط با صادرات به روسیه، نبود زیرساخت‌های حمل و نقل است. حمل و نقل یکی از مهم‌ترین محورهای درآمدزایی برای یک کشور است. با توجه به فقدان حلقه اتصال ریلی بنادر شمالی ایران خصوصاً رشت به آستارا و نقش ارزنده کریدور شمال به جنوب که کشورهای شرق آسیا که مهم‌ترین آنها (هند) را به روسیه و شمال اروپا وصل میکند، لازم است که اقدامات سریع در این مورد اعمال شود.
٢- عدم حضور رایزنان بازرگانی متناسب با صادرات به کشور روسیه و عدم ارتباط فعال دیپلماسی اقتصادی با آن کشور علیرغم زمینه‌هایی که برای صادرات محصولات کشاورزی و مواد غذایی از ایران به روسیه وجود دارد.
۳- با توجه به اینکه بالغ بر ۹۵ درصد تجارت محصولات کشاورزی و مواد غذایی با روسیه در دست فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ است و صادرکنندگان ایرانی به تنهایی نمی‌توانند وارد چرخه این فروشگاه‌ها شوند، در این خصوص لازم است سازمان توسعه تجارت با همراهی انجمن‌ها و تشکل‌های صادراتی کشور و با وضع قوانین صادراتی پایدار زمینه اتصال اتحادیه‌ها و تشکل‌های صادراتی را با مسئولین این فروشگاه‌ها برقرار کند.
۴- عدم شناخت تجار ایرانی از بازار روسیه و همچنین عدم شناخت شرکت‌ها و بازرگانان روسیه از توانمندی و قابلیت‌های جمهوری اسلامی ایران. در این رابطه جا دارد که سازمان توسعه تجارت با هماهنگی سفارت کشورمان در روسیه با برگزاری جلسات مشترک بین تجار دو کشور و برقراری نمایشگاه‌ها، زمینه برقراری ارتباط بین تجار و بازرگانان دو کشور را فراهم آورد.
۵ - انعقاد پیمان پولی دوجانبه بین ایران و روسیه با استفاده از ارزهای دو کشور بهترین روش برای دور زدن تحریم‌ها در تجارت دو کشور است. جا دارد بانک مرکزی اقدامات سریع در این مورد معمول نماید.
صرفنظر از موارد مطرح شده، در سال‌های گذشته نیز توافقاتی بین ایران و روسیه انجام شد که متأسفانه به علت اشکالات اساسی که در وزارت نفت و بانک مرکزی ما برای کار نکردن با روسیه وجود دارد کاری انجام نشد.
امید است با پیگیری‌های رئیس جمهور محترم و عزم جدی ایشان در فعال کردن دیپلماسی اقتصادی با کشورها، بخصوص کشورهای همسایه این مشکل اساسی حل شود.
|
|
|
|
|
|
|
سلام ایران
هر روز با شما در اینجا خواهیم بود، صدای شما، حرف شما و پیشنهاد شما را می شنویم و می خوانیم و بازگو می کنیم. با ما همراه باشید، بگویید و بنویسید
تلفن: 88769075 - 021 پیامک: 3000451213
نظــــــر مـــردم
روشنایی بسیار کم در تقاطع شریعتی به همت غرب/ خانم مکرومی: تقاطع شریعتی به همت غرب از روشنایی کمی برخوردار است که این امر باعث تصادفات در ابتدای بزرگراه میشود. ضروری است مسئولان نسبت به روشنایی این تقاطع اقدام کنند.
آسفالت بلوار ابوذر/ خانم کاظمی : آسفالت بلوار ابوذر بسیار خراب و پر از چاله است. با توجه به تردد بیشمار دراین بلوار ضروری است که شهرداری اقدام اساسی بابت نوسازی آسفالت آن انجام دهد.
خطوط اتوبوسرانی چیتگر/ خانم فوزی : خطوط اتوبوسرانی در منطقه چیتگر و شهید باقری وجود ندارد. از مسئولان محترم خواهشمند است در این خصوص رسیدگی فرمایند.
تلفن: 88769075 - 021 پیامک: 3000451213
نظــــــر مـــردم
روشنایی بسیار کم در تقاطع شریعتی به همت غرب/ خانم مکرومی: تقاطع شریعتی به همت غرب از روشنایی کمی برخوردار است که این امر باعث تصادفات در ابتدای بزرگراه میشود. ضروری است مسئولان نسبت به روشنایی این تقاطع اقدام کنند.
آسفالت بلوار ابوذر/ خانم کاظمی : آسفالت بلوار ابوذر بسیار خراب و پر از چاله است. با توجه به تردد بیشمار دراین بلوار ضروری است که شهرداری اقدام اساسی بابت نوسازی آسفالت آن انجام دهد.
خطوط اتوبوسرانی چیتگر/ خانم فوزی : خطوط اتوبوسرانی در منطقه چیتگر و شهید باقری وجود ندارد. از مسئولان محترم خواهشمند است در این خصوص رسیدگی فرمایند.
|
|
|
|
|
|
|
شب عید و رونق دستفروشی
با نزدیک شدن به روزهای پایانی ســـال در پیــــاده‌رو خیابان‌هـــا دســـتفروشـان بساط فروش لباس و وسایل مورد نیاز مردم پهن می کنند که عموماً مشتری‌های خاص خود را دارند .
عکس: علیرضا صوت اکبر / ایران
عکس: علیرضا صوت اکبر / ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
اخبار این صفحه
-
مبعث حضرت رسول اکرم (ص) مبارک و تهنیت باد
-
انقلاب اسلامی استمرار مضمون بعثت نبوی
-
دو بخشنامه برای وحدت رویه نمایندگان دولت در مجلس
-
اجماع ملی بر حراست از خطوط قرمز
-
افزایش 25 میلیارد دلاری تجارت خارجی
-
ایران آماده میانجیگری برای بازگشت صلح
-
مذاکره در حیاط‌خلوت روسیه
-
تقلید امریکایی
-
چرا غرب، مقصر بحران اوکراین است؟
-
چرا در اوکراین مقاومت مردمی شکل نگرفت؟
-
روسیه چگونه رقیب چالش برانگیز امریکا شد؟
-
شهادت افسر یگان ویژه توسط اراذل مسلح
-
ساحل اروند در دسترس مردم
-
وقتی بزرگترین دارایی ما ایران است
-
عیدانه پر دردسر برای واکسن گریزه
-
بخشش پای چوبه دار به حرمت عید مبعث
-
مشکلات اساسی صادرات به روسیه و راه حل‌های آن
-
سلام ایران
-
شب عید و رونق دستفروشی
ویژه نامه ها
اخبارایران آنلاین
.jpg)
