همیشه فکر کرده‌ام که «امیرکبیر» در چه زمان و دوره‌ای «امیرِ کبیر» شد! در دورانی به غایت سخت.
در دورانی که دخالت کشورهای خارجی و بی‌کفایتی مسئولان زیادی در داخل ایران موج می‌زد. بی‌نظمی و بی‌برنامگی و ضعف امنیت و نبود برنامه‌های علمی فرهنگی و … در دورانی که تک‌وتنها بود، نشانش هم همان شد که اجماع کردند برای حذفش از سپهر سیاسی و اداره کشور، حتی به این هم اکتفا نکردند و در سرزمین خودش ترورش کردند.
اما جالب است که نگفت این مملکت دیگر درست بشو نیست. یا من یک نفری مگر چه کاری از دستم بر می‌آید؟! یا این‌ها لیاقت وجود مرا ندارند و من بروم خارج جایی که قدر من را بدانند. به‌جای فرو رفتن در نقش قربانی، تلاش‌ها کرد برای ارتقای شخصیت و تخصص خودش. بدون وجود امکانات مالی و اعتباری خانوادگی و اجتماعی. امیرکبیر برای همه غرزن‌های ناله‌کنِ بی‌هدف و انگیزه با بهانه همیشگی شرایط بیرونی، می‌تواند الگو و اسوهه بزرگی بشود.
امیرکبیر این مرد بزرگ تاریخ ایران، که برای همه قابل قدردانی و احترام است، راه هر بهانه‌ای را برای نداشتن هدف و برنامه، تلاش جدی نکردن و اثرگذاری نداشتن بر همه بسته است.
امروز که شرایط از هر نظر هزار برابر بهتر از گذشته تاریخ ایران است، کارها می‌شود کرد. زمان نسبی است. همه ۲۴ ساعت زمان داریم اما یکی می‌شود امیرکبیر که در سه سال چه کارهای بنیادینی می‌کند. جالب است که دغدغه رشد جوانان ایرانی را داشته، استدلال و ایده جالبی داشته است. می‌گفته به‌جای اینکه ۲۰ نفر از جوانانمان را هزینه کنیم و بفرستیم خارج، ۲۰ متخصص خارجی بیاوریم و استخدام کنیم که ۲۰۰ جوان ما را در داخل کشور آموزش دهند!
چقدر انسان با برخی انسان‌های دیگر در طرز فکر می‌تواند متفاوت باشد!
یعنی هم جوانان را در کشور حفظ کند. هم وقتی استادی را استخدام می‌کنی، عزت با دانشجوی تو در وطن خودش است. اما وقتی دانشجوی تو به خارج می‌رود عزت و اعتبار برای آن کشور و آن استادان است. اعتمادبه‌نفس کدام جوانان بیشتر می‌شود؟
تک تک ما هم می‌توانیم برای ثبتِ ناممان در تاریخ ایران و جهان، کاری کنیم و البته که نیت، ثبتِ نام نیست. یعنی فرصت داریم کارهای بزرگ و ارزشمندی برای آب و خاک خود کنیم که ارزش بخاطر سپاری ما را داشته باشد. برای عزت و تعالی و سربلندی کشوری که نان و نمکش را خوردیم تا رشد و نمو کنیم، خط و نشان نکشیم، دائم معترض نباشیم، با ادای روشنفکری، نقدها و بررسی‌ها نکنیم اما در عمل هیچ خروجی و دستاورد ارزشمندی برای میهن خود نداشته باشیم. طلبکار نباشیم و وظیفه‌شناسی کنیم. بگوییم من هم جنسی از جنس امیرکبیرِ زمان خود خواهم شد.
پیشنهاد می‌کنم زمان بگذارید و برای آشنایی با گوشه‌ای از زندگی این بزرگ مرد ایران، مستندداستانی «امیرکبیر در خون» که به تازگی منتشر شده و روایت عزل تا شهادت اوست را ببینید.
در این مستند به شاخصه‌های مهمی از زندگی امیرکبیر دقت شده و پرده از دسیسه‌های روس و انگلیس و عوامل داخلی همچون مهدعلیا و میرزا آقاخان نوری و همچنین ارتباط آنها با قتل امیرکبیر برداشته می‌شود.
خسرو معتضد به عنوان راوی و محمد معتمدی خواننده این اثر هستند. باغ فین، حمام سلطان امیر احمد، خانه طباطبایی‌ها، خانه بروجردی‌ها در کاشان و کاخ گلستان تهران محل ضبط این مستند درام است.
برای تماشای مستند اینجا کلیک کنید.
یادداشت از نرگس مهاجر
کلیه حقوق برای عماریار محفوظ است.